چانه زنی در پایتخت ها بر سر متن نهایی / اختلافات باقی مانده چه هستند؟

 مذاکراتی که پس از 150 روز توقف، از روز پنج شنبه در هتل کوبورگ وین پایتخت اتریش آغاز شده بود، در حالی روز گذشته به پایان رسید که در این پنج روز دیپلمات های غربی و روس چندین بار از پیشرفت های خوب در مذاکرات خبر دادند و امیدواری زیادی ایجاد شده بود که این بار اراده اروپا و آمریکا برای رسیدن به توافق بیش از گذشته   است اما در دور نهم گفت و گوهای هسته ای وین نیز دود سفید توافق احیای برجام از هتل کوبورگ دیده نشد و دو طرف به پایتخت ها بازگشتند. ایران می گوید برای بررسی ایده های انریکه مورا نماینده اتحادیه اروپا و رایزنی های بیشتر به تهران می رود و طرف های اروپایی هم از نهایی بودن پیش نویس توافق فعلی و این که دیگر مذاکراتی در کار نیست، می گویند. با این حال گویا مشکل اصلی باقی مانده، موضوع بسته شدن پرونده های ایران در آژانس است که برخلاف گذشته حالا مانع اصلی نرسیدن به توافق نام گرفته است. به نظر می رسد کلاف در هم پیچیده برجام که با خروج آمریکای ترامپ به چنین وضعیت بغرنجی رسیده، همچنان باز نخواهد شد و حداقل چند روز دیگر را هم باید منتظر بود. این در شرایطی است که حدود یک ماه دیگر، نشست شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی است و ممکن است خطای جدیدی از طرف مقابل در تصویب قطعنامه ضد ایرانی سر بزند و با پاسخ ایران، تنش بیش از قبل شود. روز گذشته و همزمان با عاشورای حسینی، تیم ایرانی ملاقات های رسمی با طرف مقابل را در احترام به این روز بزرگ متوقف کرده بود اما همچنان پیام های رسانه ای رد و بدل می شد. ابتدا وال استریت ژورنال که خبرنگارش در وین مستقر است، مدعی شد احتمال آماده شدن متن نهایی توافق در وین ظرف چند ساعت آینده وجود دارد. در پاسخ به وی، یک مقام وزارت خارجه با رد این گمانه زنی، گفت: با توجه به ادامه بحث‌ها درباره چند موضوع مهم باقی‌مانده، هنوز در مرحله‌ای قرار نداریم که از نهایی شدن متن سخن بگوییم.

مورا چند ایده جدید داده است

در ادامه برخی رسانه های غربی مدعی شدند انریکه مورا پیش نویس نهایی را به ایران داده و قرار است این پیش نویس امضا شود. در این خصوص نیز یک منبع آگاه در وزارت خارجه توضیح داد: با توجه به مباحث صورت گرفته طی چهار روز گذشته، امروز(دوشنبه) انریکه مورا چند ایده در خصوص برخی موضوعات باقی‌مانده به طرف‌ها ارائه داد و ما به محض دریافت این ایده‌ها، پاسخ و ملاحظات اولیه خود را به ایشان منتقل کردیم اما طبیعتا این موارد نیازمند بررسی جامع هستند و ما نظرات و ملاحظات تکمیلی خود را به هماهنگ‌کننده و سایر طرف‌ها منتقل خواهیم کرد. وی تصریح کرد: بدون تردید اصل اساسی برای ما حراست از حقوق و تأمین منافع ملت ایران است و احقاق این حقوق و تامین منافع و تضمین اجرای پایدار تعهدات طرف مقابل و جلوگیری از تکرار رفتارهای غیرقانونی آمریکا دغدغه جدی تیم مذاکره‌کننده است. پس از این پیام های رسانه ای بود که اعلام شد با پایان این دور از گفت و گوها، هیئت مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی ایران به تهران بازخواهد گشت و رایزنی‌ها و تماس‌ها باهماهنگ‌کننده و طرف‌های دیگر ادامه خواهد داشت. محمد مرندی مشاور تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان در صفحه شخصی خود نوشت که ایران آخرین پیشنهادهای اصلاحی طرف‌ها را از اتحادیه اروپا دریافت کرده و مشغول مطالعه روی آن هاست. او همچنین با تاکید بر نقش اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگ‌کننده مذاکرات، تصریح کرده که این طرف‌های گفت و گو هستند که باید درباره «متن نهایی آینده» تصمیم بگیرند. از سوی دیگر خبرگزاری رسمی فرانسه در خبری فوری به نقل از یک مقام اروپایی نوشت: اتحادیه اروپا «متن نهایی» مذاکرات هسته‌ای با ایران را به طرف‌های مذاکرات ارائه داده است. الجزیره نیز در این باره به نقل از یک مقام اروپایی نوشت: پیشنهاد اروپا آخرین و بهترین متن برای بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای با ایران است. پولیتیکو نیز مدعی شد مقام‌های غربی می‌گویند رایزنی بر سر مسائل فنی که در متن نهایی توزیع‌شده توسط بورل باز بودند، به پایان رسیده است. به نوشته این نشریه، پیش‌نویس نهایی که روی میز است، به مشخص کردن گام‌هایی می‌پردازد که ایران و آمریکا باید برای ازسرگیری اجرای برجام بردارند.  چنان چه توافقی حاصل شود، وزیران خارجه کشورها برای احیای کامل برجام به شهر وین بازخواهند گشت. یک مقام غربی به پولیتیکو گفت: «شانس واقعی برای توافق وجود دارد اما همانند همیشه تردیدهایی هم وجود دارد.»

اختلافات باقی مانده چه هستند؟

اما اختلافات باقی مانده چه مواردی هستند؟ شنیده های خراسان و اخبار رسمی و غیر رسمی منتشر شده در این چند روز نشان می دهد بزرگ ترین مانع فعلی، موضوع سه پرونده ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی است که همچنان لاینحل باقی مانده است و ایران حاضر نیست بدون تعیین تکلیف این سه پرونده توافقی را امضا کند. وال استریت ژورنال نیز در گزارشی به نقل از یکی از دیپلمات‌های غربی نوشت که در متن توافقی که روی آن کار می‌شود، هیچ اشاره‌ای به درخواست‌های ایران برای بستن تحقیقات آژانس وجود نخواهد داشت. علت اهمیت داشتن این موضوع برای ایران این است که ایران نمی خواهد برای آینده شمشیری را بالای سر خود احساس کند که هر لحظه اراده کنندبتوانند  فشار جدیدی را به کشورمان وارد کنند. ادعای اروپایی ها این است که موضوع آژانس و برجام جداست در حالی که وقتی نهاد نظارتی برجام، آژانس است و در گذشته هم برای اجرای خود برجام پرونده pmd بسته شده، چنین استدلالی نمی تواند مسموع باشد خصوصا که سابقه آژانس در سیاسی کاری کاملا عیان و غیرقابل دفاع است و از این جهت قابل اعتماد نیست. صدور قطعنامه اخیر شورای حکام آژانس هم میخ آخر بر این سیاسی کاری بود. موضوع دیگر همچنان خارج نشدن سپاه از فهرست ادعایی تروریسم آمریکاست که در این خصوص و اختلاف دیگر که گرفتن تضمین بوده، پیشرفت های خوبی در این دور حاصل شده که به نظر می رسد دیگر مانعی بر سر توافق به شمار نروند، هرچند سابقه آمریکا در دبه کردن، همچنان این پیشرفت ها را نیز تهدید می کند.

منبع: خراسان