«بریکس» فرصت تازه برای ایران

عضو شورای روابط خارجی آمریکا می‌گوید روابط نزدیک ایران با چین و روسیه و اعضای گروه بریکس می‌تواند فرصت‌های اقتصادی و سیاسی تازه‌ای را برای ایران فراهم کند.

نشریه آتلانتیک به قلم راغده درغام عضو شورای روابط خارجی آمریکا می‌نویسد: سازمان ناتو ماه گذشته راهبردی را در پیش گرفت که دگرگونی‌های گسترده‌ای را پدید خواهد آورد. در کنفرانس سران ناتو در اسپانیا، روسیه به عنوان کشوری دشمن معرفی شد و چین هم دشمن بالقوه‌ای نام گرفت که نباید نادیده گرفته شود و برای مقابله با تهدیدی که می‌تواند ایجاد کند، باید رویکردی راهبری علیه آن اتخاذ شود.

جنگ اوکراین، روابط غرب با روسیه را کاملا دگرگون کرده است. انتظار نمی‌رود که این جنگ در آینده نزدیک پایان یابد همایش سران ناتو از منظر سیاسی و نظامی رویدادی بسیار مهم به شمار می‌رود. شاید پوتین فعلا نخواهد به تصمیمات ناتو در دشمنی با مسکو واکنش نشان دهد اما نمی‌تواند در برابر تصمیم دولت لتونی که عبور کالاهای روسی به منطقه کالینگراد از طریق خاک این کشور را ممنوع کرده است تحمل کند. کالینگراد منطقه‌ای تحت حاکمیت روسیه است که لهستان و لتونی آن را از خاک روسیه جدا کرده‌اند. گفته می‌شود روسیه تلاش می‌کند تا راه‌حلی برای این مشکل پیدا کند. در صورت شکست این تلاش‌ها، احتمالا منطقه شاهد شعله‌ور شدن جنگی تازه خواهد شد.

همزمان با همایش سران ناتو و گروه 7، در جبهه شرق نیز تحولاتی در حال شکل گیری است. روسیه تلاش می‌کند ساختاری برای مقابله با تحرکات گروه 7، ایجاد کند. در راستای این هدف، سران کشورهای حوزه دریای خزر، یعنی روسیه، ایران، جمهوری آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان در عشق آباد دیدار کردند و در حاشیه این دیدار پوتین تلاش کرد روابط مسکو – تهران را بیش از پیش تقویت کند.

پیش از اجلاس سران ناتو، در همایش مجازی سران کشورهای موسوم به بریکس، یعنی برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی که 5 قدرت در حال ظهور اقتصادی هستند، پکن و مسکو، با پیوستن ایران و آرژانتین به این گروه موافقت کردند. این اقدام می‌تواند زمینه‌ساز دستیابی ایران به فرصت‌های سیاسی و اقتصادی جدید باشد.

پیش از آنکه مناقشه روسیه و اوکراین آغاز شود، یعنی تا پیش از سال 2014، روسیه جزئی از کشورهای گروه 8 بود و اکنون پوتین امیدوار است که بریکس به چالشی جدی برای گروه 7 تبدیل شود. عضویت ایران در بریکس می‌تواند برای روسیه و چین پیامدهای خاصی داشته باشد.

در همایش عشق آباد، پوتین و ابراهیم رئیسی بر اهمیت امضای پیمان راهبردی همکاری‌های دوجانبه تاکید کردند. قرار است این پیمان در دیدار آتی پوتین از تهران امضا شود. افزون بر این، رؤسای جمهوری روسیه و ایران ضرورت حفظ حکومت سوریه را مورد تاکید قرار دادند.

هنوز روزنه امیدی برای شکستن بن بست موجود در گفت وگوهای هسته‌ای بین ایران و غرب وجود دارد. اما تحلیلگران بر این باورند که به خاطر پافشاری ایران به حذف نام سپاه پاسداران از فهرست سازمان‌های تروریستی، امکان توافق به تدریج کمتر می‌شود.

هنوز زنگ شکست گفت وگوهای هسته‌ای به صدا درنیامده و ایران به شدت به لغو تحریم‌های تحت رهبری آمریکا نیاز دارد. هم دولت آمریکا و هم اروپایی‌ها به شدت خواستار دستیابی به توافق با ایران هستند و به همین علت پوتین مایل است برای دستیابی به توافق هسته‌ای میانجیگری کند تا جایگاه و اعتبار خود را در جامعه بین‌المللی، بهبود بخشد.

وی همچنین تاکید می‌کند که چنان‌که گفت‌وگوهای هسته‌ای به شکست بینجامد، مسکو و تهران، برای پیشبرد اهداف خود، آمریکا و اسرائیل را مسئول شکست این گفت وگوها معرفی خواهند کرد. این احتمال وجود دارد که روسیه با وجود تحریم فروش جنگ افزار به ایران توسط سازمان ملل متحد، به تحویل اسلحه به این کشور مبادرت کند. این احتمال وجود دارد که تحویل برخی از جنگ افزارها فعلا رایگان باشد و این امکان نیز وجود دارد که جنگ‌افزارهای روسی که به ایران تحویل داده می‌شود توسط ایران در اختیار حزب‌الله و ارتش سوریه قرار بگیرد. با دریافت جنگ افزارهای جدید از روسیه، قدرت ایران در منطقه بیش از پیش افزایش خواهد یافت. /کیهان