جنگ روانی واشنگتن و ریاض علیه تهران

چاره‌جویی حاکمان سعودی برای چالش‌های منطقه‌ای‌شان در ادعای واهی حمله قریب‌الوقوع تهران به اهدافی در عربستان سعودی از سوی روزنامه امریکایی وال استریت ژورنال نمودار شد و جنگ روانی محافل غربی- صهیونیستی علیه جمهوری اسلامی را وارد سطح جدیدی کرد. «وال استریت ژورنال» در گزارشی مدعی شده است که عربستان سعودی اطلاعاتی را با امریکا به اشتراک گذاشته که حاکی از حمله قریب‌الوقوع ایران به اهدافی در داخل خاک این رژیم است. خبری که هم سخنگوی وزارت خارجه امریکا و هم سخنگوی پنتاگون حاضر به تأیید آن نشده‌اند اما رسانه‌های غربی می‌‌کوشند توجه افکار عمومی جهان را با تأکید بر گزاره‌های این خبر دروغین نسبت به ایران جلب کنند.  

امریکا: اطلاعی نداریم!

«ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه امریکا در این باره که آیا به شهروندان امریکایی درباره این تهدید قریب‌الوقوع در عربستان سعودی اطلاع داده شده است، گفت: «من از هیچ گونه هشدار کنسولی اطلاعی ندارم.» «پت رایدر»، سخنگوی پنتاگون هم حاضر به تأیید خبر افزایش سطح آمادگی نیروهای نظامی امریکا در منطقه نشد اما گفت دولت امریکا و عربستان در تماس مستمر با یکدیگر هستند. «دمیتری پسکوف»، سخنگوی کرملین نیز درباره این ادعای مطرح شده گفت که روسیه اصلاً چنین اطلاعاتی در اختیار ندارد و نمی‌داند این گمانه‌زنی‌ها از کجا می‌آیند. این خبر در حالی از سوی مقام‌های دیپلماتیک و امنیتی امریکا تکذیب شده که «وال‌استریت ژورنال» مدعی شده است که ارتش امریکا و دیگر نیروها در منطقه خاورمیانه سطح آماده‌باش را افزایش داده‌اند.  

نگرانی سعودی از انتقام

بعد از عملیات سازماندهی شده محافل رسانه‌ای – اطلاعاتی غرب و منطقه در جنگ روانی علیه کشور، چندان دور از انتظار نبود پرده جدیدی به نمایش گذاشته شود که عربستان سعودی در اجرای آن یکی از نقش‌های اصلی را برعهده داشته باشد. عربستان که طی سال‌های اخیر با رسوایی‌های متعددی همچون قرار گرفتن نام ائتلاف عربی به رهبری این کشور در فهرست سیاه کشورهای ناقض حقوق بشر و درمانده شدن در جنگ خونین یمن مواجه بوده است، پس از دریافت واقعیت شکست سیاست فشار حداکثری علیه ایران و افزوده شدن بر توان راهبردی کشورمان در عرصه میدان و  دیپلماسی با وضعیت پیچیده‌تری روبه‌رو شد. اگرچه دریافت این شکست‌ها و بازماندن از رقابت خودخواسته منطقه‌ای ریاض با تهران که سررشته آن به «بن سلمان»، ولیعهد بدنام و ماجراجوی سعودی سپرده شده است، وضعیتی را رقم زد که نیاز به گفت‌وگو با ایران را برای حاکمان سعودی ضروری کرد و سبب شد ایران و عربستان چند دور گفت‌وگوی دوجانبه را از سر بگذرانند اما وقوع اغتشاشات در ایران به بهانه مرگ مهسا امینی فرصتی را برای مقام‌های سعودی فراهم کرد تا بار دیگر در روند همسویی با کشورهایی قرار گیرند که خیال خام فروپاشی نظام جمهوری اسلامی را دنبال می‌‌کنند؛ مسأله‌ای که هشدارهای جدی مقامات کشورمان را به دنبال داشت. هفته گذشته فرمانده‌کل سپاه پاسداران در مراسم تشییع‌ شهدای حادثه تروریستی حرم شاهچراغ با هشدار ‌به دشمنی‌های رژیم‌های مرتجع منطقه عنوان کرده بود: «به آل‌سعود و رسانه‌های تحت سیطره و کارگردان فتنه‌ها می‌گوییم مواظب باشید ‌به ‌سراغ‌تان می‌آییم، اما زیاد آرام نباشید نمی‌توانید برای ملت ایران التهاب ایجاد کنید و خودتان در آرامش بمانید.»  

