پیشنهاد مصباحی مقدم برای مهار تورم

غلامرضا مصباحی مقدم عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در خصوص راه‌کارهای تحقق شعار سال (مهار تورم و رشد تولید) گفت: مهار تورم مستلزم اتخاذ سیاست‌های خاصی است. سیاست‌های پولی، ارزی و تجاری از جمله راهبردهایی هستند که می‌توانند به کنترل تورم منجر شوند و اگر این سیاست‌ها به صورت کارآمد مورد استفاده قرار بگیرند می‌توانند مهار تورم را به دنبال داشته باشند.

وی با اشاره به سیاست‌های پولی تشریح کرد: پول وسیله مبادله است و باید حجم پولی که در جریان مبادلات قرار می‌گیرد با رشد تولید سالانه در کشور متناسب باشد البته اگر پول کشوری در کشورهای دیگر مورد استفاده قرار بگیرد و به پولی بین‌المللی یا منطقه‌ای بدل شود، می‌توان با درنظر گرفتن میزان نیاز به این پول در بازارهای منطقه‌ای یا جهانی حجم پول را افزایش داد.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام تصریح کرد: پول ملی که در محدوده یک کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد باید به اندازه‌ای باشد که مبادلات را در کشور تسهیل کند و بیشتر از نیاز نباشد، از طرفی رشد نقدینگی باید متناسب با رشد تولید باشد؛ وقتی رشد نقدینگی بیشتر از ظرفیت رشد تولید باشد تورم ایجاد کند.

مصباحی مقدم کسری بودجه دولت را یکی از عوامل پیدایش نقدینگی دانست و تشریح‌کرد: مثلاً گفته شد که سال گذشته ۳۴۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه داشته‌ایم و اگر چنین امری واقع شده باشد به اندازه 340 هزار میلیارد تومان نقدینگی جدید توسط دولت از بانک مرکزی تقاضا و منتشر شده که موجب رشد نقدینگی می‌شود و این امر منشا تورم به شمار می‌رود.

 وی افزود: یکی دیگر از عوامل رشد نقدینگی اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی است؛ اگر این اتفاق رخ دهد، اضافه برداشت ها موجب استقراض از بانک مرکزی می شود که این امر به معنای انتشار پول بیشتر است.

مصباحی مقدم گفت: البته باید به این نکته توجه داشت که به پول بانک مرکزی «پول پرقدرت» گفته می‌شود چون ضریب فزایندگی دارد؛ یعنی وقتی یک ریال توسط بانک مرکزی منتشر می‌شود بانک‌ها آن را تا حدود 8 برابر افزایش می‌دهند. اگر نقدینگی توسط بانک مرکزی چه با فشار دولت و چه با فشار بانک‌ها رشد کند موجب می‌شود که تورم افزایش یابد.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه  پول بیشتر موجب تورم بیشتر می شود، تصریح کرد: براساس خبرهایی که دارم در دوره یک سال و نیمه دولت فعلی فشار از سوی دولت روی بانک مرکزی کم بوده ولی فشار سایر بانک‌ها کاهش نیافته که موجب شده شاهد رشد نقدینگی و بزرگ شدن پایه پولی باشیم.

وی سیاست‌های ارزی را یکی دیگر از عوامل موثر بر تورم دانست و افزود: اگر سیاست‌های ارزی، سیاست‌هایِ شناورِ مدیریت شده باشد؛ به گونه ای که نرخ ارز متناسب نرخ تورم داخلی منهای نرخ تورم بین المللی باشد عامل ارز کمتر موجب رشد تورم می‌شود.

مصباحی مقدم با بیان اینکه بالای ۹۰ درصد ارزی که به بازار تزریق می‌شود ناشی از فروش نفت یا محصولات نفتی است و در اختیار دولت قرار دارد،‌ گفت: با افزایش قیمت ارز توسط دولت تورم ایجاد می‌شود.

وی افزود:  اگر بنا باشد محصولات فرآورده‌های نفتی در داخل کشور با قیمت بازارهای جهانی عرضه شود  تورم افزایش می‌یابد، باید توجه داشت که این اتفاق از سال 1398 تاکنون رخ داده و قیمت محصولات داخلی فرآورده‌های نفتی برای مصرف در داخل کشور بر پایه قیمت‌های بین‌المللی است و تحت تاثیر قیمت ارز آزاد هم شکل می‌گیرد؛ یکی از عوامل تورم نرخ ارزی است که برای فروش نفت و فرآوردهایش مبنا قرار می‌گیرد. دولت از این طریق هم کسب درآمد می‌کند و هم می خواهد تورم را کاهش دهد. بنابراین یکی از عوامل تورم نرخ ارز است، اگر به واسطه سیاست‌های اتخاذ شده این نرخ افزایش یابد منشا تورم خواهد بود.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام تصریح کرد: سیاست های تجاری در این امر تاثیرگذار است اگر صادرات و واردات با هم متعادل باشند و کسری تراز مبادله نداشته باشیم (واردات و صادرات به یک اندازه باشند) بهتر می‌توان تورم را مهار کرد.

مصباحی مقدم ادامه داد: در صورتی که صادراتمان کمتر از واردات کالاهای غیر نفتی باشد تورم ناشی از سیاست های تجاری نخواهیم داشت؛ اگر کاری کنیم که صادرات نسبت به واردات بیشتر باشد تورم مهار می‌شود. افزایش تولید (خصوصا تولیدات دانش بنیان) به کاهش تورم کمک می‌کند؛ باید توجه داشت هرچه تولید بالاتر رود تورم متعادل‌تر می شود تاکید رهبر انقلاب بر دو عنصر تورم و تولید به این دلیل است که این دو مولفه به شکلی تنگاتنگ با یکدیگر ارتباط دارند.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در پاسخ به این سوال که با در نظر گرفتن شرایط کشور آیا مهار تورم امکانپذیر است، گفت: این مساله شدنی‌است؛ البته زمان بر خواهد بود اگر دولت بتواند در سال 1402 نرخ تورم را از بالای ۴۰ درصد به حدود ۳۰ درصد بیاورد بسیار امیدوار کننده خواهد بود که این روند طی سال‌های بعد هم کاهنده باشد.

فارس