به نام نظام به کام دولت

دکتر حسینی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید کرده که از این پس در عرصه مطبوعات، یارانه ها با توجه به موضع گیری نشریات به آنها اختصاص خواهد یافت. او در گردهمایی ائمه جمعه سراسر کشور گفته است ما نمی ما نمي‌توانيم به نشريه‌اي كه در خلاف جهت اهداف نظام حركت مي‌كند كمكي كنيم و من بايد بگويم كه از نشريات، كتاب‌ها و فيلم‌هايي كه برخلاف اهداف نظام حركت مي‌كنند، هيچ حمايتي نخواهيم كرد و در مقابل آن در راستاي تقويت مطبوعاتي كه در جهت اين اهداف حركت مي‌كنند گام برخواهيم داشت. این سخن آقای وزیر در حقیقت تکمیل کننده بخش نامه چندی پیش دولت مبنی بر درج آگهی های سازمان های دولتی در روزنامه دولت (ایران) است. اصحاب رسانه از این بخش نامه با عنوان «انحصاری شدن آگهی های دولتی» یاد کردند و البته اعتراض و انتقاد خود را نیز نشان دادند. هر چند بعدها اعلام شد که این بخشض نامه لغو شده، اما هنوز از برخی استان ها خبرهایی مبنی بر انحصاری بودن آگهی های دولتی منتشر می شود. در حقیقت روح و مفهوم اساسی بخش نامه یاد شده، اندک رمقی که در مطبوعات و نشریات باقی مانده را هدف قرار گرفته بود و حال که گفته می شود بخش نامه مذکور لغو شده، این اظهار نظر وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی آن اندک رمق باقی مانده را هدف قرار داده است. مسلما آقای دکتر حسینی به خوبی از وضعیت اقتصادی مطبوعات کشور آگاه هستند و به خوبی می دانند که منع اصلی درآمد نشریات در شرایط فعلی، آگهی ها و کمک های دولتی است. حال اگر با تصمیم های دولتی این منابع هم گرفته شود همین تحریریه های با تعداد افراد اندک هم به تدریج محدود تر و محدود تر شده و چه بسا به جایی خواهیم رسید که روزنامه ها با تحریریه دو- سه نفره منعکس کننده صرف خبرهای خبرگزاری ها باشند. چیزی که در حال حاضر نشانه های آن به وضوح قابل مشاهده است. ممکن است گفته شود روزنامه ای که نتواند مخاطب جذب کند و هزینه های خود را از طریق فروش روزنامه تامین کند، همان بهتر که نباشد و تعطیل شود. در این خصوص سخن بسیار است و مجال دیگری می طلبد. اما توجیه به ظاهر انقلابی و ارزش مدارانه وزیر فرهنگ و ارشاد هم جای تامل دارد. ایشان فرموده اند که از روزنامه هایی که در جهت خلاف مواضع نظام حرکت کنند، حمایت نمی شود. این سخن با توجه به ساختار حقیقی نظام جمهوری اسلامی کاملا درست و به جاست. اما از این سخن درست برداشت و نتیجه نادرستی به مخاطب ارسال می شود. هیات نظارت بر مطبوعات که بر اساس قانون هیاتی مستقل باید باشد امر نظارت بر مطبوعات را به عهده دارد و مسلما با ترکیب فعلی که این هیات دارد، اگر نشریه ای در جهت خلاف موازین نظام حرکت کند، مسلما به مرحله اخطار و قطع کمک دولتی نمی رسد و توقیف می شود. گاه این روند آنقدر تند و سریع صورت گرفته که حتی اعتراض و انتقاد برخی چهره های ارزشی و دلسوز نظام را هم بدنبال داشته است. گذشته از این ، آیا سخنان وزیر ارشاد در صورت عملی شدن نتیجه ای جز این خواهد داشت که نشریات کشور به تدریج و از سر اجبار مدح و ثنا گوی دولت شوند تا کمک های دولتی را از دست ندهند؟ وقتی یکی از منابع اصلی نشریه در خطر افتد، رسانه های منتقد چه باید بکنند؟ یا تغییرمشی داده و همه در خط دولت قرار گیرند و یا اینکه عطای روزنامه گاری و عرصه مطبوعات را به لقایش ببخشند. در چنین شرایطی آین که آقای حسینی به جای اهداف دولت اصطلاح اهداف نظام را به کار برده اند، چیزی از نگرانی ها ی اصحاب رسانه را برطرف نخواهد کرد. روزنامه ای که از وزارت ارشاد نظام، مجوز فعالیت گرفته قائدتا چارچوب ها و خط قرمز های نظام را نیز به خوبی می شناسد. اما بیم آن می رود که برخی مسئولان خط قرمزهای سیاسی و جناحی خود را به نظام هم تعمیم دهند و آنگاه به نام نظام و به کام دولت، کشور از نعمت نقادی مطبوعات منتقد محروم شوند. بی شک در آستانه نمایشگاه مطبوعات که از هم اکنون برخی حرف و حدیث ها در خصوص چگونگی شرکت نشریات در جشنواره و انتقادات آنان از برخی نهادهای مرتبط با مطبوعات شنیده می شود، نگرانی های جامعه مطبوعاتی را بیش از پیش خواهد کرد. ابراهیم بهشتی