حل نشدن موضوع PMD مستمسکی برای ادامه فشارها به ایران است

گروه سیاست سایت فردا- سیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهور کشورمان روز دوشنبه در نشست خبری خود چهار شرط را برای توافق اعلام کرد. از جمله تضمین‌های اطمینان‌آور ، راستی‌آزمایی عینی و عملی ، رفع تحریم‌ها به صورت معنادار و پایدار و بسته‌شدن ادعاهای سیاسی درباره همکاری‌های پادمانی.

اشاره رئیسی به این موارد و به خصوص موضوع همکاری‌های پادمانی که در روزهای اخیر گفته می‌شود یکی از گره‌های باقی مانده و موانع جدی توافق است؛ برخی از تحلیلگران را به این نتیجه رساند به این زودی نباید منتظر توافق بود. 

جمالی نوبندگانی، عضو سابق کمیسیون امنیت ملی مجلس در گفت‌وگو با «فردا» در این باره گفت: «خیلی وقت است که مذاکره کنندگان ایرانی و طرف مقابل وارد چانه زنی و امتیازگیری از هم شده‌اند. البته این مدت هم طولانی شده است. به خاطر اقداماتی که به خصوص آقای ترامپ انجام داد و دیوار بی اعتمادی بین ایران و آمریکا را خیلی بلندتر کرد، همچنین این رویکرد اروپا که بدون آمریکا کاری برای برجام نکردند؛؛ شاهدیم که تیم مذاکره کننده ایرانی فشار بسیاری برای اخذ تضمین وارد می‌کند.»

وی افزود: «دلیلش نیز این است که اقدامات ایران برای انجام تعهدات برجامی خیلی زمان بر و هزینه بر است. طرف غربی اما با یک امضا از برجام خارج و وارد می‌شود. لذا طرف ایرانی دنبال تضمین‌ها اساسی هستند.»

این تحلیلگر مسائل بین‌المللی ادامه دارد: «بحث دیگر راستی‌آزمایی است. می‌دانیم که ما به اعتراف همه مقامات غربی به همه تعهدات خود در حوزه‌های مختلف پایبند بوده‌ایم. حتی فراتر NPT عمل کرده‌ایم. در مقابل اما دیدیم که طرف مقابل به تعهدات خود پایبند نبود. به خاطر همین تجربه تاریخی ایران دنبال راستی آزمایی است تا معلوم شود که طرف مقابل هم اقداماتی انجام می‌دهد یا خیر. به هرحال وقتی برجام در 2015 امضا شد خیلی از مقامات و هیات‌های اروپایی آمدند و رفتند اما بعدا به بهانه تحریم‌های ثانویه اقدامی نکردند.»

وی تاکید کرد: «برای تجار و صاحبان سرمایه این تحریم ها خیلی مهم بود لذا ایران می‌خواهد این بار اقدامات عملی درباره لغو تحریم‌ها صورت بگیرد. ما در دفعه قبل شاهد اقدام مشترک نبودیم اما الان خواهان آن هستیم. فشارهای جانبی البته این بار خیلی بیشتر است. قبلا کشورهایی مثل عربستان، امارات و ... نقش تعیین کننده ای نداشتند. رژیم صهیونیستی هم مثل امروز برای امضا نشدن برجام، تلاش نمی‌کرد. سابقه عدم تعهد به برجام هم نبود لذا اکنون شرایط سخت تر است و ممکن است که مذاکرات قدری طولانی تر شود».

جمالی نوبندگانی اختلافات باقی مانده درباره همکاری پادمانی را نیز بسیار قابل توجه دانست و گفت: «قبلا هم گفته بودم که اگر موضوع PMDحل نشود، مستمسکی خواهد بود برای اینکه هر لحظه امریکایی ها و کشورهای همسو از کانال آژانس ایران را تحت فشار گذاشته و پرونده را به شورای امنیت ببرند و تحریم‌ها را برگردانند. در سال 2015 هم این پرونده بسته شده بود اما آنها دوباره ادعاهایی را مطرح کردند. به همین خاطر ما معتقدیم که اگر این مساله واقعا حل نشود، نمی‌توان به احیای برجام امیدوار بود.»