بایدن به دنبال توافق گام به گام؟

در ماه‌های اخیر بارها آلترناتیو احیای برجام به مبحثی داغ میان مقامات آمریکایی و صهیونیستی تبدیل شده است. مقامات دولت بایدن معتقدند در عین توقف نسبی مذاکرات برجام (حداقل در ابعاد آشکار) نمی‌توان پلن B  در قبال برجام را مترادف با حمله به تاسیسات هسته ای ایران دانست زیرا در این صورت، آمریکا و رژیم صهیونیستی وارد نوعی تنش کنترل نشده خواهند شد که آثار و تبعات آن برای واشنگتن قابل محاسبه و پیش بینی نیست.حتی طرح موضوعاتی مانند انعقاد توافق موقت نیز نتوانسته است جایی نزد دیپلمات‌ها باز کند هر چند برخی مقامات غربی مایل به طرح رسمی آن در مذاکرات پنهان و حوزه دیپلماسی غیر رسمی هستند.در این میان،روزنامه نزاویسیما گازتای روسیه از علاقه کاخ سفید به از سرگیری مذاکرات و رسیدن به توافق حداقلی در گام نخست درباره فعالیت های هسته ای ایران خبر می‌دهد.در این گزارش آمده است:«دولت بایدن در حال بررسی راه حل مناسبی است که ایالات متحده را به ازسرگیری مذاکرات درباره توافق هسته ای ایران بازگرداند. هدف آمریکا در این مقطع دستیابی به توافقی جزئی و حداقلی درباره فعالیت های هسته ای ایران است که محدودیت های مد نظر آمریکا و غرب را محقق سازد.پیگیری موضوع توافق هسته ای با تهران همزمان با افزایش نگرانی ها درباره پیشرفت برنامه های هسته ای ایران دنبال می شود در حالی که بر مبنای گزارش آژانس بین المللی انرژی هسته ای، ایران بیش از 87 کیلوگرم اورانیوم غنی شده به میزان 60درصد در اختیار دارد. این در حالی است که دستیابی به غنی سازی 90درصد می تواند هر کشوری را به تولید بمب هسته ای برساند.موضوع دستیابی به یک توافق گام به گام و جزئی در مرحله اول با ایران مسئله تازه ای نیست و از مدت ها پیش در دستور کار قرار گرفته است و دولت بایدن تلاش می کند با وساطت کشورهای اروپایی این هدف را محقق سازد. آمریکایی ها بر این باور هستند که در توافق جدید لازم است دو طرف به مفاد برنامه اقدام جامع مشترک  که در سال 2015 به امضا رسیده بود، بازگردند.با این حال مذاکرات در باره اجرای دوباره این برنامه با توجه به شرایط جدید و تحولات منطقه ای در موقعیت متفاوتی صورت می گیرد، به ویژه پس از توافق ایران و عربستان با وساطت چین که موجب کاهش التهابات در منطقه و از سرگیری روابط دو طرف شده است.در این شرایط باید گفت تردیدهایی وجود دارد که آیا ایران هم برای بازگشت به مذاکرات و اجرای برنامه جامع در این موقعیت آمادگی و تمایل دارد؟ آن هم در شرایطی که تهران در سال 2021 مایل به ازسرگیری مذاکرات برای عبور از شرایط تحریم بود اما آیا هنوز به دنبال بازگشت به توافق هسته ای است؟»در این باره باید گفت که یکی از اصلی‌ترین دلایل عدم پیشبرد طرح های جایگزین احیای برجام درمیزمذاکرات بوده است. در این زمینه، طرف غربی میان دو گزینه بازگشت واقعی به توافق هسته ای یا  بازنگشتن به برجام مخیر شده و گزاره های جایگزین که از آن ها با عنوان آلترناتیوهای احیای برجام یاد می شود، دیگر اصالتی ندارند.مقامات آمریکایی و تروییکای اروپایی در مواضع پنهان و حتی آشکار خود اذعان کرده اند که گزینه های غیر دیپلماتیک مانند تهدیدات نظامی و حتی تشدید تحریم ها نیز تنها معادلات جاری در مذاکرات احیای برجام را پیچیده تر خواهد کرد و فایده دیگری برای واشنگتن و بازیگران اروپایی نخواهد داشت.

تکذیب یک خط قرمز هسته ای

در یک ماه اخیر تحولاتی از جمله تفاهم ایران و آژانس و توافق ایران و عربستان در عرصه سیاست خارجی رخ داده است. این تحولات موجب شده بعد از مدتی، فضای تحلیل‌ها  و گمانه زنی ها درباره روند دیپلماسی مجدد گرم شود.در این بین رئیس سازمان انرژی اتمی با رد گمانه ‌زنی‌ها درباره موافقت ایران با مصاحبه با دانشمندان هسته‌ای کشورمان، گفت که ایران در تلاش است طی یک الگوی خاص خلأ دانش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران را رفع کند.محمد اسلامی در پاسخ به این که ایران مجوز مصاحبه با دانشمندان هسته ای را صادر کرده است؟ گفت: این مسئله صحت ندارد و کذب است و اصلا مطرح نبوده است. یکی از خبرنگاران رسانه های صهیونیستی این سوال را مطرح کرد و آقای گروسی هم وقتی پاسخ داد، پاسخ او منتشر نشد بلکه سوال خبرنگار در رسانه ها منتشر شد.وی ادامه داد: آن چه ما با آژانس تفاهم کردیم این است که آژانس ایران را بر اساس ضوابط برجام اندازه‌گیری نکند. ما متعهد به پادمان و ان پی تی هستیم و برای ما مهم است که اعتماد و تعامل آژانس با ما برقرار باشد و دانش آژانس از روند فعالیت‌های ایران تداوم داشته باشد.  بر اساس بیانیه تهران تفاهم کردیم یک الگوی نظارتی را برای خلأهایی که آژانس احساس می‌کند، با اعتبار ان پی تی ترسیم کنیم.اسلامی افزود: ما یک نیروگاه هزار مگاواتی داریم که تا الان بیش از حدود ۵۸ میلیارد کیلووات ساعت به شبکه برق تزریق کرده است و این موضوع موجب شده خودمان صاحب یک نیروگاه اتمی باشیم که به دست ایرانی ها بهره‌برداری و نگهداری می‌شود و تعمیرات آن هم در حال انجام است.وی ادامه داد: نیروگاه‌هایی که در دست ساخت داریم در بوشهر، خوزستان و سیستان و بلوچستان در سواحل مکران یا در هرمزگان در سواحل دریای عمان هستند که گام مهم توسعه ای ما محسوب می شوند. ما تلاش داریم نیروگاه‌های اتمی را به جایی برسانیم که حداقل ۱۵ درصد از انرژی کشور از مسیر

هسته ای تامین شود. این گام به یک نقشه راه نیاز داشته است تا بدون همکاری خارجی ها با ظرفیت ملی انجام دهیم و اگر هم خارجی ها همکاری کردند که چه بهتر.

خراسان