استقبال پکن و مسکو از پاسخ نهایی تهران/ توافق در گرو امریکایی‌ها
پس از پاسخگویی تهران به آخرین پیشنهادات اتحادیه اروپا در روند مذاکرات وین، دور تازه‌ای از عملیات روانی مقام‌های امریکایی با هدف تحت تأثیر قرار دادن رویکرد واقع گرایانه و منطقی ایران در گفتوگوهای جاری آغاز شده است.
ایران بامداد جمعه گذشته و تنها یک هفته پس از متن پیشنهادی امریکا به اتحادیه اروپا ایده‌های نهایی خود را با هدف حل و فصل پرونده هسته‌ای و پایان یافتن سناریوهای جنجالی و موهوم غرب ارائه کرد که این پاسخ با استقبال چین و روسیه به عنوان دو کشور طرف مذاکرات روبه‌رو شده است. این در حالی بود که امریکا تنها ساعاتی پس از پاسخ تهران کوشید با این ادعا که این پیشنهادات چندان سازنده به نظر نمی‌رسد بار دیگر مسئولیت قصور و بدعهدی خود در روند جاری را متوجه ایران کند.
پاسخ ایران منطقی است
اما همزمان با این تلاش بی‌حاصل، «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در مذاکرات در پیامی توئیتری به پاسخ ایران به امریکا واکنش نشان داد و با اعلام اینکه پیشنهادات ایران بیش از حد بلندپروازانه نبوده است، تأکید کرد: «در صورت وجود اراده سیاسی لازم برای تکمیل گفتوگوهای وین، می‌تواند قابل قبول باشد.» سخنگوی وزارت خارجه چین نیز پاسخ ایران به متن پیش‌نویس توافق احیای برجام را مطابق با موضع همیشگی ایران در جریان مذاکرات توصیف کرد. «ژائو لی‌جیان» با اشاره به اینکه پکن پاسخ ایران را به دقت دنبال می‌کند، افزود: «به نظر می‌رسد که پاسخ ایران مطابق با موضع منطقی و قاطعانه این کشور درخصوص مسائل مربوطه است».«لی‌جیان» ابراز امیدواری کرد که تمام طرف‌ها، بویژه ایالات متحده به گونه‌ای مؤثر به نگرانی‌های مشروع ایران پاسخ دهند تا توافق نهایی هرچه زودتر حاصل شود.
توافق در گرو امریکایی‌ها
سخنگوی وزارت امور خارجه بامداد جمعه از ارسال پاسخ ایران به امریکا درباره متن پیش‌نویس توافق احتمالی رفع تحریم‌ها خبر داد و یادآور شد که این متن بر مبنای رویکردی سازنده با هدف نهایی کردن مذاکرات تنظیم شده است. با وجود این، امریکا خیلی زود به پاسخ ایران واکنش نشان داد و سخنگوی وزارت خارجه این کشور آن را غیرسازنده توصیف کرد. واکنشی که محمد مرندی، مشاور رسانه‌ای هیأت مذاکره کننده ایران در صفحه توئیتر خود در واکنش به آن نوشت: «برای امریکا، پاسخ سازنده معمولاً به معنای پذیرش شرایط ایالات متحده است. برای ایران این به معنای توافقی است که متعادل و تضمین شده باشد.» او همچنین در گفت‌و‌گو با تلویزیون العربی با تأکید بر اینکه واشنگتن نباید تاریخ را تکرار کند خاطرنشان کرد که «اگر امریکا صادق باشد طی ۲ الی ۳ روز به توافق می‌رسیم.»
ضرورت پایان ادعاهای سیاسی
تهران در حالی آخرین نقطه نظرات خود در روند مذاکرات را مطرح کرده است که در یکی از مهم‌ترین محورها خواستار پایان یافتن ادعاهای سیاسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه فعالیت‌های صلح‌آمیز کشور شده است. این مهم را سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور در نشست خبری اخیر خود با رسانه‌های داخلی و خارجی بار دیگر مورد توجه قرار داد و با اشاره به پیشرفت در روند مذاکرات هسته‌ای برای احیای برجام تأکید کرد تا زمانی که همه مسائل پادمانی میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حل و فصل نشود، توافق معنایی نخواهد داشت.
این خواسته مهم تهران که در صورت تحقق، پایانی بر ماجراجویی‌های محافل اطلاعاتی غربی و صهیونیستی خواهد بود در حالی مطرح شده که امریکا در مواضع ادعایی خود این مسأله و توافق را دو مسأله غیرمرتبط با یکدیگر می‌داند و از ایران خواسته بدون ارتباط دادن این مسأله به گفتوگوهای رفع تحریم‌ها به پرسش‌های آژانس پاسخ دهد. در همین ارتباط به گزارش یورونیوز «کارین ژان پیرس»، سخنگوی کاخ سفید با اشاره به تحقیقات آژانس در رابطه با آثار اورانیوم یافت شده در سه سایت هسته‌ای اعلام نشده ایران ادعا کرده است: «نباید هیچ ارتباطی میان اجرای مجدد برجام و تحقیقات مربوط به اجرای تعهدات قانونی ایران در رابطه با معاهده منع اشاعه سلاح‌های هسته‌ای وجود داشته باشد.» یک مقام آگاه وزارت خارجه امریکا هم در گفت‌و‌گو با شبکه سعودی «العربیه» با بیان اینکه دولت امریکا توافق با ایران را بهترین گزینه ممکن می‌داند، مدعی شد: «ما بر همکاری با ایران برای تحقق و بررسی آثار اورانیوم در تأسیسات هسته‌ای این کشور تأکید داریم.»
