بازار داغ روایت ها درباره احتمال توافق / احیای برجام معطل آمریکا

 12 ساعت پس از اعلام وزیرخارجه کشورمان مبنی بر ارسال پاسخ‌های مکتوب ایران به اتحادیه اروپا بر سر متن پیشنهادی جوزف بورل مسئول سیاست خارجی این اتحادیه ، نیمه شب دوشنبه این پاسخ ها ارسال شد و حالا طبق برخی اظهارات مقامات ایرانی که نخواسته اند نامشان فاش شود امروز تهران منتظر واکنش طرف های مقابل به این پاسخ هاست. بر اساس توصیف معروف این روزهای فضای دیپلماسی ، توپ در زمین آمریکاست و حالا او باید در برابر آخرین ابتکارات طرف ایرانی انعطاف لازم را نشان دهد تا به توافق نهایی برسیم و به قول امیرعبداللهیان برای جمع بندی نهایی به وین برویم،اما از همان نیمه شب دوشنبه که موعد اعلامی ایران برای پاسخ دادن بود ، گمانه زنی های رسانه ای بر سر پاسخ های ایران نیز آغاز شد . شنیده های خراسان از منابع آگاه و نزدیک به مذاکرات هسته ای نشان می دهد پس از جلسات متعدد کارشناسی در سطوح مختلف بر سر چگونگی پاسخ به متن بورل و پیشنهادهای اتحادیه اروپا که با هدف به دست آوردن راهکارهایی برای حل و فصل این موضوعات انجام شد سرانجام پاسخ ها با تکیه بر اطمینان از انتفاع پایدار اقتصادی ملت ایران از رفع تحریم‌ها و چگونگی نهایی کردن چند بند باقی‌مانده، تدوین و همراه با ایده‌ها و ابتکارات عملی به طرف اروپایی ارائه شد.منابع خراسان می گویند: از نظر جمهوری اسلامی ایران در هیچ‌یک از موضوعات باقی‌مانده، بن‌بستی وجود ندارد و در صورتی که طرف مقابل برای نهایی کردن متن و دستیابی به توافق، اراده واقعی داشته باشد، می‌توان ظرف چند روز به مرحله اعلام توافق رسید و حالا این دولت آمریکاست که باید تصمیم بگیرد که آیا برای بهره‌گیری از فرصت فراهم‌شده اراده و آمادگی لازم را دارد یا خیر.

بازار داغ روایت ها

همان طور که اشاره شد،طرف ایرانی دیشب، جمع بندی و پاسخ مکتوب خود به پیشنهاد اتحادیه اروپا را ارائه کرد و ظاهرا قرار است طرف مقابل  تا دو روزآینده پاسخ خود را ارائه کند.برخی محافل اروپایی ظرف یک هفته اخیر، این طور فضا سازی کرده بودند که پاسخ ایران باید "آری یا نه" باشد، اما جمهوری اسلامی ایران، بی اعتنا به این فضا سازی و به شیوه منطقی، مطالبات و پیشنهادهای خود را در قالب پاسخ مکتوب ارائه کرد.گزارش های غیر رسمی حاکی از این است که صرف نظر از تعارفات دیپلماتیک، همچنان سه موضوع مهم "لغو موثر و پایدار تحریم ها، تضمین پایبندی آمریکا و اروپا به تعهدات و مختومه شدن پرونده موسوم به PMD در آژانس"، همچنان محل اختلاف طرف ها باقی مانده است.جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا می گوید " پاسخ مکتوب ایران را درباره متن پیش نویس برجام دریافت کردم. از وزیر خارجه ایران به خاطر وقت شناسی قدردانی می کنیم. آمریکا هم خصوصی نظرش را اعلام کرده، ما همچنان تلاش خواهیم کرد که نظرات را به هم نزدیک کنیم". در عین حال یک مقام اتحادیه اروپایی گفته: "ایران در پاسخش، درخواست‌های سختی را درباره تحریم‌ها طرح کرده است".روزنامه وال‌استریت‌ژورنال نیز گزارش داد: "ایران و آمریکا به متن توافق نزدیک هستند، اما موانع همچنان باقی است. تهران می گوید تنها پس از پایان تحقیقات آژانس، توافق را امضا می کند".لارنس نورمن خبرنگار این روزنامه هم نوشت: "به من گفته شده که ایران در پاسخ خود، ایده‌هایی را برای رفع نگرانی هایش ارائه کرده است". لورا روزن، دیگر خبرنگار آمریکایی به نقل از منبع اروپایی خبر داد: "پاسخ ایران، عمدتا در حوزه مسائل تحریمی است و در این زمینه، نکات زیرکانه‌ ای را مطرح کرده است".استفانی لیختنشاتین خبرنگار نشریه پولیتیکو ،به نقل از یک منبع اروپایی می گوید: "هیچ چیز بسیار تحریک برانگیز در پاسخ ایران وجود ندارد. ظاهراً چیزی درباره بحث پادمان در پاسخ ایران وجود ندارد؛ بیشتر بر تحریم ها و تضمین ها متمرکز است".اما پولیتیکو در خبر دیگری با استناد به اظهارات یک مقام غربی می نویسد: "ایران با تحقیقات جدید آژانس درباره منشأ ذرات مواد هسته‌ای (بازگشایی پرونده مختومه PMD) مخالفت کرده و اصرار دارد برجام تنها در صورتی می‌تواند احیا شود که این پرونده برای همیشه مختومه اعلام شود".در همین حال محمد مرندی، مشاور تیم مذاکره کننده به الجزیره گفت: "تا مشکلات باقی مانده حل و فصل نشوند، کار تمام نیست"  هر چند به گفته وی حل مسائل باقی مانده نیز چندان دشوار نیست. نور نیوز کانال نزدیک به شورای عالی امنیت ملی هم نوشت: "در ایده‌های طرح شده از سوی هماهنگ کننده اتحادیه اروپا، همچنان به برخی دغدغه‌های ایران که ذیل سه محور اصلی در مذاکرات دنبال شده‌، پاسخ شفافی داده نشده؛ و نظرات اعلام شده از سوی ایران نیز ناظر بر ضرورت تامین مطالبات قانونی کشورمان است".دوشنبه، وزیر  امور خارجه کشورمان تاکید کرده بود: "درباره سه موضوع در حال تبادل پیام هستیم. اگر نظرات ما روی این سه موضوع منطقی رعایت شود، آمادگی داریم وارد مرحله اعلام توافق بشویم. طرف آمریکایی در مذاکرات اخیر وین در حد نسبی در دو موضوع انعطاف شفاهی خود را بیان کرده و باید کتبی باشد و در موضوع سوم و تضمین‌ها باید انعطاف آمریکا را داشته باشیم". با این حال، دیروز سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفته: "تنها راه برای بازگشت متقابل به توافق هسته‌ای با ایران این است که تهران مطالبات فرعی خود را کنار بگذارد. هیچ برنامه ای برای کاهش یا تعلیق تحریم های غیر هسته ای ایران نداریم".به نظر می رسد صرف نظر از همه تعارفات، آمریکا حاضر نیست تحریم ها را به شکل تضمین شده که موجب انتفاع موثر و پایدار ایران شود بردارد؛ آمریکا همچنین اصرار دارد بهانه جویی با ابزار پرونده مطالعات نظامی (PMD) را که باید با برجام بسته می شد، همچنان به عنوان استخوان لای زخم و ابزار دایمی دبه کردن  نگه دارد.

