دیپلماسی مبتکرانه بیخ گوش امریکا

از آنجا که تحت اثر تحریم، پالایشگاه‌هایشان از تولید انرژی بازمانده‌اند خواهان آموزش و کمک طرف ایرانی به متخصصان آنها برای راه‌اندازی این پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها هستند، از طرفی ظرفیت تولید اقتصادی هر کدام از این کشورها که تحت تأثیر تحریم کاهش یافته در تعامل با ایران فضایی را برای رشد در شرایط جدید جست‌وجو می‌کند. کشورهای امریکای لاتین عمدتاً بسیار حاصلخیز و مستعد کشاورزی هستند. آنها حاضرند برای کشت فراسرزمینی با جمهوری اسلامی ایران همکاری کنند؛ آب فراوان و خاک حاصلخیز و منابع غنی و آفتاب تابان، تجارت را برای دو طرف پر سود می‌کند. آموزش نیروهای فنی و متخصصان این منطقه توسط کشورمان علاوه بر کمک به نیروهای حرفه‌ای این کشورها باعث ایجاد زمینه‌های مشترکی برای انتفاع و کسب درآمد در بخش‌های تخصصی و فنی کشورمان می‌شود. در این سفر این گونه تعاملات نافع دوجانبه که هدفش در عین حال مبارزه با تحریم است مورد گفت‌وگو و توافق قرار گرفت، بر اساس این توافقات ضمن کمک به کشورهای مذکور ظرفیت‌های اقتصادی در بخش‌های مختلف نیز فعال می‌شود. لازم به یادآوری است که این تنها بخشی از ظرفیت تعامل با کشورهای امریکای لاتین است که شرایط تحریمی، آنان را به سوی ما سوق داده و آورده خوبی برای انجام این تعامل دوجانبه دارند. کشورهای دیگر امریکای لاتین نیز هر کدام با درجاتی به دنبال تعامل تجاری هستند، از آنجایی که اکثر این کشورها تولید کننده با ثبات اقلام کشاورزی و دامپروری هستند و کلاً نیاز آنها نیز اقلام انسان‌دوستانه است، برای تهاتر در محصولاتی که مورد نیاز ما و آنهاست آمادگی خوبی دارند. طبعاً برقراری ارتباط تجاری و انتفاع اقتصادی با امریکای لاتین نیازمند زیرساخت‌هایی نظیر برقراری خط کشتیرانی تجاری، برقراری سیستم ارتباط مالی و تنظیم و امضای اسناد تجاری و نظایر آن است، اما مهم این است که دو طرف اکنون از مرحله تفاهم سیاسی عبور کرده و به دنبال ترجمه این تفاهم به ارتباط اقتصادی و تجاری دوجانبه هستند. همان‌طور که گفته شد برخی از این کشورها تحت تاثیر تحریم‌ها به سمت این ارتباط اقتصادی با ایران آمده‌اند. برخی دیگر هم در فضای تجارت بین‌المللی حاصل از همه‌گیری کرونا و متعاقب آن سخت شدن شرایط تجارت، نظیر گران شدن هزینه انرژی و دیگر منابع، بحران اوکراین و تأثیر آن و همچنین فقدان منابع با ثبات برای تأمین تولید و رشد اقتصادی، نگاهی جدید به جمهوری اسلامی ایران پیدا کرده‌اند.از سوی دیگر آنها بازار بزرگ ایران را مقصد خوبی برای صادراتشان می‌دانند. سفر دکتر امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه به امریکای لاتین را باید در این چهارچوب نگریست و آن را آغازی برای سلسله سفرهایی دانست که هدف اصلی آن برقراری ارتباطی نافع با همه کشورهای امریکای لاتین و نه با بخشی از آن است. هرچند در اولین گام، سفر به کشورهایی انجام شد که از بسیاری جهات آمادگی فوری این تعامل را داشتند و حتی برخی زمینه‌ها را از قبل آماده کرده بودند. باید به این نکته نیز اشاره کرد که رویکرد دولت سیزدهم در بهره‌گیری از همه ظرفیت‌ها در روابط دوجانبه جهت تأمین منافع حداکثری برای کشور ایجاب می‌نماید که به منطقه امریکای لاتین بیش از گذشته پرداخته شود و این فرصت طلایی در پیچ و خم نظام بوروکراتیک و تصمیمات غیرهماهنگ با منافع ملی جمهوری اسلامی ایران از دست نرود. ذکر این نکته ضروری است که در کنار این بسترسازی‌ها و ایجاد زیرساخت‌ها، نهایتاً بخش خصوصی است که عامل اصلی در بهره‌گیری از این فرصت‌ها است. با سابقه و تجربه‌ای که شرکت‌های ایرانی در کشورهای همسایه و برخی نقاط دیگر در دهه‌های اخیر پیدا کرده‌اند قطعاً توانایی آن را دارند که بتوانند در امریکای لاتین به سود قابل قبول دست یابند.

روزنامه ایران