این مواضع ادعایی ذیل رویکردی مطرح شده که واشنگتن در هفته‌ها و ماههای اخیر با هدف به تأخیر انداختن مذاکرات و غیرمنطقی نشان دادن مطالبات ایران در پیش گرفته است. امری که مسئولیت تطویل یا هرگونه رخدادی در روند این گفت‌و‌گوها را به دوش ایران می‌اندازد. اما این در حالی است که دیگر طرف‌ها بویژه چین و روسیه با فهم این سناریوی تکراری، واشنگتن را برای پاسخگویی به خواسته‌های بحق تهران مسئول می‌دانند. خواسته‌هایی که در صورت محقق شدن مانع از آن خواهد شد که بار دیگر ایران به نقطه هدف بازی‌های سیاسی رژیم صهیونیستی و محافل غربی و امریکایی تبدیل شود.
بسته شدن برخی شکاف‌ها
همزمان با طرح این مواضع، پایگاه خبری «آکسیوس» از بررسی متن پیشنهادی ایران از سوی امریکا خبر داده است. آدرین واتسون، سخنگوی شورای امنیت ملی امریکا کشمکش‌های جاری در روند مذاکرات را متداول خواند و با اعلام اینکه طی هفته‌های اخیر برخی شکاف‌ها بسته شده‌اند اما برخی دیگر باقی مانده‌اند، اعلام کرد: «ما در حال مطالعه پاسخ ایران بوده و در حال هماهنگی با متحدان تروئیکای اروپایی هستیم.» در همین حال رابرت مالی، نماینده وزارت خارجه امریکا در امور ایران قرار است روز ۱۴ سپتامبر (۲۳ شهریورماه) جلسه‌ای محرمانه با قانونگذاران کمیته امور خارجی مجلس سنای امریکا درباره وضعیت مذاکرات رفع تحریم‌ها با ایران برگزار کند. این نشست در حالی برگزار خواهد شد که پنجشنبه گذشته شماری از قانونگذاران امریکایی با نگارش نامه‌ای به جو بایدن، رئیس‌جمهور امریکا درباره توافق احتمالی با ایران در خصوص رفع تحریم‌ها ابراز نگرانی کردند. ۳۴ نماینده حزب دموکرات و ۱۶ نماینده حزب جمهوریخواه در این نامه از بایدن خواسته‌اند متن کامل هر گونه پیشنهاد مطرح شده برای بازگشت امریکا به توافق هسته‌ای در اختیار کنگره قرار داده شود. این قانونگذاران از دولت بایدن خواسته‌اند تمامی توافقات جانبی نیز در اختیار کنگره قرار داده شده و دولت قبل از ورود به برجام با نهاد قانونگذار درباره بازگشت به توافق مشورت کند.
جدیدترین دور مذاکرات رفع تحریم‌های ایران در حالی از چند هفته پیش در شهر وین از سر گرفته شد که پیش از آن، جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بسته پیشنهادی جدیدی روی میز گذاشته بود که با ابتنا بر راهکارهای به‌روز‌شده‌ای در خصوص رفع تحریم‌ها و گام‌های هسته‌ای ایران در نظر گرفته شده بود.
ایران در ۲۴ مردادماه پاسخ و دیدگاه‌های خود پیرامون پیشنهادات اتحادیه اروپا را ارائه داد و کمی بعد نیز امریکا ایده‌های پیشنهادی مکتوب خود به متن بورل را تحویل داد. این در حالی بود که مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پاسخ ایران و امریکا را معقول توصیف کرد. پس از آن، مقام‌های کشورمان با در نظر گرفتن پاسخ امریکا، متن پیشنهادی خود را جمعه گذشته تحویل انریکه مورا، هماهنگ کننده اروپایی مذاکرات دادند تا در نهایت امریکا و سایر طرف‌ها پیرامون آن تصمیم‌گیری کنند. ناگفته پیداست که تهران در بسته پیشنهادی خود خواستار رفع مؤثر تحریم‌ها، ارائه ضمانت واشنگتن مبنی بر پایبندی به تعهداتش در چهارچوب این توافق و در نهایت پایان یافتن پرونده ادعاهای سیاسی آژانس شده است. سه خواسته‌ای که تهران برای تحقق آن تدابیر مبتکرانه قابل اجرایی هم اندیشیده تا جایی برای اما و اگر طرف‌های مقابل باقی نگذاشته باشد. بی‌تردید نادیده گرفتن این خواسته‌ها از سوی امریکا حاصلی جز شکست مذاکرات نخواهد داشت.
منبع: روزنامه ایران
دیدگاه تان را بنویسید