جلسه ای مهم در تهران

همچنین روز گذشته در جلسه اعضای کمیسیون امنیت ملی مجلس با علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی که با حضور وزیر خارجه ، رئیس سازمان انرژی اتمی و علی باقری انجام شد ، گزارش کاملی از روند مذاکرات و فرایند بررسی ایده‌های هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپایی و جمع‌بندی نظرات ایران در این خصوص به کمیسیون ارائه شد و اعضای شورا به سوالات نمایندگان حاضر در جلسه در خصوص ابعاد مختلف متن پیشنهادی تهیه شده، پاسخ دادند.دبیر شورای عالی امنیت ملی با تاکید بر سیاست محوری دولت بر گره نزدن اقتصاد کشور به مذاکرات گفت: قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران که با هوشمندی و دوراندیشی مجلس انقلابی تصویب شد ظرفیت‌های بسیار خوبی را برای پیگیری کامل سیاست مقاومت فعال در اختیار کشور قرار داد که امروز ثمرات آن بیش از گذشته هویدا شده است.او با تشریح زحمات شبانه‌روزی رئیس و اعضای هیئت مذاکره‌کننده و مجموعه دستگاه‌های فعال در این بخش خاطرنشان کرد: صرف نظر از توافق کردن یا توافق نکردن که به هر شکل، تامین کننده منافع ملت ایران است با هماهنگی بسیار خوبی که میان بخش‌های مختلف کشور برای پیشبرد مذاکرات انجام شد در هیچ بخشی از خطوط قرمز عقب‌نشینی انجام نشد و نخواهد شد.شبکه قطری الجزیره نیز به نقل از "یک مسئول ایرانی" با اشاره به این که پاسخ ایران به پیشنهاد اتحادیه اروپا واقع بینانه و حرفه‌ای بوده، تاکید کرد که نشانه‌های رسیدن به توافق نسبتا افزایش یافته است و این امری مثبت است. وی گفت: پاسخ ما نکات مهمی را شامل می شود که منافع ملی ما را تامین می کند. این مسئول ایرانی که نامی از او برده نشده، تاکید کرد: ما تا پایان روز چهارشنبه منتظر پاسخ به نکاتی که مطرح کردیم، هستیم. وی گفت: اکنون آمریکا باید در تعامل با پاسخ های ما به پیشنهاد اتحادیه اروپا، از خود نرمش لازم را نشان دهد. می‌توان گفت که نشانه‌های رسیدن به توافق نسبتا افزایش یافته است و این یک امر مثبت است.

منبع: خراسان