روند رسیدگی بودجه با مصوبه امروز مجلس چه تغییراتی کرد؟

در نشست صبح امروز چهارشنبه 14 دی مجلس شورای اسلامی، زمان ارائه بودجه از سوی مجلس به دولت تغییر کرد. در گزارش پیش رو به روایت تغییرات قانون بررسی لایحه بودجه توسط مجلس پرداخته‌ایم.

در نشست صبح امروز چهارشنبه 14 دی مجلس شورای اسلامی، زمان ارائه بودجه از سوی مجلس به دولت تغییر کرد و نمایندگان مجلس مقرر کردند که دولت موظف است لایحه بودجه را در اول آبان ماه هر سال به مجلس ارائه کند و مهلت مجلس نیز برای رسیدگی به بخش جداول از زمان وصول حداکثر ۴۰ روز باشد.

روال قبلی چگونه بود؟

تا پیش از این، مطابق ماده 182 قانون آئین نامه مجلس شورای اسلامی، بررسی بودجه به صورت یک مرحله ای بود. به این ترتیب که  دولت موظف بود لایحه بودجه را حداکثر تا پانزدهم آذرماه هر سال به مجلس تسلیم نماید و نمایندگان به مدت ده روز فرصت داشتند تا پیشنهادات خود را به کمیسیون‌هاى تخصصى مجلس تقدیم نمایند.

در مرحله بعد، کمیسیون‌هاى تخصصى حداکثر تا 15 روز، گزارش خود را به کمیسیون تلفیق اسال کرده و کمیسیون تلفیق نیز ظرف مدت 15 روز، گزارش نهائى خود را تنظیم و به مجلس شوراى اسلامى تقدیم می کرد و در نهایت  در جلسه علنى، کلیات بودجه و تصویب آن، رسیدگی می شد.

مجلس اقدام به اصلاح کرد

پس از تصویب طرح اصلاح ماده 182 قانون آیین نامه داخلی،‌ در جلسه علنی 5 دی ماه امسال، رسیدگی به لایحه بودجه از یک مرحله ای،‌ به دومرحله ای تغییر کرد و مقرر شد که در مرحله اول،‌ ابتدا لایحه بودجه به همراه پیوست ها و جداول،‌ به کمیسیون تلفیق، ارسال شود و کمیسیون تلفیق،‌ طی مدت 5 روز، گزارش خود را منتشر نماید.

سپس در جلسه رسیدگی به کلیات، گزارش کمیسیون برنامه و بودجه نیز ارائه می شود و کلیات بودجه به رای گیری گذاشته شده و به تصویب نمایندگان خواهد رسید.

پس از تصویب کلیات،‌ نمایندگان به مدت 10 روز فرصت دارند تا پیشنهادات خود را به کمیسیون های تخصصی ارائه کنند.

در مرحله دوم، جزئیات بودجه شامل ارقام و اعداد و جداول،‌ بررسی خواهد شد و پس از آن،‌‌کمیسیون های تخصصی و نمایندگان به مدت 10 روز فرصت دارند تا پیشنهادات خود را ثبت نمایند و جهت رسیدگی در صحن،‌ ارسال کنند.

ایراد شورای نگهبان و اصلاحات مصوبه امروز مجلس چه بود؟

پس از تصویب و ارسال اصلاحیه فوق در مجلس و ارسال آن به شورای نگهبان،‌ ایراداتی از سوی شورا به متن فوق وارد شد و اصلاحاتی جزئی در آن به مجلس پیشنهاد شد و نمایندگان نیز جهت تامین نظر شورای نگهبان،‌ با اصلاحات مذکور در این مصوبه،‌ موافقت کردند.

ابتدا در متن فوق، ‌عبارت کلی «وزارتخانه ها و دستگاه های اصلی»،‌ که طبق نظر شورای نگهبان، ایجاد ابهام می کرد،‌ تغییر یافت و نام دستگاه های مربوطه به تفکیک تصریح شد. قوه مقننه، قوه قضائیه، وزارتخانه ها، سازمان های مستقلی که عالی ترین مقام آن را رئیس جمهور منصوب می‌کند، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، نیروهای مسلح، نهادهای زیرنظر مقام معظم رهبری و نهادهای مصرح در قانون اساسی، مواردی است که جایگزین عبارت اولیه گردیده اند.

همچنین در انتهای این ماده،‌ برای رسیدگی به مرحله دوم بودجه توسط مجلس،‌ حداکثر مهلت 40 روزه در نظر گرفته شده است.

سرنوشت رسیدگی به بودجه 1402 چه خواهد شد؟

روز گذشته بود که سازمان برنامه و بودجه در توضیح علل تاخیر در ارسال لایحه بودجه 1402 به مجلس،‌ علاوه بر زمان‌بر بودن بررسی سیاست‌های کلی برنامه هفتم توسعه در مجمع تشخیص نظام و ضرورت هماهنگی لایحه بودجه با برنامه هفتم،‌ به مصوبه جدید مجلس مبنی بر دومرحله‌ای شدن بررسی لایحه بودجه اشاره کرد و گویا بنا بر این است که رسیدگی به لایحه بودجه 1402 نیز مطابق مصوبه اخیر مجلس انجام گیرد.

اصرار رئیس و برخی نمایندگان مجلس به تقدم ارائه برنامه هفتم نسبت به بررسی لایحه بودجه سبب شده است مجلس از اعلام وصول لایحه ارسالی دولت سرباز بزند و همچنان باید منتظر ماند و دید که سرانجام چالش برنامه هفتم و بودجه 1402 چه خواهد شد و روند بررسی بودجه سال آینده در مجلس شورای اسلامی، چگونه خواهد بود./فارس