پاسکاری سیاسی آژانس و اروپا علیه برجام

در شرایطی که امریکا باید درباره آخرین بسته پیشنهادی ایران در روند مذاکرات رفع تحریم‌ها تصمیم گیری کند، فرانسه، آلمان و انگلیس روز گذشته بار دیگر در بیانیه‌ای مدعی شدند که ایران از فرصت دیپلماتیک حساس استفاده نکرده است و مواضع و خواسته‌های آن در مذاکرات وین، چشم‌انداز احیای توافق هسته‌ای را به خطر انداخته است.

این سه کشور اروپایی با اشاره به متن پیش‌نویسی که «جوزپ بورل»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا چندی پیش در اختیار همه اعضا قرار داد و خواستار تصمیم گیری آنها شد، قصور و تعلل در تصمیم‌گیری را به جای امریکا متوجه ایران کرده‌اند و مدعی شده‌اند «با وجودی که هماهنگ‌کننده در این بسته نهایی تغییراتی ایجاد کرد که مذاکرات را به نهایت انعطاف‌پذیری قابل انجام رساند اما ایران این فرصت حیاتی دیپلماتیک را مغتنم نشمرد.» اروپایی‌ها در ادامه مدعی شده‌اند در آستانه دستیابی به توافق، ایران مسائل جداگانه‌ای را دوباره باز کرد که به تعهدات الزام‌آور قانونی تحت معاهده منع گسترش سلاح‌های اتمی (ان پی تی) و توافق پادمانی انجام شده با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مربوط است. به ادعای تروئیکای اروپایی این خواسته ایران با تعهدات الزام‌آور قانونی در تناقض بوده و چشم‌انداز احیای برجام را تضعیف می‌کند. این کشورها در نهایت با طرح این ادعا که ایران هیچ گامی برای رفع ابهامات آژانس برنداشته، خواهان پاسخگویی به درخواست‌های اخیر آژانس درباره شماری از موضوعات اختلافی جاری شده‌اند.

محور اختلاف

یکی از موضوعاتی که در پاسخ نهایی تهران به اتحادیه اروپا به محور اختلافی تبدیل شده است، حل‌ و فصل کامل موضوعات پادمانی میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و سپس ارائه تضمین قابل اتکا برای اطمینان یافتن از بهره‌مندی کامل ایران از منافع اقتصادی در توافق احتمالی است. توجه تهران به این دو امر مهم به واسطه تجربه‌ای حاصل شده که از بدعهدی امریکا و انفعال اروپا در برجام شکل گرفته است. از این رو ایران خواهان شفاف‌سازی پیرامون تعهدات همه طرف‌هاست تا راه را بر هرگونه تفسیر یکجانبه و سوءاستفاده از منافع تعریف شده از سوی طرف‌های مقابل ببندد.

بیانیه ادعایی تروئیکای اروپایی در حالی ادعاهای تازه‌ای را پیرامون عدم همکاری ایران با آژانس مطرح کرده است که ایران پیشتر در چهارچوب توافق هسته‌ای 2015 درباره همه موضوعات ادعایی آژانس تحت لوای پرونده «مطالعات ادعایی» موسوم به «پی ام دی» شفاف‌سازی کرده بود. از این رو به اعتقاد مقام‌های کشورمان دلیلی برای طرح دوباره این موضوعات وجود ندارد و در صورت احیای توافق، پرسش‌های آژانس پیرامون این موضوعات باید از دستور کار خارج شود،اما مقام‌های امریکایی مدعی هستند  ایران باید پاسخگوی فعالیت‌های خود و همچنین جوابگوی هرگونه اتهامات و ابهامات جدید آژانس باشد. اما این درخواست ادعایی در حالی مطرح شده که تهران در ماه‌های ابتدایی سال‌ جاری همکاری فشرده‌ای را با «رافائل گروسی»، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای شفاف‌سازی موضوعات اختلافی انجام داده بود؛ امری که از سوی کشورهای غربی طرف مقابل نادیده گرفته شده است. از این‌رو کشورهای اروپایی به جای توجه به خواسته بحق کشورمان مبنی بر لزوم پایان یافتن ادعاهای سیاسی آژانس در صورت توافق احتمالی، در بیانیه اخیر خود تنها بر لزوم همکاری ایران تأکید کرده‌اند. جالب آنکه آنها با قرار گرفتن در کنار امریکا و نادیده گرفتن خواسته ایران مدعی شده‌اند که اجرای توافق و تحقیقات مربوط به تعهدات قانونی ایران بر مبنای ان‌پی‌تی و پادمان‌ها نباید منوط به یکدیگر باشد.

 دیدار وزرای خارجه امریکا و سه کشور در بروکسل

این بیانیه پس از آن صادر شد که «آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه امریکا که به بروکسل سفر کرده است، با کاترین کولونا، جیمز کِلِورلی و آنالنا بربوک، همتایان خود از فرانسه، انگلیس و آلمان دیدار کرد.

وزارت خارجه امریکا با انتشار بیانیه‌ای خبر داده است که درباره چالش‌های ایران رایزنی و بر تعهدشان برای رسیدگی به این چالش‌ها تأکید کرده‌اند.

مواضع ادعایی و یکجانبه گرایانه طرف‌های اروپایی و امریکایی را باید در امتداد تلاش‌های گسترده‌ای ارزیابی کرد که از سوی مقام‌های صهیونیستی در رایزنی با مسئولان واشنگتن به جریان انداخته‌اند.

در همین ارتباط «رابرت مالی»، نماینده ویژه امریکا در امور ایران دو روز پیش با مسئولان و مقامات شماری از مهم‌ترین سازمان‌های یهودیان امریکا که حامی رژیم صهیونیستی هستند، دیدار کرده تا به پرسش‌های آنان در باره تلاش‌های واشنگتن برای احیای توافق پاسخ دهد.

این در حالی است که هفته گذشته نیز «دیوید بارنئا»، رئیس موساد که از تندروترین منتقدان مذاکرات جاری به شمار می‌‌آید، به واشنگتن رفت تا مقامات امریکایی را برای اتخاذ مواضع قوی‌تری علیه تهران تحت تأثیر قرار دهد.

منبع: روزنامه ایران