پهپاد‌های ایران در کارزار دو ابرقدرت

جنگ در اوکراین، معادلات عجیبی خلق و چیز‌های خارق‌العاده هم نمایان کرد که تا قبل از این، کسی حتی به فکرش هم خطور نمی‌کرد؛ مشخص شد جهان چقدر به گندم و مواد غذایی اوکراین و روسیه وابسته است.

نمایان شد که اقتصاد جهان که داشت از سوخت‌های فسیلی فاصله می‌گرفت، هنوز از شوک‌های نفت اثر می‌گیرد و آشکار شد که خطر استفاده از سلاح هسته‌ای که زمانی صرفاً یک کابوس ذهنی بود، چقدر به واقعیت نزدیک است. حالا دو هفته مانده به پنج ماهگی جنگ، در حالی که نگرانی ته کشیدن تسلیحات در جنگ، غربی‌ها را به وحشت انداخته، صحبت از تغییر معادلات جنگ با پهپاد‌های ایرانی زبان به زبان می‌چرخد. همین چند هفته پیش بود که برخی منابع غربی، از همکاری نظامی ایران با روس‌ها در اوکراین صحبت کردند، خبری که البته رسماً در تهران تأیید نشد. حالا جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید دو شنبه شب به خبرنگاران گفته که روسیه خواستار دریافت صد‌ها پهپاد از ایران، از جمله پهپاد‌های مسلح برای استفاده در جنگ اوکراین شده است. سالیوان البته می‌گوید که هنوز معلوم نیست که ایران پهپادی در اختیار روسیه گذاشته یا نه، اما تأکید کرده که امریکا اطلاعاتی دارد که نشان می‌دهد ایران برای آموزش نیرو‌های روسیه برای استفاده از این هواپیما‌ها احتمالاً در ماه جاری آماده می‌شود. مثل خیلی از از رویداد‌های جنگ اوکراین، حرف‌های دو شنبه شب سالیوان برای خیلی‌ها عجیب بود، از جمله مجری شبکه آلمانی WELT که دیروز گفت فکر نمی‌کرده صنعت پهپادی ایران در این حد پیشرفته است که بتوانند به روسیه پهپاد صادر کنند. با این حال، واکنش دوپهلوی سخنگوی وزارت خارجه ایران نشان داد صحبت‌های سالیوان چندان هم بی راه نیست. کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه دیروز گفت: «سابقه همکاری میان ایران و روسیه در حوزه برخی فناوری‌های نوین به پیش از آغاز جنگ اوکراین برمی‌گردد و در مقطع اخیر هیچ تحول خاصی در این ارتباط رخ نداده است.»‌او البته این را هم روشن کرد که موضع ایران در قبال جنگ اوکراین کاملاً روشن است. ساعتی بعد سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید با گفتن اینکه این مسئله (فروش پهپاد‌های ایران) مطمئناً بر تلاش‌ها برای ادامه حمایت از اوکراین تأثیر خواهد داشت، نشان داد که اثر ایران بر معادلات جنگی اوکراین را هم باید به معادلات کمتر قابل پیش‌بینی جنگ در اوکراین اضافه کرد.

وحشت غرب از پایان زرادخانه تسلیحاتی

مقامات غربی در جنگ لفظی با روس‌ها ادعا می‌کنند جنگ اوکراین تا هر زمان که ادامه داشته باشد از کی‌یف حمایت نظامی خواهند کرد، در حالی که هنوز پنج ماه نگذشته تسلیحات این کشور‌ها ته کشیده و به گفته رسانه‌ها، غربی‌ها از اتمام تسلیحات خود در آینده به شدت نگران هستند.

به گزارش «جوان»، به نظر می‌رسد جنگ اوکراین زودتر از آنچه پیش‌بینی می‌شد بر کشور‌های غربی تأثیر منفی گذاشته است و دیگر از سیل کمک‌های تسلیحاتی که قرار بود موازنه میدانی را به نفع اوکراینی‌ها تغییر دهد، خبری نیست. هر چه زمان می‌گذرد روس‌ها بخش‌های زیادی از خاک اوکراین را تصرف می‌کنند و متعاقب آن هزینه‌های غرب نیز به همان اندازه بیشتر می‌شود. درحالی که تنها پنج ماه از حملات روسیه به اوکراین می‌گذرد، غربی‌ها بیش از هر زمان دیگری در تنگنا قرار گرفته‌اند و از اینکه نتوانند برای مدت طولانی از کی‌یف حمایت کنند، نگران هستند.

روزنامه «فایننشال‌تایمز» روز سه شنبه در گزارشی درباره تحولات اوکراین، نوشت: «امریکا و کشور‌های اروپایی با کمبود تسلیحات مواجه شده‌اند و این موضوع بر توانایی غرب برای تأمین نیاز‌های تسلیحاتی اوکراین در جنگ با روسیه تأثیر گذاشته است.» بر اساس این گزارش، «کاخ سفید در ماه می‌گذشته دستور ساخت ۱۳۰۰ موشک ضد هوایی استینگر را صادر کرد تا جایگزین موشک‌هایی شود که پیش‌تر به اوکراین ارسال کرده بود، اما مدیر اجرایی شرکت رایتون اعلام کرد که ساخت این تعداد موشک زمان‌بر خواهد بود». پاریس نیز پیش‌تر ۱۸ توپ هاوترز به کی‌یف ارسال کرده بود. این تعداد، شامل یک چهارم از مجموع این نوع از توپ‌های پیشرفته‌ای است که فرانسه در اختیار دارد.

