اتحاد آنگلاساکسونی برای ناآرام‌سازی اقیانوس آرام
بلوک غرب به سرکردگی امریکا در دوره ریاست جمهوری جو بایدن به نحو محسوسی موضع‌گیری‌ها و اقدامات خود علیه پکن را تشدید کرده و کارزار بزرگی علیه آن به راه انداخته‌اند.
بلوک غرب به سرکردگی امریکا در دوره ریاست جمهوری جو بایدن به نحو محسوسی موضع‌گیری‌ها و اقدامات خود علیه پکن را تشدید کرده و کارزار بزرگی علیه آن به راه انداخته‌اند. این اقدامات دامنه وسیعی از اقدامات، از جمله تشکیل ائتلاف‌ها و پیمان‌های جدید نظامی مانند کواد و آکوس، تشدید جنگ فناورانه و تجاری با اعمال انواع تحریم‌ها علیه چین و شرکت‌های چینی، تشدید فشار‌های سیاسی و حقوق بشری و نیز ممانعت واشنگتن از گسترش روابط چین با متحدان امریکا در قاره اروپا و ابراز نارضایتی از توسعه همکاری‌ها و روابط با متحدان ایالات متحده در غرب آسیاست. شواهد حاکی است واشنگتن و لندن گام‌های جدیدی نیز برای تشدید فشار‌ها علیه چین و دربرگیری هر چه بیشتر آن مدنظر دارند. «آنتونی بلینکن» و «لوید آستین» وزیران خارجه و دفاع امریکا ۲۱ دی با «یوشیماسا هایاشی» و «یاسوکازو هامادا» همتایان ژاپنی خود در واشنگتن دیدار و طی نشست خبری با آنها، ضمن اعلام خبر امضای توافقنامه‌های همکاری‌های دفاعی دوجانبه، چین را بزرگ‌ترین چالش راهبردی مشترک دو کشور معرفی کردند. بلینکن گفت: «چالش‌های زیادی پیش روی دو کشور وجود دارد و راهبرد جدید امنیت ملی و دفاعی ژاپن، نشان‌دهنده تحول و سازگاری با چالش‌هاست. واشنگتن و توکیو، چین را بزرگ‌ترین چالش راهبردی مشترک خود می‌دانند که هم اکنون امریکا، ژاپن و متحدان‌شان با آن روبه‌رو هستند.» «یوشیماسا هایاشی» وزیر خارجه ژاپن نیز گفت: «چین یک چالش راهبردی بی‌سابقه است و فقط در راستای منافع خود عمل می‌کند. ما مخالفت خود را با اقدامات چین و حمایت از حفظ صلح در تنگه تایوان تکرار می‌کنیم.» «لوید آستین» وزیر دفاع امریکا نیز اظهار داشت: «تصمیم ژاپن برای افزایش بودجه نظامی، امنیت این کشور را حفظ کرده و اتحاد ما را تقویت می‌کند.» پنتاگون قصد دارد بدون تغییر تعداد نظامیان امریکایی در ژاپن، برای مقابله با چین توانمندی موشکی ضدکشتی در این کشور را افزایش دهد.
در اقدامی دیگر در راستای تشدید کارزار ضدچینی از جانب غرب، «ریشی سوناک» نخست‌وزیر انگلیس به همراه «فومیو کیشیدا» همتای ژاپنی او در نشست ۲۱ دی در لندن، یک معاهده نظامی مهم امضا کردند که به موجب آن، اجازه مستقر کردن نیروی نظامی در خاک یکدیگر را پیدا می‌کنند. لندن این معاهده را مهم‌ترین پیمان نظامی امضاشده بین دو کشور در یک قرن اخیر توصیف کرده است. با امضای معاهده دسترسی متقابل نظامی میان توکیو و لندن، اکنون انگلیس تبدیل به تنها کشور اروپایی شده که چنین توافقی را با ژاپن امضا کرده است. کابینه ژاپن نیز اخیراً بیشترین میزان افزایش بودجه دفاعی از زمان پایان جنگ جهانی دوم در سال۱۹۴۵ را تصویب و همچنین سیاست امنیت ملی ژاپن را به‌روز‌رسانی کرد که در آن چین به عنوان «تهدید راهبردی بی‌سابقه» توصیف شده است. انگلیس این معاهده را در راستای راهبرد جدید سیاست خارجی خود امضا کرده که به منطقه ایندوپاسیفیک محوریت داده و تقویت روابط تجاری و امنیتی در این منطقه را دنبال می‌کند. عزم ژاپن برای تقویت توانمندی نظامی این کشور و تدارک برای امضای توافق نظامی با انگلیس در شرایطی انجام شده است که مقام‌های چین و کره‌شمالی درباره تلاش امریکا و متحدانش برای ایجاد ناتوی آسیایی هشدار داده‌اند. «وانگ ونبین» سخنگوی وزارت امور خارجه چین به امضای معاهده نظامی بین ژاپن و انگلیس واکنش نشان داده و گفته است منطقه «جای بازی‌های ژئوپلتیکی نیست» و چین «یک چالش نیست» بلکه شریکی برای همکاری است. وی تأکید کرد: «تفکر قدیمی بر مبنای تقابل بلوکی نباید در منطقه آسیا- اقیانوس آرام وارد شود.»
