پایان تابستان بدون قطعی برق

تابستان امسال در حالی به پایان رسید که دولت و وزارت نیرو توانستند بدون خاموشی، برق پایدار مورد نیاز کشور را تامین کنند و صنایع در مقایسه با قطعی‌های سال گذشته، رشد تولید را تجربه کنند.

در این‌باره روزنامه ایران گزارش داد: تابستان 1401 درحالی تمام شد که برخلاف انتظارات و پیش‌بینی‌ها، امسال حتی یک دقیقه هم خاموشی در بخش خانگی رخ نداد. پیش‌بینی این بود که تابستان داغی را با ناترازی 19 هزار مگاواتی میان تولید و مصرف برق پیش‌رو داشته باشیم و خاموشی‌های گسترده در بخش‌های خانگی و تجاری رقم بخورد. اما نه تنها خبری از قطعی‌های مکرر برق و نارضایتی مردم نبود، بلکه حتی صنایع تولیدی 15 درصد برق بیشتری مصرف کردند. حتی برخی از صنایع مانند کارخانه سیمان در نامه‌ای از وزارت نیرو تقدیر کردند و نوشتند که امسال تأمین برق در فصل تابستان موجب ثبات تولید سیمان شد. اما چطور سریال خاموشی‌های چند سال اخیر به پایان رسید؟

خاموشی‌ها در دولت قبل از تابستان 1399 شدت گرفت و در تابستان 1400 به اوج خود رسید. شرایط به گونه‌ای بود که بیش از 120 روز جدول برنامه خاموشی اعلام شد و البته اتفاق ناگوار‌تر اینکه، خاموشی‌ها مطابق زمان‌بندی اعلامی نبود؛ این موضوع حجم خسارت را نه تنها در صنایع بلکه در خانه‌ها نیز افزایش داد. از سوی دیگر، افتخار هجدهمین سال بدون خاموشی گسترش یافته (Black Out) را نیز - که فقط کشورهای پیشرفته به آن دست می‌یابند- ناباورانه تسلیم محدودیت‌های تولید کرد و غباری بر چهره صنعت برق کشور کشید. در بررسی علل این خاموشی‌های سریالی در سال‌های 1399 و 1400 چند عامل بیش از همه خودنمایی می‌کند؛ ناترازی عرضه و تقاضای برق به دلیل عقب‌ماندگی 20 هزار مگاواتی نیروگاه‌سازی از برنامه‌های توسعه‌ای کشور در 8 سال دولت قبل، مشکلات ناشی از ساختار حکمرانی صنعت برق و محیط کسب و کار آن بخش خصوصی را از سرمایه‌گذاری منصرف کرده بود، کمبود منابع آبی در سدهای برقابی و همچنین برهم خوردن توازن مالی صنعت که دولت در ایجاد ابتکارات برای بهبود شرایط نیز ناتوان بود.

آمارهای جهانی حاکی از آن است که ایرانی‌ها به طور متوسط چیزی حدود دو برابر میانگین جهانی انرژی مصرف می‌کنند.

اما امسال شرایط متفاوت بود و استارت مصرف بهینه به‌نوعی در کشور زده شده است. شرایط به‌گونه‌ای است که با وجود ناترازی بیش از

۱۰ تا 12 هزار مگاواتی، شبکه سراسری برق کشور در وضعیت پایداری قرار دارد، حتی در برخی از روزهای پیک که مصرف به مرز ۶۹ هزار مگاوات هم رسیده بود، هیچ نقطه‌ای از کشور به‌خاطر کمبود تولید برق دچار خاموشی نشد.

مصطفی رجبی مشهدی، مدیرعامل شرکت مدیریت شبکه برق، پیش‌تر گفته بود که «بخش خانگی یک‌سوم مصرف برق شبکه را به خود اختصاص داده؛ به‌ عبارت‌ دیگر ۳ درصد کاهش مصرف در بخش خانگی به معنای یک درصد کاهش مصرف در کل برق مصرفی کشور بوده که عدد بسیار بزرگی است.» این اتفاق با تبیین مشوق‌های صرفه‌جویی روی قبوض رخ داد. به طوری که با اجرای طرح‌های مدیریت مصرف برق، مشارکت مردم یکی از پایه‌های مدیریت مصرف امسال شد و در مقابل قبض ۵ میلیون مشترک در تابستان رایگان شد. در ازای این کار بالغ بر۸۵۰ میلیارد تومان پاداش برای این گروه اختصاص یافت. البته همراهی بخش صنعت و کشاورزی را نیز در گذر تابستان بدون خاموشی نمی‌توان نادیده گرفت. بر اساس آمار اعلامی شرکت توانیر، بخش کشاورزی به طور متوسط با ظرفیت

۲ هزار و ۳۰۰ مگاوات و صنعت حدود ۵ هزار و ۸۰۰ مگاوات با برنامه‌های پیک‌سایی در ساعت‌های اوج مصرف برق همراه شدند. در همین حال، امسال ادارات حدود ۷۰۰ مگاوات مصرف خود را کاهش داده‌اند.

بخش صنعت هم‌ اکنون بیش از ۳۵ درصد برق کشور را به خود اختصاص می‌دهد، این بخش سال گذشته بیش از 10 میلیارد دلار از خاموشی‌ها خسارت دید. بویژه آنکه خاموشی‌های ناگهانی و بی‌برنامه در این بخش رخ می‌داد و بسیاری از دستگاه‌ها را با مشکل مواجه می‌کرد. اما با برنامه‌ریزی صنعت برق برای تابستان امسال، تأمین پایدار برق صنایع کشور رقم خورد و در نهایت روند افزایش شاخص تولید صنعتی کشور و افزایش 6.7 درصد در این شاخص طی مردادماه 1401 اتفاق افتاد. بر اساس گزارش وزارت نیرو، صنایع امسال با محدودیت اندک و برنامه‌ریزی شده روبه‌رو شدند و 15 درصد بیشتر از پارسال برق مصرف کردند. همین موضوع در رشد تولید مؤثر بود./کیهان