ایران در انتظار جدایى اروپا از آمریکا

دکتر عبدالله الأشعل، استاد حقوق بین الملل در دانشگاه آمریکایى قاهره و معاون سابق وزارت امور خارجه مصر، ترجمه از فردا: سومین مجمع گفتگوی تهران ١٩ دسامبر (٢٨ آذر) به منظور بررسى مواضع ایران در حوزه امنیت و همکارى هاى منطقه اى همچنین حسن همجوارى با دعوت از تعداد قابل توجهى از چهره هاى بین المللى از کشورهاى مختلف جهان برگزار شد. وزیر امور خارجه جمهورى اسلامى ایران در این مجمع به تشریح مواضع این کشور در قبال مسائل مختلف بین المللى و منطقه اى پرداخت و از آمادگى تهران به منظور تقویت همکارى هاى منطقه اى و تمایل ایران به دوستى و تعامل با کشورهاى همسایه خبر داد.

نخستین بخش از این مجمع به بررسى موضوع آینده افغانستان اختصاص یافت که موضع ایران مایل به نقد حکومت طالبان بود شاید به دلیل مواضع و اتفاقات اخیر خصوصا عقب نشینى یک باره ایالات متحده از افغانستان که شاید مى بایست موجب خوشحالى تهران مى شد اما تصمیم آمریکایى هاى در منطقه و براى افغانستان مشکلات تازه اى را ایجاد کرد.

بخش دوم مجمع به بررسى تحولات اوکراین اختصاص یافت در حالى که دولت ایران در دعوت از میهمانان این بخش به خوبى توازن را رعایت کرد.

در کنار سفیر روسیه نماینده و حافظ منافع دولت اوکراین هم در جلسه حضور داشت و حتى سخنرانانى از ایتالیا و مجارستان مواضع دولت هاى اروپایى در این خصوص را بیان کردند. نکاتى در خصوص تقابل نظامى ، اتفاقات آتى این جبهه و سایر موضوعات مرتبط مطرح شد.

تبعیض مواضع غرب در قبال فلسطین و اوکراین

در این بخش یکى از میهمانان حاضر در این مجمع از کشور اردن که اصالتا فلسطینى بود با انتقاد از مواضع تبعیض آمیز اروپایى ها بین دو مسئله اوکراین و فلسطین به این موضوع اشاره کرد که دولت هاى اروپایى در کاشتن اسراییل در این منطقه مشارکت داشته اند و طبیعتا مى دانند حمایت از فلسطین رابطه آنها به دولت اسراییل را تحت تاثیر قرار مى دهد اما اوکراین که بخشى از امپراطورى روسیه و تحت نفوذ اتحاد جماهیر شوروى قرار داشت حالا به رمز دشمنى غربى ها با روسیه مبدل شده و این رویارویى سیاسى بین روسیه و غرب بیش از دو قرن سابقه دارد اما صحنه نظامى این تقابل در خاک اوکراین نمایان شده است.

اگر کسى باور دارد که روسیه یا غربى ها در این تقابل عقب نشینى خواهند کرد اشتباه مى کند چرا که دو طرف این ماجرا با پرداخت هر هزینه اى بر موضع خودشان پافشارى خواهند کرد.

هم پیمانى ایران، روسیه و چین در برابر نفوذ غرب

موضع کشورهاى عربى در خصوص تقابل روسیه و غربى ها به شکل دقیق قابل ارزیابى نیست اما روشن است که واشنگتن فشار بیشترى به این کشورها وارد مى کند تا در این موضوع از غرب حمایت کنند.

امیدواریم در این موقعیت تقابلى میان روسیه و اسراییل حادث شود. با توجه به دشمنى همیشگى غربى ها با روسیه این تقابل منطقه را به صحنه رویارویى و رقابت سیاسى مبدل مى کند که در نهایت به زیان اسراییل است.

اسراییل به خوبى مى داند که روسیه به دنبال توسعه نفوذ منطقه اى خودش و جلوگیرى از سلطه غربى هاست همانطور که کشورهاى غربىمى دانند ایران و چین در این مسیر با روسیه هم پیمان هستند.

مواضع ایران در تقابل روسیه و غرب

اما مواضع تهران در قبال تقابل روسیه و غربى ها بر اساس اعلام وزیر امور خارجه ایران به این شرح است؛ اول اینکه ایران در هیچ سمتى از این تقابل حضور ندارد.

دوم اینکه تعداد هواپیماهاى بدون سرنشین ایرانى در این جنگ بسیار اندک بوده و روسیه قبل از آغاز نبرد با اوکراین این هواپیماها را از ایران خریدارى کرده بود.

و سومین بخش اینکه ایران آرزو مى کند جنگ در این منطقه به پایان برسد و مشکلات از طریق مذاکرات دیپلماتیک حل و فصل شود.

کاملا روشن است که منافع مشترک زیادى بین ایران و روسیه وجود دارد همچنین بزرگ ترین هدف از همکارى هاى این دو کشور ایستادگى در برابر سلطه غربى ها خصوصا آمریکا و مقاومت در برابر تحریم هایى است که از سال هاى گذشته تا کنون علیه ایران اعمال شده و براى روسیه نیز مشکلاتى را ایجاد کرده است.

ایران و روسیه همچنین در پرونده اتمى ایران همکارى نزدیکى دارند و حضور روسیه و چین در شوراى امنیت با حمایت دیپلماتیک این دو کشور از ایران همراه بوده است.

به نظر مى رسد این سه کشور مواضع یکسان و مشابهى در قبال کشورهاى غربى دارند و امیدوارند در این تقابل اروپایى ها از ایالات متحده جدا شوند همانطور که نشانه هایى از این تحولات در مواضع دو کشور آلمان و فرانسه دیده مى شود.

حمایت اروپایى ها از اوکراین در تقابل با روسیه براى آنها هزینه هاى قابل توجهى به همراه داشته و منجر به شکل گیرى بحران اقتصادى در این کشورها شده در حدى که مى تواند موجب تقابل دولت ها و ملت ها در اروپا شود.

در نهایت مى توان گفت مجمع تهران در تقابل با نشست مجمع منامه در بحرین ایجاد شده که از سال ها پیش توسط آمریکا پایه گذارى شد با این تفاوت که سومین مجمع تهران به جاى نقد سیاست هاى آمریکا در منطقه به تقویت و تبیین مواضع سیاسى تهران اختصاص پیدا کرد.