قهرمان‌پور: تفاهم‌نامه ایران و روسیه بیشتر اهمیت نمادین دارد
رحمان قهرمان‌پور در گفت‌وگو با سایت «خبرسراسری» گفت: با توجه به اینکه روسیه درگیر جنگ است، خیلی نمی‌توان گفت روسیه در این شرایط سخت امتیاز خوبی به ایران بدهد.
به گزارش سایت فردا، به نقل از سایت خبرسراسری، رحمان قهرمان‌پور، تحلیلگر مسائل سیاست خارجی، درباره ارتباط ایران و روسیه به اظهار نظر پرداخت که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
***
سفر پوتین تا چه حد دارای اهداف بازدارنده در حوزه ارتباط نفتی و گازی ایران و اروپا بود؟
شاید آن چیزی که در سفر پوتین به تهران جلب توجه کرد حمایت ایران از مواضع روسیه در جنگ اوکراین در سطوح بالا بود. مسئله تفاهم‌نامه مشترک گازی از آنجایی که هنوز در سطح تفاهم‌نامه است و تبدیل به قرارداد نشده، بیشتر اهمیت نمادین دارد و به عبارت دیگر بازارهای نفت و گاز جهانی تحت تأثیر این تفاهم‌نامه قرار نگرفته‌اند به این دلیل که توان مالی روسیه چه در گذشته و حال حاضر که درگیر جنگ در اوکراین است در حدی نیست که چنین قرارداد عظیمی را اجرا کند ضمن اینکه فناوری روسیه در حوزه صنعت نفت و گاز در مقایسه با فناوری اروپا و چین از سطح پایین‌تری برخوردار است لذا واکنش نوع بازارهای نفت و گاز به این خبر نشان داد که در واقع این تفاهم نامه هنوز تا مرحله اجرا راه درازی در پیش دارد؛ بنابراین نمی‌توان گفت که این تفاهم‌نامه قدرت روسیه را در حوزه نفت و گاز در برابر اروپا بیشتر خواهد کرد.چون اروپایی ها هم متقابلا در تلاش برای یافتن منابع جدید نفت و گاز هستند روس ها نیز خواستند به اروپایی ها بگویند که تلاش می کنند از ابزار انرژی به عنوان یک سلاح برای اعمال فشار بر اروپا استفاده کنند.
اگر بخواهیم ساده مطرح کنیم، پوتین در این سفر چه امتیازات و دلگرمی‌هایی برای ایران داشت؟
با توجه به اینکه روسیه الان درگیر جنگ است و کشورهایی که درگیرجنگ هستند مسائل داخلی برای آنها اهمیت دارد خیلی نمی توان گفت روسیه در این شرایط سخت امتیاز خوبی به ایران بدهد ضمن اینکه اساسا سیاست خارجی روسیه در حالت کلی مبتنی بر نزدیکی بیش از حد به یک کشور در مقابل رقبای منطقه‌ای آن نیست. روسیه از 10سال پیش همواره تلاش کرده است رابطه متوازنی میان ایران و عربستان برقرار کند و به‌نظرم هنوز هم بر این اعتقاد است. آنچه در این سفر اهمیت داشت این پیام روسیه بود که روسیه حتی در شرایط سخت که درگیر جنگ هست متحدان خود را فراموش نمی‌کند و شاید این پیامی به متحدان آمریکا در منطقه بود که از سفر بایدن ناراضی بودند و پوتین خواست به آنها نشان دهد که درحالی‌که آمریکا در شرایط عادی حاضر به حمایت از آنها نیست اما روسیه در جنگ هم دوستان خود را فراموش نمی‌کند و لذا بهتر است کشورهای عربی به روسیه نزدیک شوند.
در حاشیه نشست آستانه به‌نظر می‌رسید که اردوغان چندان با نظرات ایران و روسیه همراه نیست با این وجود ایا احتمال دخالت اردوغان در روسیه و درگیری با ایران وجود دارد؟
در مورد موضع ترکیه همانطور که اشاره شد ترکیه قبل از این اجلاس هم بحث حمله به شمال سوریه را در اجلاس ناتو مطرح کرده بود و آمریکایی‌ها موافقت نکردند در مورد اینکه آیا آمریکایی‌ها سخت مخالفت کرده‌اند یا خیر هنوز خبری منتشر نشده است اما برخی از اخبار می‌گویند که وزارت دفاع آمریکا به ترکیه هشدار داده است اما بنظر می‌رسد ترکیه به راحتی از این گزینه صرف نظر خواهد کرد چون در حال حاضر جنگ در شمال سوریه بیشتر از آنکه آورده سیاست خارجی داشته باشند می‌تواند در سیاست داخلی موقعیت او را تقویت کند و احساسات ناسیونالیستی را تقویت کند و بحث های اقتصادی و تورم بالا و مشکلات مالی ترکیه را برای چند ماه به تاخیر بیندازد و در این مدت دولت اردوغان بتواند راه حلی پیدا کند لذا با توجه به این اصل که رهبران بیشتر از جنبه های خارجی یک تصمیم به آورده های داخلی آن توجه می کنند بنظر می رسد ترکیه همچنان گزینه حمله به شمال سوریه را روی میز خواهد داشت.
همراهی ایران با پوتین برای سخت تر کردن شرایط اروپا در زمستان به معنای پایان مذاکرات ایران و غرب است؟
در مورد اینکه روسیه در زمستان پیش رو فشار زیاد بر اروپا وارد خواهد کرد واقعیت این است که مقداری این مسئله بزرگ نشان داده می شود.اروپا بیکار ننشسته است ودر حال انعقاد قرارداد های گازی است و با مصر و الجزایر و آذربایجان وارد مذاکرات شده اند و توافقاتی صورت گرفته است بنابراین این فرض که روسیه می تواند در زمستان امسال اروپا را به زانو دربیاورد با واقعیت های موجود نمی خواند از سوی دیگر سابقه سیاست خارجی ایران نشان داده است که ایران در مخالفت با آمریکا با روسیه همکاری می کند اما در تنش روسیه و اروپا احتمال دارد بصورت تمام عیار جانب روسیه را نگیرد یعنی جنس رابطه ایران و روسیه اساسا یک رابطه ایجابی نیست یعنی این دو کشور به هم نزدیک می شوند تا کشور سومی تحت فشار قرار بگیرد ولی در عین حال هر دو واقف اند که باید در این همراهی حد معینی را رعایت کنند.هم روسیه و هم ایران در گذشته اینگونه عمل کرده اند بنابراین اگر سیاست روسیه این باشد که در زمستان امسال با تمام قوا از سلاح انرژی علیه راوپا استفاده کند بنظر می رسد ایران تمام قد کنار روسیه قرار نخواهد گرفت. لذا اروپا سعی می کند که این دو موضوع را هم تفکیک کند. نحوه برخورد اروپا و آمریکا با سیاست‌های هند و ترکیه در قبال روسیه نشان داد که غرب تمایل ندارد کشور های حد وسط را با رفتار خود به سمت روسیه بکشاند به همین دلیل نه اروپا نه آمریکا مایل به اعلام پایان مذاکرات با ایران نیستند و تلاش می کنند شانسی برای دیپلماسی قائل باشند.
دیدگاه تان را بنویسید