تروییکای اروپایی یا دلالان غربی برجام؟!

گروه سیاست سایت فردا/ حنیف غفاری: اخیرا سه کشور انگلیس، آلمان و فرانسه درباره اجرای تعهدات هسته‌ای ایران در چهارچوب برنامه هسته‌ای این کشور، بیانیه‌ای مشترک صادر کرده اند. تروئیکای اروپایی، در بیانیه‌ای مشترک خواستار اجرای سریع و کامل توافقات ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای حل‌وفصل مسائل پادمانی شدند. در قسمتی از این بیانیه آمده است : «یادآور می‌شویم که به‌دنبال مذاکرات مدیرکل آژانس و معاون رئیس جمهور ایران، و همچنین با توجه به تلاش‌های مدیرکل آژانس، چهارم مارس بیانیه‌ای مشترک مورد توافق قرار گرفت که بر اساس آن ایران به طور داوطلبانه موافقت کرد تا به آژانس اجازه دهد که فعالیت‌های راستی‌آزمایی و نظارتی بیشتری را صورت دهد».

در این بیانیه ، تاکید شده است که اقدامات هسته ای ایران که فراتر از حدود مشخص شده از توافق برجام بوده است، تهران  را از تعهدات سال ۲۰۱۵ خود دورتر کرده است!

این روایتگری یکطرفه بازیگران اروپایی ( خصوصا تروییکای اروپایی) از برجام ، موضوعی نیست که بتوان به سادگی از کنار آن گذشت. در سال 2018 میلادی، زمانی که ترامپ از توافق هسته ای با ایران عقب نشینی کرد، مقامات ارشد اروپایی در نشستی مشترک، بیانیه یا موسوم به "بروکسل" را منتشرکرده و در آن متعهد شدند که در ازای باقی ماندن ایران در توافق هسته ای و حفظ تعهدات کشورمان در قبال آژانس بین المللی انرژی اتمی ،نیازهای اساسی و اقتصادی کشورمان را وفق توافق هسته ای برطرف کنند. این بیانیه 11 ماده ای هیچ گاه جنبه ای عملیاتی پیدا نکرد! حتی ساختار انتزاعی اینیتکس که برای تعلیق قطره چکانی تحریمهای ضد ایرانی طراحی شده بود تا محدود به چندین معامله آزمایشی گردید و مشخص شد تبلیغات بازیگران غربی در قبال آن چیز جز نوعی شانتاژ سیاسی نبوده است.

در برهه کنونی، تروییکای اروپایی به مانند همیشه و بلکه بیشتر از هر زمان دیگری از کسوت "بازیگران امضا کننده برجام" فاصله گرفته و به "دلالان توافق هسته ای " تبدیل شده است. به عبارت بهتر، یکی از اصلی‌ترین دلایل عدم پیشرفت مذاکرات این است که تروئیکای اروپایی به‌جای اینکه نقش سه بازیگر مستقل و متعهد در برجام را ایفا کنند به‌نوعی نقش «بازیگران منفعت طلب و واسطه گر  » را ایفا و سعی می‌کنند که از این آوردگاه به‌مثابه فرصتی برای اثبات خودشان به دیگر بازیگران غیراروپایی ازجمله رژیم صهیونیستی و حتی برخی بازیگران منطقه غرب آسیا استفاده کنند.سنگ اندازی های اخیرمقامات رژیم صهیونیستی در مسیر احیای توافق هسته ای ،در همین راستا قابل تحلیل است. این موضوع خود را در بیانیه اخیر تروییکای اروپایی نیزمنعکس ساخته است. در این بیانیه، مقامات اروپایی بدون کمترین اشاره ای نسبت به بی تعهدی مطلق خود نسبت به احیای برجام و تامین منافع حداقلی جمهوری اسلامی ایران در روندد مذاکراتی که از ابتدای سال 2021 میلادی آغاز شده است، نسبت به افزایش سطح غنی سازی اورانیوم یا تحدید دامنه نظارتهای آژانس بین المللی انرژی اتمی نسبت به فعالیتهای هسته ای کشورمان ابراز نگرانی کرده اند! این تناقض گویی نشان دهنده بی اهمیتی ذاتی و مطلق اسناد و معاهدات بین المللی در قاموس سیاست خارجی اتحادیه اروپا و خصوصا کشورهای طغیانگر این مجموعه یعنی آلمان ، فرانسه و انگلیس می باشد. از سال 2015 میلادی ( زمان انعقاد توافق هسته ای در وین ) تا کنون، این رویکرد غیر حقوقی در دیپلماسی برجامی اروپاییان به چشم می خورد. فراموش نکنیم که به‌واسطه خروج دولت ترامپ از برجام و تداوم رویکرد وی توسط دولت جو بایدن رئیس‌جمهور  کنونی آمریکا، جمهوری اسلامی ایران طرف طلبکار و غرب طرف بدهکار این ماجراست.بهتر است در این معادله، تروئیکای اروپایی بیش از این بر میزان بدهی خود به‌نظام و ملت ایران نیفزاید! چنین شرایطی، ژست طلبکاری اروپا در مذاکرات یک ژست کاملا تصنعی و باهدف تأثیرگذاری محیط بر متن صورت می‌گیرد.