بهانه‌های بنی‌اسرائیلی! /اتهامات تکراری چه بود؟
اگرچه پیمان جنجالی امنیتی آکوس مهم‌ترین دستورکار نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است، اما نشست چند روزه این شورا از روز گذشته تحت‌تأثیر وقفه دوباره در مذاکرات رفع تحریم‌ها و پرونده جدید ادعاهای دبیرکل آژانس علیه ایران نیز هست.
چند روز پیش از برگزاری این گردهمایی؛ فرانسه، انگلیس و آلمان، سه کشور اروپایی مذاکرات و عضو شورای حکام در بیانیه‌ای ادعایی روند همکاری مسالمت‌آمیز ایران را زیر سؤال برده و خواستار پاسخگویی به پرسش‌هایی شدند که پیش‌تر از سوی تهران پاسخ گرفته بودند. با وجود این، کشورهای منظومه غرب در تلاش هستند نشست جاری را به فرصتی برای تکرار ادعاهای خود و گشودن جبهه جدیدی از فشار علیه ایران تبدیل کنند؛ هدفی که سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست روز گذشته خود با خبرنگاران نسبت به پیگیری آن هشدار داد و رویکرد آن را همسو با خواسته مقام‌های رژیم‌صهیونیستی ارزیابی کرد.
غفلت از یک مطالبه مهم
سال گذشته ازسرگیری مذاکرات وین که هدف رفع تحریم‌های یکجانبه امریکا را دنبال می‌‌کرد، سبب شد رژیم‌صهیونیستی دور جدیدی از اقدامات کارشکنانه خود را علیه تهران از سر گیرد. مقام‌های این رژیم در پیگیری این هدف سراغ پرونده‌هایی رفتند که پیش‌تر در پی دستیابی به توافق 2015 بسته شده بود اما مسأله اینجا بود که عدم رفع و پیگیری تکرار این موضوعات ادعایی، از سوی دولت پیشین مغفول ماند تا به‌رغم پایبندی ایران به تعهداتش در چهارچوب برجام، تهران نه تنها با بدعهدی امریکا در خروج یکجانبه و فقدان عزم و اراده کافی شرکای اروپایی برای جبران‌مافات روبه‌رو شود، بلکه بار دیگر در معرض اتهامات سریالی و موهوم محافل صهیونیستی و غربی قرار بگیرد. در این راستا حضور «رافائل گروسی» به عنوان مدیر جدید آژانس که بعدها پیوند تنگاتنگ او با مقام‌های تل‌آویو ثابت شد، نهاد متبوعش را به ابزاری برای به اجرا درآوردن سناریوهای جدید واشنگتن و تل‌آویو و پیگیری اتهامات واهی و فشار بر ایران تبدیل کرد.
اتهامات تکراری چه بود؟
به موازات برگزاری مذاکرات وین، آژانس خواهان دریافت توضیحات فنی معتبر تهران برای وجود ذرات اورانیوم با منشأ انسانی در شماری از مکان‌های اعلام نشده توسط کشورمان شد. به ادعای آژانس، چنانچه ایران درباره این مراکز اعلام نشده شفاف‌سازی نمی‌کرد، این نهاد بین‌المللی نمی‌توانست صحت و کامل بودن اعلامیه‌های ایران ذیل موافقتنامه جامع پادمان را تأیید کند. گفتن ندارد که بهانه آژانس برای این خواسته، اسنادی ادعایی بود که رژیم‌صهیونیستی بعد از توافق هسته‌ای 2015 با ادعای اینکه جزئیات محرمانه‌ای را از برنامه‌های پنهان ایران افشا می‌‌کند، در اختیار آژانس گذاشت و آن را برای پیگیری و بررسی آن تحت فشار گذاشت. اگرچه همان موقع نیز پیدا بود که این اسناد هیچ اطلاعات تازه‌ای ندارد و همه این اطلاعات را دست‌کم دستگاه‌های اطلاعاتی غربی در اختیار دارند، اما فشارهای اسرائیل با چراغ سبز امریکا علیه آژانس تا جایی ادامه پیدا کرد که به‌رغم پایبندی تمام و کمال کشورمان به تعهدات برجامی خود زیر نظارت آژانس، پرسش‌های فراوانی درباره برنامه هسته‌ای ایران از سوی این نهاد بین‌المللی مطرح شد. مدیرکل آژانس پذیرفت درباره این ادعاها بدون دستیابی به مدارک غیرقابل استناد تحقیقاتی انجام دهد.
تکرار اتهام درباره موضوعات قدیمی
این مسأله از آن جهت حائزاهمیت بود که آژانس بر موضوعاتی دست گذاشته بود که پرونده آنها پیش‌تر یعنی یک سال پس از دستیابی به برجام در قالب پرونده موسوم به «مطالعات ادعایی» بسته شده بود. مقام‌های اسرائیلی مدعی شده بودند اسناد ادعایی آنها نشان می‌دهد ذراتی هسته‌ای در سه سایت «شیان»، «ورامین» (تورقوزآباد) و «مریوان» وجود دارد که ایران درباره آن گزارش نداده است اما این در حالی بود که هیچ مدرک معتبری در این زمینه از سوی آژانس ارائه نشده بود. در تکمیل این پازل، امریکا و تروئیکای اروپایی نیز با نادیده گرفتن پیشینه همکاری مسالمت‌آمیز ایران با آژانس، نبض تحولات جاری را به ادعاهای اسرائیلی سپردند و خود به یکی از نقاط کانونی برای حاشیه‌سازی علیه ایران تبدیل شدند. در پی چنین تلاش‌هایی بود که اعضای غربی شورای حکام در نشست خردادماه گذشته و به‌رغم همکاری ایران با مقامات آژانس درباره این موضوعات ادعایی، قطعنامه‌ای را به رأی گذاشتند که در نهایت به تصویب رسید.