تأکید بر تهدید چین
اقدامات و موضع‌گیری‌های جدید امریکا و بریتانیا علیه پکن در راستای تداوم کارزار ضدچینی از سوی غرب صورت گرفته است. دولت بایدن در سند جدید امنیت ملی امریکا که در اواسط اکتبر ۲۰۲۲ منتشر شد، بار دیگر به چین تاخته و آن را مهم‌ترین تهدید قلمداد کرده است. امریکا در این سند که عمده تمرکز آن بر مقابله امریکا با روسیه و چین است، اعتراف می‌کند، تغییر بزرگی در عرصه سیاست جهانی به وقوع پیوسته و نظمی که برای مدت سه دهه بعد از پایان جنگ سرد در جهان وجود داشت «قطعاً پایان یافته» و یک دوره جدید «رقابت میان قدرت‌های بزرگ برای شکل دادن به اتفاقات آینده در حال اجراست.» رئیس‌جمهور امریکا در این سند که اولین راهبرد رسمی امنیت ملی دولتش محسوب می‌شود، چین را به عنوان تنها رقیب تقریباً همتا با امریکا در عرصه جهانی قلمداد و بر لزوم حفظ توجه امریکا به روسیه تأکید کرده است. در مقدمه این سند آمده است: «چین این نیت را به همراه ظرفیتی فزاینده دارد که نظم بین‌المللی را به نحوی شکل دهد تا زمین بازی جهانی را همچنان که امریکا متعهد به مدیریت مسئولانه رقابت بین ماست، متمایل به منافع خودش کند.» پنتاگون نیز در سند استراتژی دفاع ملی که در اواخر اکتبر ۲۰۲۲ آن را منتشر کرد، چین را مهم‌ترین و سیستماتیک‌ترین چالش برای امریکا اعلام کرد. در این سند تصریح شده که چین در تلاش است منطقه ایندوپاسیفیک و نظام بین‌المللی را مطابق منافع و ترجیحات اقتدارگرایانه خود تغییر دهد. در متن این استراتژی آنچه فعالیت‌های خصمانه چین نسبت به تایوان خوانده شده، بی‌ثبات‌کننده و چالشی برای صلح در منطقه توصیف گردیده است.
مقامات ارشد و سیاستمداران امریکایی بار‌ها چین را مهم‌ترین چالش ژئوپلتیکی امریکا اعلام کرده و مدعی قصد آن برای تغییر نظام بین‌المللی مبتنی بر نظم لیبرال شده‌اند. این تصویر‌سازی مبتنی بر چین‌هراسی با توجه به رویارویی رو به رشد ایالات متحده و چین در عرصه منطقه‌ای و جهانی قابل تبیین است. درواقع امریکا مدت‌هاست در اسناد بالادستی خود چین را به عنوان مهم‌ترین تهدید علیه خود و نیز جهان غرب شناسایی کرده است و بر لزوم مقابله با بلندپروازی‌های پکن تأکید می‌ورزد. با روی کار آمدن جمهوری‌خواهان در کنگره امریکا به نظر می‌رسد، روابط امریکا و چین وارد فاز جدیدی شده است چراکه کوین مک کارتی، رئیس جدید مجلس نمایندگان امریکا در آغازین روز‌های ریاست خود برای چین خط و نشان کشیده و بر ایستادگی حزب جمهوری‌خواه در قبال حزب کمونیست چین تأکید کرده است.
صعود شرق، افول امریکا
به رغم ادعا‌های مقامات دولت بایدن درباره رقابت برابر با چین و تنش‌زدایی در روابط دوجانبه، آنچه از خلال مواضع و اقدامات امریکا در قبال چین از زمان روی کار آمدن بایدن می‌توان دریافت، تلاش برای تقابل همه‌جانبه در عرصه‌های اقتصادی، تجاری، نظامی و امنیتی، سیاسی و سایبری با پکن و مقابله با ادعا‌های دریایی آن است. واشنگتن از این مسئله در هراس است که چین به همراه روسیه، نظام بین‌المللی لیبرال را که جهان غرب مبدع و حامی بقای آن است، به چالش بکشند و اقتدار چند قرنی غرب بر نظام بین‌المللی را خدشه‌دار سازند. امریکا همواره رویکرد یک‌جانبه‌گرایی را در عرصه جهانی دنبال کرده و به دنبال منافع و اهداف خود به قیمت زیر پا نهادن منافع دیگر کشورهاست، لذا تلاش می‌کند بازیگران جدید جهانی یعنی چین و روسیه را تا آنجا که توان دارد، محدود و تضعیف کند. این کار درباره چین با جنگ تجاری و نیز ایجاد ائتلاف‌های مختلف در عرصه آسیا اقیانوس آرام برای دربرگیری این کشور و در مورد روسیه با تلاش برای تضعیف هر چه بیشتر توانمندی آن با تداوم جنگ اوکراین و تضعیف توانمندی نظامی و اقتصادی در حال انجام است. با این حال بررسی روند‌های جهانی نشانگر افزایش ملموس توان قدرت‌های شرقی و اوراسیایی و افول فزاینده امریکاست.
تشدید کارزار ضدچینی از جانب واشنگتن و لندن که متحد استراتژیک ایالات‌متحده محسوب می‌شود، در حالی است که سران امریکا و چین در نشست نوامبر۲۰۲۲ خود در بالی اندونزی ابراز امیدواری کرده بودند این دو قدرت جهانی راه‌هایی برای جلوگیری از نزول پرشتاب روابط دوجانبه و جلوگیری از درگیری بیابند.
منبع: روزنامه جوان
دیدگاه تان را بنویسید