الکاظمی در ترور سردار سلیمانی نقش داشته است؟

عباسعلی کدخدایی، رئیس کمیته ویژه پیگیری حقوقی و بین‌المللی پرونده ترور و شهادت حاج قاسم سلیمانی در وزارت امور خارجه در گفتگو با ایسنا فعالیت‌های کمیته ویژه پیگیری حقوقی و بین‌المللی پرونده ترور و شهادت حاج قاسم سلیمانی در وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران را تشریح کرد. او دو ماه است که با درخواست وزیر خارجه مسئولیت ریاست این کمیته را بر عهده گرفته است.

 دادخواست رو به اتمام است

کدخدایی گفت: در حوزه حقوقی دادخواست تنظیم‌شده در مورد این پرونده تقریبا رو به اتمام است و در این بعد با توجه به صلاحیتی که برای دادگاه‌های داخلی‌مان در این ارتباط داریم، می‌توانیم این موضوع را پیگیری کنیم. در جنایت فرودگاه بغداد پنج نفر از اتباع جمهوری اسلامی ایران به شهادت رسیدند و ما به استناد قانون مجازات اسلامی صلاحیت داریم نسبت به جنایت رخ‌داده در داخل کشور طرح دعوی کنیم.

 پیش‌بینی می‌کنیم در سال آینده دادگاه برگزار شود

کدخدایی در تشریح بعد کیفری این پرونده نیز گفت: این پرونده از بعد کیفری مستلزم تحقیقات زیادی بود و اسناد و مدارک مورد نیاز باید تهیه می‌شد. با مراودات و همکاری‌هایی که بین مقامات ایران و عراق صورت گرفت، مستندات و مدارک خوبی تهیه شد و این اسناد در اختیار قضات دادگستری قرار گرفت و این‌ها همه منجر به این شد که در مورد این پرونده یک کیفرخواست اولیه تهیه شود و ما منتظر هستیم با توجه به مدارک و مستندات موجود، بحث تهیه کیفرخواست به اتمام برسد و دادسرای تهران بتواند کیفرخواست نهایی را صادر و به مراجع قضایی تقدیم کند. اگر کیفرخواست قبل از پایان سال جاری به مراجع قضایی تقدیم شود، می‌توانیم پیش‌بینی کنیم که در سال آینده دادگاه مربوط شکل بگیرد.

 مقامات عراقی کمک‌های خوبی در جمع‌آوری مستندات ارائه کردند

وی در پاسخ به این سؤال که آیا در اسناد مورد اشاره، مدارکی وجود دارد که افراد و شهروندانی از سایر کشور‌ها نیز در برنامه‌ریزی و انجام این اقدام تروریستی دخالت داشته‌اند، اظهار کرد: محل وقوع این جرم کشور عراق بوده است و به همین خاطر زمان برد که ما مدارک و اسناد لازم را در مورد این پرونده تهیه کنیم، البته مقامات عراقی کمک‌های خوبی در جمع‌آوری مدارک و مستندات به ما ارائه کردند.

 کسانی که در اجرای این ترور به امریکایی‌ها کمک کرده‌اند

کدخدایی در این ارتباط افزود: رئیس‌جمهور قبلی آمریکا و وزیر خارجه پیشین این کشور (ترامپ و پمپئو) و تعدادی دیگر از مقامات عالی‌رتبه امریکایی مسئولیت این اقدام تروریستی را بر عهده گرفتند و تبعاً آن‌ها به عنوان فرماندهان اجرای این جنایت مباشران و همکارانی نیز در منطقه داشته‌اند و طبق اسناد و مدارک این همکاران و مباشران از خود عراق و تعدادی دیگر از کشور‌های همسایه و برخی از کشور‌های اروپایی بوده‌اند.

