کاهش حداقل 13 دلاری قیمت نفت در صورت احیای برجام

روزنامه خوش‌بین به برجام اذعان کرد احتمالاً در صورت احیای این توافق، حداقل 13 دلار از قیمت جهانی نفت کاسته شود؛ هر چند که برخی محافل دیگر کاهش 20 تا 30 دلاری را احتمال می‌دهند.

«دنیای اقتصاد» در بررسی احیای توافق هسته‌ای و تأثیر آن بر قیمت جهانی نفت نوشت: ایران یک تولید‌کننده عمده نفت است و لذا حضور یا عدم حضور آن در بازارهای رسمی نفت امری بسیار تعیین‌کننده در وضعیت عرضه و تقاضا و همچنین تعادل در اوپک است. بهای نفت خام در بازارهای جهانی به شکل قابل ملاحظه‌ای در حال بازگشت به شرایط عادی پیش از تهاجم نظامی روسیه به اوکراین است. بهای نفت برنت (قرارداد سپتامبر) به ۹۳ دلار در هر بشکه کاهش یافته است. اگرچه چشم‌انداز تقاضا در بازار براساس گزارش ماه اوت اوپک در آینده همچنان صعودی خواهد بود‌، به نظر می‌رسد بازار شوک روانی ناشی از حمله روسیه به اوکراین را پشت سر گذاشته باشد. با این وجود به نظر می‌رسد مسئله عرضه و تقاضا همچنان یک موضوع مهم در بازار باقی خواهد ماند.

بازار نمی‌تواند با توجه به ریسک‌های ناشی از جنگ یمن و سایر احتمالات فنی‌، انتظار داشته باشد تمام ظرفیت اضافه موجود اوپک (محدود به عربستان سعودی و امارات عربی) وارد بازار شود و تمایل و امید برای بازگشت نفت ایران به بازار برای پوشــش دادن به تقاضای رو به تزاید نفت خام همچنان زیاد است. با این تفاسیر می‌توان نتیجه‌گیری کرد که عدم ورود نفت ایران به بازار (تداوم شرایط فعلی) در کنار عدم ورود ظرفیت اضافه تولید عربستان سعودی و امارات به بازار نفت باعث تداوم شرایط تنگنا در بازار و آسیب‌پذیری در مقابل تلاطم‌های بازار خواهد شد.

براساس گزارش‌های موجود- شـامل کپلر‌، بلومبرگ و FGE- ذخایر شـــنـاور ایران در دریاها در محدوده ۱۰۰ میلیون بشکه است که تقریبا نیمی از آن را نفت خام (عمدتا سنگین) و نیمی از آن را میعانات گازی تشکیل می‌دهد. میزان ذخایر نفت و میعانات گازی ایران در خشکی البته محدودتر است‌، اما احتمالا آن ذخایر نیز پر هستند. پرده اول سناریوی بازگشت ایران به بازارهای نفت شامل سیل انبوهی از نفت و میعانات گازی به بازارهای نفت خواهـد بود. این حجم از عرضه در مدت زمان بسیار کوتاه شـوک قابل توجهی به بازار خواهد داد‌، اما تاثیر درازمدتی بر قیمت نخواهد داشت. در واقع آنچه تاثیر درازمدت بازگشت نفت ایران روی بازار را تعیین می‌کند‌، میزان نفت بیشتری است که ایران می‌تواند به بازارها عرضه کند.

برآوردهای شرکت FGE حاکی از آن است که ایران در مدت ۳ ماه پس از رفع تحریم‌ها ۹۰۰ هزار بشکه در روز افزایش تولید خواهد داشت و در ظرف ۶ ماه به ظرفیت 3/7 میلیون بشکه در روز (1/2 میلیون بشکه افزایش تولید) خواهد رسید.

همچنان که گفته شد‌، بازار نسبت به بازگشت نفت ایران تمایل بیشتری دارد تا مصرف شدن کل ظرفیت اضافه اوپک‌، با توجه به این مطلب بازگشت ایران به بازار تاثــر بادوام‌تر و کم‌ریسک‌تری بر بازار خواهد داشت‌.

تعیین اینکه نفت ایران در کوتاه مـدت و بلندمدت چه میزان بر قیمت‌ها اثر بگذارد‌، امر آسانی نخواهد بود؛ اما احتمالا می‌تواند بازار را به روندهای عادی پیش از شروع ابعاد روانی جنگ اوکراین در محدوده کانال ۸۰ دلار در هر بشکه باز گرداند. در عین حال‌، نباید فراموش کرد بحران‌های سیاسی در لیبی‌، اختلاف میان روسیه و قزاقستان و همچنین بروز تنشی جدید میان عربستان سعودی و یمن می‌تواند منجر به بروز التهاب‌های بزرگ‌تری در بازار شـود که قیمت‌ها را به مرزهای بالاتری سوق دهند./کیهان