رافائل بهونه‌گیر در تهران
امریکا و تروئیکای اروپا بر سر تصویب قطعنامه ضدایرانی و اورانیوم ۸۴ درصد اختلاف دارند
در شرایطی که مدیر همیشه بهانه‌گیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران سفر کرده تا درباره نگرانی‌های ادعایی غرب بر سر برنامه هسته‌ای با مقامات ایرانی گفتگو کند، زمزمه‌هایی از اختلاف‌نظر بین امریکا و متحدان اروپایی آن بر سر نوع واکنش به تهران به گوش می‌رسد که تداعی‌کننده بازی نقش پلیس «خوب و بد» غربی‌ها است که همواره در مذاکرات برجام یکی از طرفین این بازی را برعهده گرفته بود و این بار قرعه پلیس خوب به نام امریکا خورده است. وال استریت ژورنال، در گزارشی نوشته که امریکا با صدور قطعنامه در شورای حکام مخالف است، اما اروپایی‌ها از این مسئله استقبال می‌کنند و درباره ادعای تولید اورانیوم با غنای ۸۴ درصدی که از سوی رسانه‌های غربی منتشر شده، امریکا نظر متفاوتی با متحدانش دارد و آن را تأیید نکرده و گفته که تا پایان سفر گروسی و گزارش آژانس منتظر می‌ماند تا تصمیم نهایی خود را بگیرد.
با وجود اینکه ایران بار‌ها اعلام کرده که در برنامه هسته‌ای خود هیچ‌گونه اقدامی برخلاف تعهداتش با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام نداده است، جنجال کشور‌های غربی در ماه‌های اخیر سبب شده برای رفع این نگرانی‌های ادعایی، رافائل گروسی، دبیرکل آژانس برای چهارمین بار به تهران سفر کند. گروسی که دیروز به تهران وارد شد قرار است با محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی دیدار و گفتگو کند. گروسی که همواره با طرح ادعا‌هایی جدید در راستای سیاست غربی‌ها کوشیده تنور اختلافات هسته‌ای با ایران را گرم نگه دارد، دیروز با بیان این ادعا که آژانس اتمی در حال ثبت تغییرات نگران‌کننده در فعالیت‌های هسته‌ای ایران در برخی نقاط است، مدعی شد: «باید برای بررسی وضعیت از نزدیک و رفع تردید‌ها که اخیراً گسترش یافته، دسترسی مستقیم به این نقاط داشته باشیم.» مدیرکل آژانس افزود: «در دیدار با همکاران ایرانی نیز بر این موضوع تأکید شده است.»
همزمان با گفتگو‌های گروسی با مقامات هسته‌ای ایران که نتایج آن در نحوه واکنش غربی‌ها به مسئله برجام روشن‌تر خواهد شد، گویا بین غربی‌ها اختلافاتی در این زمینه به وجود آمده است. لارنس نورمن، خبرنگار روزنامه وال‌استریت‌ژورنال، روز پنج شنبه طی گزارشی از ایجاد اختلاف میان دولت امریکا و متحدان اروپایی‌اش بر سر واکنش به تولید ادعایی اورانیوم ۸۴ درصدی در ایران خبر داد. نورمن به نقل از چند دیپلمات غربی گزارش داده که کشور‌های بریتانیا، فرانسه و آلمان خواهان صدور قطعنامه انتقادی علیه تهران طی نشست آتی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که روز دو شنبه برگزار خواهد شد، هستند، اما در مقابل دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور امریکا نسبت به این مسئله تمایل چندانی ندارد. دیپلمات‌ها به وال‌استریت‌ژورنال گفته‌اند که تصمیم‌گیری نهایی درباره نحوه پاسخ به غنی‌سازی ادعایی در ایران، بعد از سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران اتخاذ می‌شود، هرچند آن زمان برای ارائه قطعنامه علیه ایران بسیار دیر خواهد بود.
تلاش اروپایی‌ها برای تصویب قطعنامه درحالی است که حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه نسبت به احتمال هرگونه تحرک منفی در چارچوب نشست آتی شورای حکام هشدار داد و گفت: «ایران این حق را برای خود محفوظ می‌داند تا پاسخ متقابل نسبت به آن بدهد.»