وی گفت: ما نشانه‌ها و علائمی از همکاری اتباع اروپایی داریم و مشغول تحقیق هستیم و اگر مستندات کافی باشد، نسبت به هیچ کشوری و دولتی که در این قضیه دخالت داشته باشد، کوتاهی نمی‌کنیم و علیه آن‌ها اقامه دعوی می‌کنیم. این پرونده، متهمان زیادی دارد که در حوزه اجرای این ترور دخیل بوده‌اند و اسامی آن‌ها به دادسرا ارائه شده است. کدخدایی با بیان اینکه این افراد اتباع حدود سه الی چهار کشور هستند، اظهار کرد: فرودگاه عراق توسط برخی از شرکت‌های خارجی اداره می‌شود و افرادی که از این ترور اطلاع داشته‌اند، در اجرای آن کمک کرده‌اند یا مقدمات آن را فراهم کرده‌اند، اتباع برخی از کشور‌ها هستند و همانطور که اشاره کردم در متن کیفرخواست تقاضای مجازات خواهد شد.

 در مورد نقش مصطفی الکاظمی فعلا صحبت نمی‌کنم

وی در پاسخ به این سؤال که اخیرا برخی از فعالان سیاسی عراق این ادعا را مطرح کرده‌اند که مصطفی الکاظمی، نخست وزیر پیشین عراق که در زمان ترور سردار سلیمانی در بغداد مسئول سازمان اطلاعات عراق بوده در انجام این اقدام تروریستی نقش داشته است و آیا شما در کمیته مورد اشاره به اسنادی در این زمینه دست پیدا کرده‌اید؟ گفت: اجازه بدهید من در این مورد صحبت نکنم و این موضوع را به مقامات وزارت خارجه واگذار کنم. آن‌ها هر زمانی که مصلحت دیدند در این ارتباط صحبت می‌کنند. من در حال حاضر صحبتی در این مورد نمی‌کنم.

کدخدایی در پاسخ به این سؤال که آیا تاکنون در کشور عراق افرادی به خاطر این پرونده دستگیر شده‌اند، گفت: افرادی را داشته‌ایم که با توجه به برخی اسناد و مدارک، اتهاماتی متوجه آن‌ها شده و در همین ارتباط برای آن‌ها قرار بازداشت صادر شده است.

 اهمیت گزارش گزارشگر ویژه

رئیس کمیته ویژه پیگیری حقوقی و بین‌المللی پرونده ترور و شهادت حاج قاسم سلیمانی در وزارت امور خارجه در مورد گزارش گزارشگر ویژه سازمان ملل درباره ترور شهید سلیمانی گفت: هیچ کس نمی‌تواند ادعا کند که در این گزارش از جمهوری اسلامی ایران جانبداری شده است. سوابق این گزارشگر روشن است و اکنون ایشان در جای دیگر نیز در عرصه حقوق بشری مشغول فعالیت هستند، بنابراین فکر می‌کنم از این جهت بی‌طرفی ایشان و گزارش وی برای تمامی کشور‌ها امری ثابت شده است.

 وی در همین راستا ادامه داد: ایشان در این گزارش صراحتاً دلایلی که امریکایی‌ها در مورد ضرورت ترور و انجام اقدام علیه شهید سلیمانی را مطرح کرده بودند، رد کرد. امریکایی‌ها ادعا می‌کردند شهید سلیمانی یک تهدید فوری علیه آن‌ها بوده و اقدام آن‌ها یک نوع دفاع پیشدستانه یا پیشگیرانه بوده است ولی این گزارشگر با استدلال‌های حقوقی این ادعا‌ها را رد و تأکید می‌کند، وضعیت آقای سلیمانی به گونه‌ای نبود که امریکایی‌ها نیاز به انجام چنین اقدامی داشته باشند.

کدخدایی با بیان اینکه امروزه این گزارش به عنوان یک سند محکم در مجامع بین‌المللی مطرح است، افزود: این گزارشگر به صراحت در گزارش خود اعلام کرده امریکا با انجام این ترور مرتکب نقض تعهدات بین‌المللی خود شده است.

