توپ توافق با آژانس در زمین امریکا

 رافائل گروسی، مدیرکل آژانس این بار از ایران راضی رفت. او علاوه بر ملاقات با رئیس سازمان انرژی اتمی و وزیر خارجه، برای اولین بار توانست با ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور هم ملاقات کند؛ دیداری که برای او امتیازی مثبت به حساب می‌آمد. به علاوه گروسی توانست در جریان سفر دو روزه به یک توافق جدید دست پیدا کند؛ توافقی که او بعد از بازگشت از تهران برای آن از تعبیر «پیشرفت قابل‌توجه» استفاده کرده و گفته که امیدواریم به زودی نتایج آن را ببینیم. نماینده ویژه امریکا در امور ایران سه روز پیش، تصمیم درباره گام‌های بعدی را به «نتایج سفر مدیرکل آژانس» منوط کرده بود، اظهارنظری که چشم‌انداز مثبت‌تری از چالش هسته‌ای بین ایران و غرب پیش رو می‌گذارد.

در پرونده هسته‌ای ایران طی دو دهه اخیر، این تقریباً تبدیل به یک قاعده شده که نارضایتی در تل‌آویو، نشانه‌ای مثبت از وضعیت پیشرفت دیپلماسی غرب با تهران است. یک‌شنبه، هنوز ۱۲ ساعت از خروج گروسی از ایران نگذشته بود که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی از موضع او در تهران ابراز نارضایتی کرد. گروسی در تهران در پاسخ به سؤال یک خبرنگار که از او درباره اقدام نظامی تل‌آویو علیه تأسیسات هسته‌ای ایران پرسید، گفته بود «هر حمله نظامی به تأسیسات هسته‌ای غیرقانونی است»، اظهارنظری که با واکنش منفی نتانیاهو روبه‌رو شد. بنیامین نتانیاهو گفت: «رافائل گروسی فردی شایسته است که اظهارات نامناسبی را بیان کرد.» وی افزود: «خارج از چه قانونی؟ آیا برای ایران که آشکارا خواستار نابودی ما است، جایز است ابزار کشتار برای نابودی ما را سازماندهی کند؟ آیا ما از دفاع از خود منع شده‌ایم؟ بدیهی است که مجاز به انجام این کار هستیم.»

گروسی:غنی‌سازی ۸۴ درصدی گمراه‌کننده است

هرچند واکنش منفی نخست‌وزیر رژیم حاکم بر تل‌آویو درباره بخشی از موضع گروسی است، ولی نشانه نارضایتی از سفری است که رافائل گروسی در پایان آن، با سازمان انرژی اتمی ایران به یک توافق دست پیدا کرد. رئیس دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل که این بار برخلاف دفعات قبل توانست برای اولین بار با ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور نیز ملاقات کند، پس از بازگشت از تهران در جمع خبرنگاران گفت معتقدم که پیشرفت قابل‌توجهی در گفتگو با ایران حاصل شد و امیدواریم که به زودی نتایج آن را ببینیم. گروسی که در فرودگاه وین صحبت می‌کرد، گفت که با ایران توافق کردیم اجازه دسترسی به اطلاعات و مکان‌ها به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داده شود و ادامه داد نشست‌های فنی با طرف ایرانی به زودی برگزار خواهد شد و برخی از تجهیزات نظارتی در ایران به زودی راه‌اندازی می‌شوند. مدیرکل آژانس گفت که سایت فردو به بازرسی بیشتر نیاز دارد. او تأیید کرد که شدت بازرسی در آنجا (فردو) ۵۰ درصد افزایش خواهد داشت، چیزی که به گفته او «پیشرفت بسیار مهمی از نظر شفافیت به شمار می‌آید» به گفته گروسی «تجهیزات نظارتی فعالیت‌های هسته‌ای در تعدادی از اماکن دوباره نصب می‌شود.» او همچنین گفت: «تلاش خواهیم کرد که در سریع‌ترین زمان ممکن تحقیقات درباره ذرات هسته‌ای پیدا شده در سایت‌های اعلام نشده انجام شود.» مدیر دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل اضافه کرد: «چیزی که مهم بوده این است که ما روی بازرسی‌ها، دسترسی به افراد و دسترسی به مواد به خصوص توافق کردیم که این یک تغییر است.»