شفاف‌سازی تهران
در واکنش به این رویدادها، سازمان انرژی اتمی که تلاش‌های سازنده‌اش از سوی مدیرکل آژانس مغفول مانده بود، به موج‌سازی جدید آژانس واکنش نشان داد و در گزارشی به طور مفصل به این ادعاها پاسخ گفت. به گفته مقام‌های ایرانی، صرف یافتن ذرات اورانیوم طبیعی در نمونه‌های محیطی جمع‌آوری شده در «شیان» نمی‌توانست به‌عنوان نشانه‌ای از مواد هسته‌ای تلقی شود و در واقع هیچ ماده هسته‌ای اظهار‌نشده‌ای در ایران وجود ندارد و ادعای آژانس صرفاً براساس اطلاعات نادرست و ساختگی ارائه شده توسط رژیم نامشروع صهیونیستی مطرح شده است.
همچنین ایران در پاسخ به این ادعا که مرکز «تورقوزآباد» با ذخیره‌سازی مواد و تجهیزات هسته‌ای مرتبط بوده است، محل مورد نظر را یک مکان صنعتی دانست و با اعلام اینکه هیچ سرنخ فنی در مورد منشأ ذرات گزارش شده در این مکان یافت نشده است، به امکان وجود چنین ذراتی از طریق انجام خرابکاری در این محل نیز اشاره کرد. در سومین مورد، ایران اسناد ادعایی آژانس درباره سایت «مریوان» را نیز تنها دو تصویر از یک مکان ناشناخته دانست که به هیچ وجه نمی‌تواند به عنوان شواهد معتبر تلقی شود، زیرا به راحتی قابل تولید بوده و به همین دلیل ارزش حقوقی و فنی ندارد.
اقدامی غیرسازنده در زمانی نادرست
با وجود حسن‌نیت ایران برای همکاری بالاتر از پروتکل‌های تعریف شده آژانس و به‌رغم شفاف‌سازی درباره ابعاد این موضوعات ادعایی، کشورهای اروپایی با قرار گرفتن در کنار امریکا و اسرائیل دو روز پیش از نشست جاری شورای حکام، با صدور بیانیه‌ای تند کوشیدند نشست جاری را به محملی برای فشار جدید علیه ایران تبدیل کنند؛ بیانیه‌ای که ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه روز گذشته آن را اقدامی نادرست و نسنجیده در یک زمان نادرست توصیف کرد و ناشی از محاسبات نادرست طرف اروپایی دانست. سخنگوی وزارت امور خارجه روز گذشته همچنین نسبت به درپیش گرفتن هرگونه اقدام غیرسازنده مشابه از جمله صدور قطعنامه در نشست شورای حکام هشدار داد و درباره ادعای رژیم‌صهیونیستی مبنی بر اینکه اطلاعات جدیدی را درباره برنامه هسته‌ای ایران در اختیار آژانس قرار داده است نیز گفت: «این رژیم هیچ وقت نقش سازنده‌ای در روند مذاکرات نداشته و نقش مخرب آن همواره روشن بوده است. انتظار از طرف‌های مذاکره روند وین، این است که منافع مردم خودشان و منافع ملی خودشان را در اولویت قرار داده و تحت‌تأثیر رفتارهای غیرسازنده و مخرب این رژیم قرار نگیرند.»
هیچ موضوع جدیدی از سوی ایران مطرح نشده است
کنعانی علاوه بر این، به ادعای چند روز پیش «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه امریکا که مدعی شده بود پاسخ آخر ایران، مذاکرات را به عقب برد، واکنش نشان داد و یادآور شد: «جمهوری اسلامی ایران در پاسخ داده شده به هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپایی به هیچ‌وجه موضوعات جدیدی که مانع شکل‌گیری توافق و جمع‌بندی توافقات شود را مطرح نکرده و مطالبات جدیدی در آنجا طرح نکرده است.»
ناظر به چنین پیشینه‌ای بود که ایران در مذاکرات جاری در وین، از طرف‌های مقابل خواست پرونده ادعایی سیاسی آژانس که ذیل تعهدات پادمانی مطرح شده، در چهارچوب دستیابی به توافق رفع تحریم‌ها بسته شود؛ خواستی که عملاً به یکی از شروط اصلی ایران در گفت‌وگوهای جاری تبدیل شده است و مقام‌های کشورمان می‌‌کوشند با ایستادگی برای تحقق آن، اشتباه دولت پیشین را تکرار نکنند.
منبع: روزنامه ایران
دیدگاه تان را بنویسید