طرح عنکبوت

می‌توان یکی از پایه‌های نقش‌آفرینی ریاض در زمین جنگ روانی علیه ایران را طرحی دانست که سه سال پیش روزنامه الاخبار بخش‌هایی از آن را منتشر و نقشه‌های عربستان و ابزارهای به کار گرفته شده این رژیم علیه ایران را در سطوح مختلف افشا کرد. طرحی موسوم به طرح «عنکبوت» که سعودی‌ها آن را در سال 2017 به تیم دونالد ترامپ، رئیس جمهور پیشین ایالات متحده به منظور انجام هماهنگی با امریکا برای اجرایی کردن این اقدامات ضد ایرانی ارائه کرده بودند. گزاره‌های اصلی این طرح بر از بین بردن مشروعیت نظام جمهوری اسلامی ایران به وسیله دامن زدن و بزرگنمایی موضوعات داخلی آن و تلاش برای فروپاشی نظام از طریق کمپین‌های شبکه‌های اجتماعی و فراهم کردن شبکه حمایتی برای براندازان و هماهنگی و مهندسی اعتراضات در گستره وسیع، خرابکاری در زیرساخت‌ها و توسعه پوشش رسانه‌ای خارجی و داخلی از حوادث ایران و مهندسی قرار داشت. هدف اصلی آن نیز رویارویی با سیاست‌های به ادعای عربستان، خصمانه ایران و ادامه منزوی کردن کشورمان بود که چهارچوب اصلی اجرای آن در اصل رسانه‌ای به شمار می‌‌رفت؛ یعنی در حالی که ریاض در گذر سال‌ها رقابت با جمهوری اسلامی در روند میدانی و دیپلماتیک متحمل شکست‌های متوالی شده بود، کوشید بخت خود را در زمین جنگ روانی و همسویی با محافل اطلاعاتی غربی- صهیونیستی امتحان کند.  

تلویزیون سعودی در لندن

جنگ رسانه‌ای عربستان در ایجاد شبکه‌های خبری و تلویزیونی فارسی زبان بازتاب یافته است. این کشور با صرف میلیون‌ها دلار نفتی در عرصه رسانه و کسب حمایت قدرت‌های اروپایی و امریکایی می‌‌کوشد ناکامی‌های میدانی خود را جبران کند. ظهور شبکه خبری ایران اینترنشنال در قالب اولیه تلویزیون ماهواره‌ای فارسی زبان از سال 1396 در لندن که سیاستگذاران و حامیان مالی آن از نزدیکان محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان هستند، یکی از جدیدترین تلاش‌ها برای پیگیری اهداف پنهان ضد ایرانی حاکمان سعودی بوده است. شبکه‌ای که در چند سال گذشته به اصلی‌ترین منبع انتشار خبرهای جعلی با هدف دامن زدن به اختلافات سیاسی، قومی و فرقه‌ای و مذهبی افراطی میان مردم ایران تبدیل شده است. به این ترتیب با بروز اغتشاشات داخلی به بهانه مرگ مهسا امینی بخش قابل توجهی از آنچه ریاض پی گرفت به خبرسازی در این باره منجر شد. خبرسازی‌هایی که زیر سایه آن، فعالیت شبانه روزی شبکه تلویزیونی «ایران اینترنشنال» با هدف رهبری آشوب‌های داخلی ایران به جریان افتاد و در بالاترین سطح قرار گرفت.  

پاسخ ایران به بازی خطرناک سعودی‌ها

عربستان در حالی بازی در نقش رهبر یک ائتلاف عربی را برعهده گرفت و از سوی دیگر به عملیات روانی پنهان و تبلیغ آشکار علیه نظام جمهوری اسلامی روی آورد که مجموعه اقداماتی که ایران بویژه در دوره دولت سیزدهم در پیش گرفته، نشان داده است که سعودی‌ها قافیه را در حیطه اقدامات بین‌المللی و منطقه‌ای پیرامون جمهوری اسلامی باخته‌اند. در مواجهه با این فضاسازی‌ها، کشورمان که در زمین منطقه و دیپلماسی دست بالا را دارد، رویکردی در امتداد سیاست خارجی فعالانه خود در پیش گرفته است. اما اقدامات اخیر عربستان علیه ایران در زمین جنگ روانی از طریق رسانه‌های فارسی زبان از عبور این رژیم از «خطوط قرمز» کشورمان حکایت می‌‌کند که با تهدید ابعاد مادی و غیرمادی، امنیت ملی کشور را نشانه رفته است؛ امری که از ورود ریاض به یک بازی خطرناک و پرهزینه حکایت می‌‌کند که عواقب جبران‌ناپذیری برای حاکمان سعودی به دنبال خواهد داشت.

تجربیاتی که عربستان در روند تحولات منطقه‌ای از سر گذرانده‌اند، باید این واقعیت را برای آنها معلوم کرده باشد که جمهوری اسلامی چنین اقداماتی را بدون پاسخ قاطع هم‌سطح، بازدارنده و ماندگار نمی‌گذارد. حق دفاع از خود نیز مشمول مرور زمان نمی‌شود و بر مبنای منطق خدشه‌ناپذیری قرار دارد که می‌‌تواند به اقتضای تشخیص کشور نشان داده شود. آنچه عربستان این روزها در قبال ایران در پیش گرفته بازی با امنیت جمهوری اسلامی است که مقام‌های کشورمان برای پاسخ به آن نیازی به اعلام قبلی ندارند تا سعودی‌ها برای ممانعت از آن دست به دامن رسانه‌های امریکایی شده و با فضاسازی به دنبال پیشگیری از آن باشند.