امریکا منتظر سفر گروسی
با وجود تعجیل اروپایی‌ها برای مقابله جدی با ایران، وال استریت ژورنال گفته که به‌رغم مخالفت اولیه با صدور قطعنامه علیه تهران، واشنگتن هنوز تصمیم نهایی خود را نگرفته و در انتظار اعلام نتیجه آژانس در این زمینه است. رابرت مالی، نماینده ویژه امریکا در امور ایران ادعا کرد که ایالات متحده قبل از تصمیم‌گیری درباره اقدامات و گام‌های بعدی درباره ایران منتظر نتایج سفر رافائل گروسی به ایران خواهد ماند. رابرت مالی ادعا کرد: «صرف‌نظر از هر اقدامی که انجام دهیم نگرانی‌های ما در خصوص ایران وجود دارند و مرتفع نخواهند شد. ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری نمی‌کند و هنوز سؤالاتی وجود دارند که ایران پاسخ نداده است». جان کربی، هماهنگ‌کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی امریکا هم در پاسخ به سؤالی درباره گزارش‌های ادعایی درباره غنی‌سازی حدود ۸۴ درصدی ایران گفت: «در موقعیتی نیستم که این گزارش‌ها را تأیید کنم.» خبر تولید اورانیوم ۸۴ درصدی اخیراً توسط شبکه بلومبرگ و به نقل از کارشناسان آژانس اتمی منتشر شد، اما مقامات ایرانی آن را به شدت رد کردند و پس از یک هفته جنجال‌آفرینی، محمد اسلامی روز چهار شنبه گذشته در سخنانی گفت که با همکاری‌های لازم با کارشناسان آژانس این پرونده نهایی و مختومه شد و هیچ‌گونه ذراتی درباره تولید اورانیوم ۸۴ درصدی یافت نشده است.
اختلاف‌نظر امریکا و تروئیکای اروپا بر سر تصویب قطعنامه ضد ایرانی در شورای حکام درحالی است که در ۲۶ آبان غربی‌ها در اقدامی هماهنگ در حمایت از اغتشاشات قطعنامه‌ای را علیه ایران تصویب کردند. هرچند مقامات واشنگتن بار‌ها به صراحت اعلام کرده‌اند که احیای برجام را از دستورکار خود خارج کرده‌اند، اما به نظر می‌رسد با فروکش کردن اغتشاشات، کاخ سفید سعی دارد موضع محتاطانه‌ای بگیرد تا منافذ بازگشت به میز مذاکرات همچنان باز بماند و خود مقامات امریکایی هم برخلاف کارشکنی‌های خود، ادعا می‌کنند که کماکان دیپلماسی بهترین ابزار تعامل با ایران است. برخلاف دولت امریکا، اما اروپایی‌ها که در ماه‌های گذشته روی مسئله حقوق بشری در داخل ایران متمرکز شده‌اند و همه تعاملات خود با تهران را به این مسئله نمایشی منوط کرده‌اند سعی دارند این بار هم در شورای حکام آژانس با صدور قطعنامه‌ای فشار‌ها علیه ایران را افزایش دهند. برخی مقامات و ناظران غربی بر این باورند که تشدید فشار‌ها و مسدود کردن مسیر مذاکرات، ایران را به سمت توسعه برنامه هسته‌ای خود سوق خواهد داد و به واشنگتن گفته‌اند که تا دیر نشده با ایرانی‌ها توافق کند.
پنجره مذاکرات برای همیشه باز نیست
در پی تعلل امریکا برای بازگشت به میز مذاکرات و رسیدن به توافق احتمالی، مقامات وزارت خارجه کشورمان بار دیگر نسبت به طرف غربی هشدار دادند که برای همیشه منتظر نمی‌مانند. حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران در گفت‌وگویی با شبکه سی‌ان‌ان با اشاره به دعوت ایران از رافائل گروسی، برای سفر به تهران گفت: رابطه ما با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مسیر صحیح و طبیعی خود قرار دارد. امیرعبداللهیان تأکید کرد: «با استفاده از واسطه‌ها، به صراحت به امریکایی‌ها اعلام کرده‌ایم که همچنان در مسیر توافق قرار داریم. اما اگر مجلس ایران قانون جدیدی تصویب کند ما باید از قانون پارلمان حمایت کنیم؛ لذا پنجره برای توافق همچنان باز است، اما این پنجره برای همیشه باز نخواهد ماند.» امیرعبداللهیان افزود: «طرف امریکایی از طریق کانال‌های دیپلماتیک، پیام‌های مثبتی ارسال کرده است، اما در موضع‌گیری‌های رسانه‌ای، اظهاراتی را مطرح می‌کنند که کاملاً متفاوت است.»
مقامات ایرانی بار‌ها تمایل خود را برای بازگشت به مذاکرات احیای برجام اعلام کرده‌اند، اما منوط بر اینکه امریکا از خواسته‌های فرابرجامی عقب‌نشینی کرده و همه تحریم‌ها را لغو کند. اما تاکنون گشایشی در این زمینه به وجود نیامده است و مقامات کاخ سفید همچنان به کارشکنی در مذاکرات هسته‌ای ادامه می‌دهند و با وجود اینکه از طریق میانجی‌های منطقه‌ای پیغام می‌فرستند، اما در عمل گامی برای رسیدن به نتایج مطلوب برنمی‌دارند. ایران همیشه گفته که اگر واشنگتن به اقدامات تنش‌زای خود ادامه دهد، تهران هم گزینه‌هایی برای رو کردن دارد که می‌تواند برای طرف غربی نگران‌کننده باشد.
منبع: روزنامه جوان
دیدگاه تان را بنویسید