برجام اثرگذاری سابق خود را از دست داده است

گروه سیاست سایت فردا: وضعیت برجام همچنان مبهم است و معلوم نیست آیا این‌بار که گفته می‌شود توافق قریب‌الحصول است، واقعا امضای نهایی طرفین پای نتیجه مذاکرات می‌نشیند یا خیر؟

رحمان قهرمان‌پور، تحلیلگر مسائل سیاست خارجی، درباره این موضوع به «فردا» گفت: «پس از سفر آقای بایدن به منطقه بازخوردهای متفاوتی ارائه شد؛ از جمله بازخوردهای منفی متحدان آمریکا. دولت بایدن هم احساس فورت در تعیین تکلیف برجام کرد. پس از مذاکرات قطر هم آمریکا نشان داد که هنوز امید دارد مذاکرات به نتیجه برسد؛ البته در این بین مبادله‌غیرمستقیم پیام میان ایران و آمریکا بی‌تأثیر نبوده است. به هر‌حال آمریکا دور جدیدی از تلاش‌هایش برای به نتیجه‌رسیدن مذاکرات را آغاز کرد. آن طور که پلیتیکو هم گزارش داده است گویا در متن پیشنهادی اخیر شرایطی فراهم شده است که فشارها بر سپاه کم شود که حالا باید دید این شرایط نسبتا تازه مورد قبول ایران قرار می‌گیرد و تصمیم‌سازان ایرانی را قانع می‌کند یا خیر».

او ادامه داد: «اکنون سطح انتظارات از برجام کم شده است و دیگر هیچ یک از طرفین شبیه به آنچه در سال2015 به برجام نگاه می‌کردند، انتظارات استراتژیک فراوانی از برجام ندارند و با احیای برجام اتفاقات مهمی در منطقه رخ نمی‌دهد؛ هرچند در مناسبات بین‌المللی بی‌تأثیر نیست اما به هر حال برجام اثرگذاری سابق خود را از دست داده است».

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی در پاسخ به این پرسش که آیا ایران در موقعیتی است که در نهایت رضایت به متن پیشنهادی دهد یا خیر، اظهار کرد: «این را ما نمی‌توانیم پاسخ دهیم و باید ببینیم تصمیم‌سازان چه تصمیمی می‌گیرند. در عالم سیاست وقایعی وجود دارند که به تعبیری محرمانه هستند و رسانه‌ها آنها را در اختیار ندارند؛ بنابراین مردم از آنها بی‌اطلاع‌اند. پس نمی‌توان به بخشی از خبرها و تحلیل‌های موجود در رسانه‌ها اکتفا کرد و باید بین آنچه همه ما می‌بینیم و اطلاعاتی که تصمیم‌سازان در اختیار دارند، قائل به تفکیک باشیم».

قهرمان‌پور در پایان درباره اینکه آیا پیش‌نویس اخیر دارای ضمانت اجرای مورد درخواست ایران است یا خیر، گفت: «در این پیش‌نویس ضمانت‌ اجرای لازم پیش‌بینی نشده است. واقعیت این است که بخشی از این مشکل یعنی نبود ضمانت اجراها به نظام سیاسی آمریکا باز می‌گردد که اساسا ریاستی است و رئیس‌جمهور تقریبا همه‌کاره است و با تغییر رئیس‌جمهور همه چیز می‌تواند عوض شود. پس تضمین اینکه برجام همیشگی باشد، سخت است و صرفا می‌شود بر سر این بحث کرد که هزینه خروج از برجام سنگین باشد».