شرکت فرانسوی نکستر که سازنده این نوع از توپ‌های پیشرفته بوده، اعلام کرد که برای ساخت توپ‌های جدید دست کم به ۱۸ ماه زمان نیاز دارد. فایننشال‌تایمز در گزارش خود نوشت که جنگ در اوکراین، کمبود شدید ذخیره تسلیحات و مهمات در کشور‌های غربی را نشان داد. این کمبود‌ها به خصوص در تسلیحات اساسی همانند مهمات توپ‌ها که محوری اساسی در جنگ اوکراین به شمار می‌آید، بروز کرده است.

بر اساس گزارش فایننشال‌تایمز، با توجه به کمبود‌هایی که این کشور‌ها در ظرفیت تولید، اشتغال و زنجیره تأمین و کمبود تراشه‌های رایانه‌ای دارند، جبران کسری تسلیحات دفاعی در این کشورها، زمان زیادی را نیاز خواهد داشت. بن والاس، وزیر دفاع انگلیس پیش‌تر هشدار داد بود که در صورتی که جنگ روسیه با اوکراین طولانی شود، ذخایر تسلیحات کشور‌های غربی برای مقابله با تهدید‌هایی که با آن مواجه است، کافی نخواهد بود. بر اساس این گزارش، «مقام‌ها و کارشناسان در عرصه نظامی معتقدند که این کمبود تسلیحات نشان‌دهنده سستی کشور‌های غربی در زمینه آمادگی در برابر تهدید‌های نظامی احتمالی پس از پایان جنگ سرد بوده و نتایج این سستی نیز در زمان کنونی و تلاش غرب برای حمایت نظامی از اوکراین جلوه پیدا کرده است.» همچنین این کارشناسان تأکید کرده‌اند که وسواس غرب در مورد سلاح‌های پیشرفته، باعث منحرف شدن از اهمیت ذخیره‌سازی تسلیحات و مهمات اولیه شده است.

این گزارش درحالی است که پیش‌تر نیز مقامات اتحادیه اروپا از کاهش ذخایر تسلیحاتی غربی‌ها پس از جنگ اوکراین ابراز نگرانی کرده و خواستار افزایش بودجه‌های نظامی این کشور‌ها بودند. بحران مواد غذایی و تورم افسارگسیخته و افزایش قیمت‌های انرژی در جهان پس از بحران اوکراین، ذخایر مالی غربی‌ها را کاهش داده و در شرایط کنونی افزایش بودجه‌های نظامی می‌تواند تبعات منفی به همراه داشته باشد. آنگونه که رسانه‌های غربی گزارش داده‌اند حدود ۲۰ کشور به‌طور مستقیم از اوکراین حمایت نظامی می‌کنند، اما با این حال نتوانسته‌اند در مقابل روسیه که به تسلیحات خود اتکا دارد موفقیتی کسب کنند و در مدت پنج ماه گذشته، به گفته مقامات اوکراینی ۲۰ درصد از خاک این کشور به دست روس‌ها تصرف شده است و روس‌ها نیز کماکان به پیشروی‌های خود ادامه می‌دهند. کاهش ذخایر تسلیحاتی غرب درحالی است که مقامات امریکایی و اروپایی هر روز ادعا می‌کنند که جنگ اوکراین تا هر زمان که ادامه داشته باشد، به حمایت‌های نظامی از این کشور ادامه خواهند داد و باتوجه به گزارش‌های فعلی معلوم نیست غربی‌ها تا چه زمانی می‌توانند در برابر روسیه مقاومت کنند. تازه این پایان ماجرا نیست و جنگ اوکراین آنگونه که مقامات مسکو گفته‌اند در اول راه است و عملیات اصلی شروع نشده است. باتوجه به اینکه بخشی از تسلیحات ارسالی غرب به اوکراین را روس‌ها منهدم کرده‌اند، هزینه‌های این کشور افزایش یافته و نیرو‌های اوکراینی همین الان نیز از کمبود تسلیحات در جبهه‌های نبرد انتقاد می‌کنند. باتوجه به اینکه هزینه‌های غرب در جنگ اوکراین روز به روز افزایش می‌یابد لذا غربی‌ها از طرق دیگر نیز تلاش می‌کنند هزینه‌های روسیه را بالا ببرند. به همین منظور در هفته‌های اخیر حملات سایبری به سیستم‌های دفاعی و امنیتی روسیه در دستور کار غرب قرار گرفته تا از این مسیر بتوانند در روند حملات روس‌ها خلل ایجاد کنند. مقامات‌امریکایی از هکر‌ها درخواست کرده‌اند در این زمینه به آن‌ها کمک کنند تا بتوانند به روس‌ها از این طریق ضربه بزنند.

منبع: روزنامه جوان