صفارهرندی: رهبری، مخاطب اصلی بیانیه دوم انقلاب را جوانان قرار دادند

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در دومین مجمع عمومی اندیشگاه بیانیه گام دوم انقلاب گفت: رهبری، مخاطب اصلی بیانیه را جوانان قرار دادند تا خودمان را در موقعیت فعلی درست بیابیم.

دومین مجمع عمومی اندیشگاه بیانیه گام دوم انقلاب با ارائه گزارش فعالیت‌ها و برنامه‌ها توسط اندیشکده‌های مختلف برگزار شد. در این ویژه برنامه که به همت اندیشگاه بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی برگزار می‌شد، 8 اندیشکده وابسته، گزارشی از برنامه‌های خود را درباره بیانیه گام دوم انقلاب ارائه دادند.

در ابتدای این مجمع عمومی، اندیشکده‌ها و میزهای تخصصی هرکدام گزارشی از فعالیت‌های خود ارائه کردند. از جمله اندیشکده‌هایی که در این جلسه به بررسی موضوعات مختلف پرداختند می‌توان به اندیشکده‌های «امید، اعتماد و تعهد»، «علم و پژوهش»، «معنویت و اخلاق»،‌ «اقتصاد»، «عدالت و مبارزه با فساد»،‌ «استقلال و آزادی»،‌ «روابط خارجی و جبهه مقاومت»،‌ «سبک زندگی» و ... اشاره کرد.

در بخش دیگری از این نشست، حجت الاسلام ذوعلم در سخنانی بیان داشت: سؤالی وجود دارد و آن هم این است که اولین قدمی که در اندیشکده باید برداریم، چه چیزی است؟ اولین کار ما تعیین مفهوم مقولاتی است که در ذیل وظیفه و مسئولیت هر اندیشکده تعریف شده است. همان‌طور که می‌دانید بروشوری تهیه شده که در آن میزهای تخصصی هر اندیشکده مشخص شده است. برای مثال، اندیشکده «امید، اعتماد و تعهد» را داریم؛ سوال اساسی اینجاست که هر کدام از مفاهیم امید، اعتماد و تعهد چه معنایی دارد؟ بنابراین، وظیفه ما ترسیم جغرافیای مفهومی هر کدام از تعابیر است. به عنوان مثالی دیگر باید بدانیم که معنای اخلاق و معنویت در اندیشکده معنویت و اخلاق چیست؟ اینها چه ارتباطی با هم دارند؟

وی ادامه داد: اولین کار ما این است که بتوانیم تصور دقیق از این تعابیر داشته باشیم، چرا که این تعابیر در همه فرهنگ‌ها و ایدئولوژی‌ها مهم است. مفهوم عدالت در همه‌جا بدون تغییر است و تعبیری عمومی به شمار می‌رود.

حجت الاسلام ذوعلم با اشاره به اینکه باید معنا و مفهوم تعابیر را از خود بیانیه به دست آورد، تاکید کرد: ما بیانیه را به عنوان یک شبکه مفهومی می‌بینیم که مفسر جفرافیای معنایی اندیشکده و میزهای ما است. برای مثال به موضوع اخلاق و معنویت توجه کنید؛ دوستان ما تلاش‌های زیادی کردند تا آنها را مفهوم‌سازی کنند، اما باید مستند به بیانیه گام دوم انقلاب باشد. اخلاق و معنویتی برای ما مطلوب است که امیدزا و اعتمادآفرین باشد تا بتواند آن فرد را متعهد کند. کسی که خیلی ادعای معنویت و اخلاق را دارد اما زیست درست اجتماعی ندارد یعنی از آن اخلاق و معنویتی که مراد ما است، به دور است.

وی ادامه داد: برای ما یک آسیب و خطر است که بخواهیم یک مفهوم را از بیانیه گرفته و آن را به فضای دیگری ببریم و روی آن کار کنیم. همه موضوعات باید در چارچوب خود بیانیه دیده شود. تاکید می‌کنم که باید از برداشت‌های رایج و ترجمه‌ای درباره این مفاهیم به شدت پرهیز داشته باشیم، البته از همه چیزهایی که تولید شده است و دیگران گفته‌اند، بهره‌برداری می‌کنیم. مبادا اندیشگاه را متهم به نوعی انحصارگرایی اندیشه‌ای یا کوتاه‌بینی کنید. اندیشگاه در زمینه‌های علمی و اندیشه‌ای باید رصد داشته باشد، اما خط اندیشه‌ای خود را نباید گم کنیم. کویر گسترده‌ای داریم اما راه ما مشخص است.

رئیس اندیشگاه بیانیه گام دوم انقلاب در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: بعد از بیانیه گام دوم انقلاب،‌ سراغ آقا و امام خمینی می‌رویم. به یاد داشته باشید که ما امام خامنه‌ای و امام خمینی را از نظر اندیشه‌ای در یک قاب می‌بینیم و اصلا از هم جدا نیستند. ما به صراحت معتقدیم که حضرت آقا رهبر حکیم و فرزانه ما، در بعد اندیشه‌ای، منطبق بر اندیشه امام خمینی است. به‌گونه‌ای که خود حضرت آقا مطرح می‌کنند که تمدن نوین اسلامی و مردم‌سالاری دینی در اندیشه امام خمینی آمده و ایشان نخستین فردی است که این مفاهیم را بیان می‌کند. باید اندیشکده‌ها در این زمینه فعالیت کنند. امام خمینی با یک نگاه اسلامی ناب و به عنوان یک تکلیف شرعی انقلاب را سامان داد و آن را مدیریت کرد و کار را پیش برد. آقا نیز همین است و نگاه توحیدی و معنوی به انسان، جهان و تکلیف‌مداری دارند.