 احتمال طرح این پرونده در ICG بیشتر از ICC است

 وی در مورد چگونگی استفاده از ظرفیت دادگاه لاهه در این موضوع تصریح کرد: یک دادگاه کیفری معروف به ICC داریم که هیچ کدام از کشور‌های ایران، عراق و امریکا عضو آن نیستند. گرچه ممکن است با رعایت ترتیباتی بتوان پرونده در آنجا شکل داد، از جمله پذیرش موردی از سوی عراق که به نظرم این موضوع دور از دسترس است.

کدخدایی ادامه داد: مرجع دیگر قضایی ICG است که دارای صلاحیت اجباری و اختیاری است. صلاحیت اختیاری این است که دولت‌ها بر اساس توافق به آن مراجعه کنند، ولی بر اساس کنوانسیون۱۹۷۳ دولت‌ها صلاحیت اجباری این مرجع قضایی را نیز قبول کرده‌اند، بنابراین احتمال طرح این پرونده در ICG بیشتر از ICC است.

 تشریفات اجباری و زمانبر باید انجام شود

این مقام مسئول در پیگیری این پرونده ادامه داد: باید به این موضوع توجه داشت که تشریفات کنوانسیون۱۹۷۳ نیز مستلزم طی زمان طولانی است و اول باید با دولت ذی‌ربط که در این پرونده دولت امریکاست، مکاتباتی انجام شود و این درخواست صورت بگیرد که مرتکبان این جنایت را یا خود محاکمه کند یا به ایران مسترد کند تا در ایران محاکمه شوند.

وی در پاسخ به این سؤال که به نظر می‌رسد اینکه امریکایی‌ها بخواهند این مقامات را محاکمه کنند یا به ایران مسترد کنند، امر بعید و دور از ذهنی است، گفت: این درخواست در حال انجام است. مقدمات زیادی برای آن انجام شده است و همانطور که گفتم چه امریکایی‌ها این کار را بکنند یا نکنند، ما باید تشریفات مربوط به این موضوع را طی کنیم تا بتوانیم به مرحله بعدی برویم. مرحله بعدی، مرحله اعلام نظر دبیرکل سازمان ملل است، باید دبیرکل اعلام نظر کند تا ما بتوانیم به ICG برویم.

 پرونده ترور سردار سلیمانی مشمول کنوانسیون ۱۹۷۳ می‌شود

وی افزود: در واقع ما در این مراحل و در دادگاه باید این اثبات را صورت دهیم که دولت امریکا همانطور که گزارشگر ویژه اعلام کرده تعهد خود را نسبت به کنوانسیون۱۹۷۳ نقض کرده است. این کنوانسیون در مورد حمایت بین‌المللی از مأموران سیاسی است و سردار سلیمانی نیز به عنوان مقام عالی‌رتبه جمهوری اسلامی ایران بنا به دعوت مقامات رسمی عراق به این کشور سفر کرده است و طبیعتاً از این جهت مشمول این کنوانسیون می‌شود.

کدخدایی با بیان اینکه شهید سلیمانی در بحث مبارزه با تروریسم یک نماد است، افزود: در دو قطعنامه۲۱۷۰ و ۲۲۵۳ شورای امنیت سازمان ملل متحد، از دولت‌ها خواسته می‌شود با گروه‌های تروریستی از جمله داعش مبارزه شود، راهبرد جمهوری اسلامی ایران نیز مبارزه با این گروه تکفیری بوده است و سردار سلیمانی نیز به عنوان مقام عالی رتبه نظامی جمهوری اسلامی ایران در راستای پیشبرد این راهبرد تلاش و فعالیت می‌کردند.

 این استاد دانشگاه با بیان اینکه شهید سلیمانی علاوه بر اینکه به مسئولیت ملی و دینی خود در بحث مبارزه با تروریسم عمل کردند به مردم منطقه نیز خدمت بزرگی ارائه کردند، افزود: وقتی ایشان پایان دولت داعش را اعلام کردند در واقع این موضوع در راستای اجرای قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد بود و اکنون این سؤال پیش می‌آید که چطور یک کشوری که همواره به دنبال اهداف نامشروع خود در منطقه بوده است، از آن طرف دنیا می‌آید و مرتکب چنین جنایتی می‌شود؟