مقطع حساس کنونی

گروه سیاست سایت فردا- کلاف برجام و مذاکرات هسته‌ای روز به روز پیچیده‌تر و سردرگم‌تر می‌شود چنانچه به نظر می‌رسد دیگر تصور رسیدن به توافق و یا حتی نزدیک شدن به آن در روزهای آتی محتمل نیست. دلیلش نیز واضح است و چیزی نیست غیر از مواضع طرف غربی در قبال اتفاقات و مسائل اخیر در ایران. 

اینکه آمریکا اراده جدی برای بازگشت به تحریم نداشته و در همه این مدت سعی داشت توپ را در زمین ایران انداخته و به سرانجام نرسیدن گفت‌وگو را گردن ایران اندازد و حتی اینکه اروپایی‌ها نیز موضعی مشابه داشته و یا حداقل توان رویارویی و متقاعدسازی آمریکا را ندارند، نیز بر کسی پوشیده نیست. اکنون اما بعد از اغتشاشاتی که طی یک ماه گذشته در ایران رخ داد و مواضعی که آنها گرفتند و تحریم‌های تازه‌ای که به این بهانه علیه ایران اعمال کردند، دیگر واقعا امیدی به عبور از این تقابل با غرب و احیای برجام نیست. 

برخی کارشناسان مثل هانی‌زاده و قنادباشی که پیش‌تر با «فردا» گفت‌وگو کرده‌اند البته باور دارند که طرف غربی بالاخره متوجه اشتباه خود در موضع گیری شده و درخواهد یافت که حساب باز کردن روی اغتشاشات جسته و گریخته سودی به حالش ندارد و به مواضع پیشین خود که نسبت به حصول توافق و احیای برجام امیدوار کننده بود، برمی‌گردند. این درحالی است که گروه دیگری از کارشناسان همچون ابوالفتح معتقدند که بعد از فروکش ناآرامی‌ها نیز توافق حاص نخواهد شد. ضمن اینکه پیش‌تر شاهد بی‌اثر ابراز امیدواری‌ها و ابراز تمایل‌های کلامی غرب به احیای برجام بودیم و دیدیم که بین حرف و عمل آنها چقدر فاصله وجود دارد.

بر این اساس به نظر می‌رسد که گمانه عدم احیای برجام و به حاشیه رفتن مذاکرات پررنگ و جدی‌تر می‌نماید. در این شرایط فقط می‌ماند یک چیز و آن هم آثار سوء عدم احیای برجام است که تا کنون بارها و بارها مورد توجه قرار گرفته است. 

تا همین چند هفته پیش که نه ناآرامی‌ها داخلی شروع شده بود و نه غربی‌ها اینطور میل خود به براندازی در ایران را عیان کرده بودند، نیز نسبت به آثار سوء ادامه تحریم‌ها و عدم اجرای برجام و تقابل به نظام بین‌المللی و ... هشدار داده می‌شد، چه بر سد به حالا که وضعیت فرق کرده و نه غربی‌ها در دشمنی و مخالفت با جمهوری اسلامی تعارفی باقی گذاشته‌اند و نه احتمال دارد ایران از خواسته‌های برجامی خود کوتاه آمده و یا این همه مواضع غیر دوستانه غرب را نادیده بگیرد. 

بسیاری از کارشناسان تا کنون نسبت به هزینه‌های عدم احیای برجام گفته‌اند و اکنون به نظر می‌رسد که در آستانه تحمل آن هزینه‌ها باشیم.

به نظر می‌رسد که باید منتظر اعمال فشارهای بیشتر از سوی طرف غربی و سرسختی بیشتر از سوی طرف ایرانی باشیم. سناریو موجود این است آنها در شرایطی که برجام احیا نشده باشد و مکانیسمی برای رصد و کنترل برنامه هسته‌ای ایران نداشته باشند، برای ساخت اجماع جهانی علیه ما تلاش می‌کنند و این هم قطعا نتیجه خوبی ندارد. جهان در چنین شرایطی بیشتر به ما سخت می‌گیرد و در ایران نیز راهی غیر مقاومت نیست. مقاومتی که ساده نبوده و حتما هزینه و سختی‌های بسیار دارد. به نظر می‌رسد که این بار واقعا در یک مقطع حساس هستیم و عبور از آن ساده نیست.