وی تصریح کرد: در لایه سوم اگر ابهامی برایمان باقی ماند، باید سراغ متفکران انقلاب اسلامی برویم؛ علامه طباطبایی چه نظری درباره آزادی داشت؟ شهید بهشتی و شهید مطهری چه نظریاتی در این زمینه دارند؟ مبنای اندیشه‌ای اندیشگاه بیانیه گام دوم انقلاب، حضرت امام، حضرت آقا، علامه طباطبایی، شهید بهشتی و شهید مطهری هستند. هر کسی هر حرف دیگری زده است، باید با سخنان و محکمات این افراد مقایسه و سنجیده شود. البته همان‌طور که اشاره کردم از دستاوردهای روز و از آخرین نظریات درباره موضوعات مختلف استفاده می‌کنیم.

سخنران دیگر این مجمع عمومی محمدحسین صفار هرندی بود. او گفت: از آقای ذوعلم تشکر می‌کنم که این چراغ را روشن نگه می‌دارند. اتفاقی که در بدو امر هیجانی آفرید اما به نظرم در گام بعدی کسانی باید باشند که از دریچه اندیشه‌ای موضوع بیانیه گام دوم انقلاب را در اذهان و عمل مستقر بکنند.

وی ادامه داد: در جایی محضر آقای ذوعلم بودیم و در ارتباط با مقوله پیشرفت و افق‌های دور دست صحبت می‌کردیم. اینکه ایران اسلامی در آینده قرار است در کجا بایستد. در آنجا خدمت دوستان این سوال را مطرح کردم که برای رفتن به سراغ دوردست‌ها که جنبه آرمانی دارد، چه باید بکنیم؟

او ضمن اشاره به تفاوت شرایط در سال‌های اخیر با گذشته گفت: این سوال زمانی مهم‌تر می‌شود که بدانیم سرعت تحولات و پیشرفت به گونه‌ای است که وقتی طراحی را اکنون انجام می‌دهیم، 2 سال بعد می‌گوییم این قدیمی شده است و باید چیز جدیدی را طراحی کنیم. دلیل این موضوع این است که به دلیل ظهور فضای مجازی و گسترش آن، روابط پیچیده‌تر شده و مناسبات بسیار متفاوت با گذشته شده است. اکنون شما نمی‌توانید چیزی را مدیریت کنید، چرا که در هر لحظه در حال مدیریت شدن هستید.

صفارهرندی بیان کرد: من فکر می‌کنم که باید از کسانی مدد بگیریم که ذهن داستان‌سرا داشته باشند و بتوانند تخیل کنند. مثال ژول‌ ورن را برای شما می‌زنم که دوردست‌هایی که جنبه آرزویی داشت را تخیل کرد. تخیل آن روز او امروز کاملاً تجسم پیدا کرده است و چه بسا از آنهم جلوتر رفته است. معتقدم که بخشی از کار ما باید از این جنس و تخیل آینده باشد. البته در اذهان همه ما یک آرمان‌شهری وجود دارد، اما با عناصر تاثیرگذار روی روابط بین مردم و حاکم، مردم و مردم و ... باید بیشتر فکر کنیم. دلیل این موضوع این است که به دلیل ظهور فضای مجازی و گسترش آن، روابط پیچیده‌تر شده و مناسبات بسیار متفاوت با گذشته شده است. اکنون شما نمی‌توانید جایی را مدیریت کنید، چرا که در هر لحظه در حال مدیریت شدن هستید.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: خاطرم هست که قدیمی‌ها تلاش می‌کردند برای سالم نگهداشتن فرزندان خود، آنها را مدیریت کنند. اما امروز ماجرا فرق کرده است. مدرسه کوچک‌ترین جایی است که بچه‌ها ارتباط پرورشی با آن دارند و میلیون‌ها معلم در همین گوشی تلفن همراه آنان وجود دارد که آنان را راهبری می‌کند و همه چیز را به آنان آموزش می‌دهد.

صفارهرندی با اشاره به بیانیه گام دوم انقلاب گفت: درباره بیانیه گام دوم هم معتقدم که زمانی می‌توانیم آن را به درستی فهم کنیم و مقصد را دریابیم که فرض کنیم انقلاب اسلامی قرار بود امروز صورت گیرد. به نظرم بیانیه گام دوم یعنی همین. انقلابی که قرار است امروز رخ بدهد. البته فاصله بیانیه گام دوم با آن چیزی که در سال 1357 طراحی کردیم و گام اول را شکل داد، فاصله زیادی است و عالمش چیز دیگری است.

وی تاکید کرد: به نظرم یکی از جدی‌ترین دغدغه‌ها باید این باشد که ما خودمان را در موقعیت فعلی درست بیابیم. شاید به همین دلیل است که رهبری، مخاطب اصلی بیانیه را جوانان قرار دادند. علاوه براین، اتفاقاتی که در شرایط امروز می‌بینیم با رویکردها و دیدگاه‌های نسل‌های قدیمی‌تر مثل بنده تفاوت دارد./تسنیم