‌از همه این‌ها مهم‌تر، واکنش گروسی به پیدا شدن ذرات اورانیوم ۸۴ درصد غنی شده در ایران است که هفته قبل منابع غربی خبر آن را فاش کردند. او روایت ایران را که بین پیدا شدن ذرات اورانیوم غنی شده تا ۸۴ درصد با غنی‌سازی ۸۴ درصدی تفکیک قائل شده، تأیید کرد و گفت: «توجه به این نکته مهم است که [در ایران]هیچ تولید یا انباشتن اورانیوم غنی شده در این سطح وجود نداشته است. این بسیار مهم است و مردم نباید گمراه شوند.»

واشنگتن به سمت مذاکرات پل می‌زند

صحبت‌های مثبت گروسی بعد از خروج از تهران، واکنش مثبت به توافقی است که در پایان سفر او بین دو طرف به دست آمده است. در بیانیه مشترکی که بین ایران و آژانس در این باره منتشر شده، گفته شده که «ایران به صورت داوطلبانه به آژانس اجازه می‌دهد تا چنانچه مقتضی باشد فعالیت‌های راستی‌آزمایی و نظارت بیشتر را اجرا کند.» در حالی که این بند از بیانیه، نشانه موافقت ایران با افزایش دامنه بازرسی‌های آژانس در ایران است، در بیانیه مشترک گفته شده که درباره افزایش بازرسی‌ها و روش اجرای آن در نشست فنی که به‌زودی در تهران برگزار می‌شود، بین دو طرف توافق صورت می‌گیرد. در خصوص، مسائل پادمانی باقیمانده مربوط به سه مکان، ایران آمادگی خود را برای ادامه همکاری و ارائه اطلاعات و دسترسی بیشتر به منظور رسیدگی به مسائل پادمانی باقیمانده اعلام کرده و تأکید شده که تعاملات بین آژانس و ایران «با روحیه همکاری و با رعایت کامل صلاحیت‌های آژانس و حقوق و تعهدات جمهوری اسلامی ایران بر اساس موافقتنامه‌های جامع پادمانی صورت خواهد پذیرفت.»

توافق بین ایران و آژانس، سه روز بعد از صحبت‌های رابرت مالی، نماینده ویژه امریکا در امور ایران انجام شده که او در آن، به سفر رافائل گروسی به ایران اشاره کرده و گفته بود: «بگذارید ببینیم که آژانس اتمی چه چیز گزارش می‌دهد و سپس زمان برای اتخاذ گام‌های مناسب بعدی فرا می‌رسد.» اینکه توافق ایران با آژانس منجر به شروع مجدد مذاکرات احیای برجام خواهد شد یا نه، معلوم نیست، ولی ممکن است دولت جو بایدن بخواهد با استناد به این نتایج مثبت، بخت توافق با ایران را بیازماید. پیش از این، لارنس نورمن، خبرنگار روزنامه وال‌استریت ژورنال روز پنج شنبه از قول چند دیپلمات غربی گزارش داده بود بریتانیا، فرانسه و آلمان خواهان صدور قطعنامه انتقادی علیه تهران طی نشست آتی شورای حکام آژانس هستند، اما دولت جو بایدن، به چنین قطعنامه‌ای تمایل چندانی ندارد. با این پیش زمینه، احتمال صدور قطعنامه در نشست آتی آژانس کم شده، ولی معلوم نیست واشنگتن خواهد توانست از نتیجه سفر گروسی به تهران و فشار‌هایی که از سوی اپوزیسیون جمهوری اسلامی وارد می‌شود، پلی به سمت احیای مذاکرات احیای برجام بزند یا نه!

منبع: روزنامه جوان