تبرئه عجیب آمریکا در ماجرای برجام

روزنامه جمهوری اسلامی در ادعایی خلاف واقع نوشت: دولت قبل در اردیبهشت 1400 توانسته بود بازگشت به برجام را قطعی کند اما آن زمان مصوبه مجلس درباره آژانس مانع امضای توافق شد.

این روزنامه با اشاره به سفر گروسی مدیرکل آژانس به تهران و توافق انجام‌شده با سازمان انرژی اتمی ایران نوشت: «به نظر می‌رسد همیـن توافق بـرای پایان یافتن جدال میان سازمان انرژی اتمی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مرحلـه کنونی کافی باشـد. بنابراین‌، طبق وعده‌ای که داده شـده‌، قاعدتا حل و فصل اختلافات میان سازمان انرژی اتمی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باید به هموار شدن راه ازسرگیری مذاکرات برای احیاء برجام منجر شود.

آنچه طبق سخنان رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی محتوای توافق میان ایران و آژانس را تشکیل می‌دهد‌، هیچ منافاتی با تعهـدات مرتبط با فعالیت‌های اتمی ایران در چارچوب مقررات آژانس نـدارد. به همیـن دلیـل ایـن احتمال وجـود دارد که این توافق‌، مورد تعرض مجلس شورای اسلامی قرار نگیرد و راه هموار شـده برای از سرگیری مذاکرات برجامی بار دیگر مسدود نشـود و احیـاء برجـام کـه اکنون به خواست عمومی تبدیل شـده اسـت تحقق یابد. در اردیبهشت ۱۴۰۰ هم که دولت قبلی توانسته بود بازگشت به برجام را به مرحله قطعی برساند‌، توافقات مرتبط با فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان در همیـن چارچـوب کـه اکـنـون مدیرکل آژانس می‌گوید قرار داشت و چیزی فراتر از این نبود. با این‌حال در آن زمان مجلس شورای اسلامی با مصوبه‌ای مانـع امضاء توافق برجامی شـد. اینکه اکنون میان توافق ایران و آژانس با آن مصوبه ادعای وجود تضادی صورت نمی‌گیرد‌، این احتمال را تقویت می‌کند که اینبار مانعی بر سر راه احیاء برجام به وجود نیاید.

ادعای روزنامه جمهوری اسلامی خلاف واقعیت است؛ چه اینکه اختلاف با آژانس و سیاسی‌کاری آن در نبستن پرونده موسوم به PMD و طرح دعاوی جدید، فقط یکی از موارد مورد اعتراض ایران نبود و نه همه آن. بلکه مسئله اساسی‌تر در کنار این موضوع، ماجرای لغو نشدن تحریم‌های اصلی در پی برجام بلکه گسترش آن بود. براساس این تجربه، کشورمان به درستی از طرف آمریکایی و اروپایی تعهد و تضمین معتبر برای لغو موثر و پایدار تحریم‌ها می‌خواست تا انتفاع از برجام، معنا و مفهوم داشته باشد. بر همین مبنا، اقدام مجلس در تصویب قانون اقدام متقابل، تقویت موضع وزارت خارجه در مذاکرات بود و شرط بازگشت ایران به تعهدات برجامی را بازگشت تضمین‌شده غرب به تعهدات‌شان می‌دانست.

آژانس در این میان، صرفا ابزار بهانه‌جویی آمریکا و اروپا برای لاپوشانی بدعهدی‌ها و نقض تعهدات‌شان بوده است. آنها همچنین از شل و سفت کردن مواضع ایران، صرفا به عنوان ابزاری برای تهدید و فریب ایران استفاده کرده‌اند. به همین دلیل هم با وجود بی‌سابقه‌ترین همکاری‌ها در تاریخ آژانس از سوی ایران، پرونده سیاسی مذکور پس از 20 سال بسته نشده و به‌مثابه استخوان لای زخم برای طرف غربی عمل کرده است. بر این مبنا، توافق با آژانس صرفا باید بر مبنای اخذ تضمین و اطمینان درباره عدم تکرار سیاست‌های گذشته باشد؛ ضمن اینکه احیای برجام صرفا با تحقق مطالبات ایران در زمینه لغو موثر و پایدار و راستی‌آزمایی شده تحریم‌ها امکان‌پذیر است و نه طلبکاری آمریکا و اروپا، بدون تعیین تکلیف موضوع تحریم‌.

بر مبنای همین توضیحات، جای تأسف و تعجب است که چرا یک روزنامه ایرانی به جای گرفتن گریبان غرب، طرف ایرانی (مثلا مجلس) را علت عدم احیای توافق معرفی می‌کند؟! آیا نویسنده این روزنامه خبر ندارد که مثلا در آمریکا، طلبکار کنگره به عنوان پشتوانه تیم مذاکره‌کننده آمریکایی عمل کرده و موجب امتیازگیری بیشتر آنها شده است؟!