صدای متفاوت دولت

گروه سیاست سایت فردا: بازدید عزت الله ضرغامی از خزانه جواهرات ملی ایران در بانک مرکزی که تاج های پهلوی در عکس های آن دیده شد یک بازدید ساده اداری نبود بلکه واکنشی به گفته های علی بهادری جهرمی تلقی شد همان گونه که سخن جدید ضرغامی مبنی بر اینکه "باید فضا باز شود ، اگر تحریک می شوید، نبینید" هم سخنی ساده نبود و شاید ادامه توییتی بود که در اوایل ناآرامی ها از او درباره حجاب منتشر شد و از نگاه برخی پاسخی به برخی گرایش های تنگ نظرانه به نظر می رسید. هر چه هست صدای ضرغامی متفاوت از صدای بخش زیادی از دولت سیزدهم است که در قامت وزیر میراث دولت شنیده می شود. آیا دولت سید ابراهیم رییسی از این صدا راضی است؟ آیا ضرغامی فراتر از مقام وزارت ، گفتمان "زیر میز زدن" خود را دنبال می کند و از او در سیاست ایران بیشتر خواهیم شنید؟

از ارشاد تا میراث

عزت الله ضرغامی در حالی به وزارت میراث آمد که در انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم نتوانست اعتماد شورای نگهبان را دریافت کند تا از دور شاهد رقابت برخی اصول گرایان و اصلاح طلبانی باشد که از نظر رتبه و مقام مدیریتی پایین تر یا حداقل هم سطح او بودند. او و علی لاریجانی دو رییس سازمان صدا و سیمایی بودند که شاهد و ناظر رقابت های انتخاباتی 1400 شدند. این داستان برای ضرغامی اما تکراری بود چرا که در سال 96 هم نتوانست در انتخابات درون جناحی اصول گرایان رای لازم را کسب کند و بنا به عهد سابق در انتخابات ثبت نام نکرد. مسیر 96 تا 1400 عزت الله ضرغامی تبدیل شدن به چهره ای معترض علیه احزاب و جناح ها و منتقد روال مدیریتی کشور بود که در شعار " زدن زیر میز " او متجلی شد. شعاری که گرچه فرصت نکرد پا به انتخابات 1400 بگذارد اما درون دولت سیزدهم هم با ادبیاتی جدید شنیده می شود. ضرغامی قبل از وزارت میراث کاندید وزارت ارشاد بود که برخی معتقد بودند این سمت هم برای او و هم برای دولت مناسب تر بود؛ چرا که خود زمانی معاون سینمایی وزیر ارشاد بود و در صدا و سیما هم تجربه کار با اهالی سینما و هنر را داشت و از سوی دیگر می توانست سلبریتی ها را با توجه به گفتمان میانه خود جذب کند. اما چنین نشد و ضرغامی راه خیابان آزادی را به جای میدان بهارستان پیش گرفت اما این پایان کار نبود.

ضرغامی و دولت ؛ کدام مسیر؟

در حدود یک سال و نیمی که از شروع دولت گذشته اما همچنان وجه رسانه ای و سیاسی ضرغامی بر وجه میراثی او غلبه دارد و ضرغامی نه به واسطه میراث که این وزارتخانه به واسطه ضرغامی بر سر زبانهاست. رییس اسبق صدا و سیما در چهار ماه گذشته فراوان در صدر اخبار بوده است. هم زمانی که به نقد رویکرد برخی ارگان ها نسبت به حجاب پرداخت و چه اکنون که به تندی به منتقدان فضای باز حمله می کند و به دنبال دگرسازی با آنهاست. به تازگی بازدید او از خزانه جواهرات و نمایش دادن تاج هایی که علی بهادری جهرمی مدعی شده بود از کشور خارج شده به نظر گشودن موضع جدیدی در مقابل برخی اعضای دولت تلقی شد گرچه برخی از منابع معتقدند که این توییت هماهنگ شده زده شد و اختلاف میان ضرغامی و بهادری جهرمی واقعیت ندارد. در عین حال حملاتی در لباس حمایت از دولت هم به ضرغامی در این مدت و مخصوصا در چند روز اخیر آغاز شده که جملات و ادبیات ضرغامی را مورد حمله قرار داده است. در این میان در قصد عزت الله ضرغامی برای حفظ آنچه در عرصه گفتمانی به دست آورده تردیدی نیست چرا که ضرغامی 1401 ادامه ضرغامی 96 است و گویا او مخاطبان خود را از بخش های منتقد جریان انقلابی و برخی طیف های خاکستری انتخاب کرده و راهی متفاوت از وزیر کشور و علوم و ارتباطات را می رود. در این مسیر او از ناحیه برخی جریان ها با انتقادهایی هم مواجه است؛ گروهی که گفتمان او را فاصله گرفته از گفتمان مرکزی جریان انقلاب می دانند. برای مثال امیر حسین ثابتی به تازگی در توییتی به ضرغامی توصیه کرده که این راه را نرود چرا که برای او دستاوردی نخواهد داشت. یا اینکه رجانیوز که سایتی نزدیک به برخی جریان های درون دولت است به او از همین زاویه انتقاد کرده بود. نزدیکان وزیر میراث اما این انتقادها را قبول ندارند. این انتقاد از جانب حامیان ضرغامی به نقد او نسبت به انحرافات گفتمانی و عملکردها تعبیر می شود نه جدا شدن از مبانی گفتمانی. آنها معتقدند که ضرغامی به اصول معتقد است اما به روش ها و شیوه ها انتقاد دارد و جملات او در ادامه توصیه های رهبری برای توجه به اقتضائات زمانه و " لسان قوم" است. در عین حال آنها معتقدند که کابینه ضرغامی در میراث همچنان اکثریتی اصول گرا دارد که نماد آن علی دارابی است. در عین حال مرزبندی شفاف ضرغامی با مخالفان گفتمان انقلاب و دفاع صریح از اصول می تواند نگرانی منتقدان او را هم پوشش دهد.

گروهی دیگر اما عملکرد مدیریتی ضرغامی را در وزارت میراث نقد می کنند و معتقدند که او دستاوردی نداشته است. در مقابل مدیران ضرغامی سه محور عمده و اصلی عملکردی او را "افزایش گردشگر ورودی خارجی به عددی حدود سه میلیون نفر با پیگیری لغو ممنوعیت روادید و رکورد سفر داخلی نوروزی در عید سال 1401" ، "اعطای وام های مختلف از محل تبصره 18 و صندوق کارآفرینی برای توسعه زیرساخت ها" و "ثبت برخی عناصر میراث فرهنگی در یونسکو" اعلام   می کنند.   

در چنین شرایطی باید منتظر ماند و دید که مواجهه سید ابراهیم رییسی با وزیر میراث خود چگونه خواهد بود؟ به باور برخی حامیان  آقای وزیر حضور رییس جمهور در جلسه نظارت ستادی و ابراز رضایت از عملکرد ضرغامی نشانه ای مهم برای ثبات مدیریتی در این وزارتخانه است. در عین حال سوال مهم این است که آیا او در مقابل برخی فشارها از جانب جریان هایی خاص برای تغییر لحن یا سکوت ضرغامی مقاومت خواهد کرد و این صدا را در کنار صدای وحیدی و زارع پور لازم می داند و یا یکی از معدود صداهای متفاوت درون دولت متمرکز بر امور مدیریتی به جای سیاسی خواهد شد و نقدهای رجانیوز به مواضع ضرغامی اثر خواهد کرد؟