دوحه در مسیر وین/آخرین شانس‌ها برای احیای برجام

مذاکرات هسته‌ای روز گذشته در دوحه در شرایطی آغاز شد که ماهیت آنچه در قطر در جریان است را شاید به سختی بتوان ادامه مذاکرات به وقفه افتاده وین ارزیابی کرد و همان‌طور که هم طرف ایرانی و هم طرف اروپایی از زبان بورل در تهران بیان کرده‌اند، مذاکرات دوحه را باید نشستی سیاسی و مذاکره غیرمستقیم میان تهران و واشنگتن با تسهیل‌گری اروپا در جهت آزمودن آخرین شانس‌ها برای احیای برجام ارزیابی کرد؛ اگرچه منابع آمریکایی باز هم شانس رسیدن به توافق را اندک می‌د‌انند.

به گزارش «وطن‌امروز»، مکعب روبیک برنامه هسته‌ای ایران به نقطه‌ای رسیده است که طرف آمریکایی و همپیمانان اروپایی نیاز مبرمی به احیای توافق دارند و آخرین واکنش تهران به قطعنامه شورای حکام آنها را به این نتیجه رساند که دیگر نمی‌شود گفت‌وگوها را در حالت استندبای نگه داشت. آمریکا بخوبی می‌داند هیچ آلترناتیوی که روی زمین عملیاتی باشد برای توافق با ایران وجود ندارد، چه اینکه از زمستان سال گذشته و زمانی که اعضای دولت بایدن با توسعه برنامه غنی‌سازی ایران و عدم نتیجه در مذاکرات وین 7 و 8 تصریح می‌کردند احیای توافق دارد مزایای خودش را از دست می‌دهد چند ماه گذشته است اما همچنان بازگشت به توافق را تنها راه ممکن می‌دانند. در همین زمینه «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی آمریکا روز دوشنبه در آلمان در جمع خبرنگاران گفت: «ما معتقدیم توافق دیپلماتیک بهترین راه برای انجام دادن آن است». مشاور امنیت ملی آمریکا اضافه کرد: «ما معتقدیم بازگشت دوجانبه به برجام به نفع آمریکا و شرکای ما بوده و توافق روی میز برای ایران فراهم بود و این به تهران بستگی دارد که بخواهد این توافق را داشته باشد».  با این وجود فرمت گفت‌وگوهای دوحه قرار است به حل مسائل باقیمانده اختلافی بپردازد؛ موضوعاتی که ارتباط مستقیمی به انتفاع ایران از توافق دارد. نشریه «پولیتیکو» در این رابطه نوشت: اگر چه احتمال دستیابی به موفقیت کم است اما این نخستین مذاکرات در چند ماه اخیر به شمار می‌آید. یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم در آستانه آغاز مذاکرات در قطر تلاش کرد سرنوشت گفت‌وگوها را به تصمیم‌گیری ایران گره بزند. این مقام وزارت خارجه آمریکا به المانیتور گفت: «این هفته مذاکراتی غیرمستقیم در دوحه برگزار خواهد شد. این را هم می‌توانیم تأیید کنیم که نماینده ویژه آمریکا در امور ایران با وزیر خارجه قطر دیدار خواهد کرد». وی اضافه کرد: «ما آماده‌ایم به سرعت توافقی را که در وین برای بازگشت دوجانبه به اجرای کامل برجام بر سر آن مذاکره کردیم، به سرانجام رسانده و اجرا کنیم. اما برای این هدف، لازم است ایران تصمیم بگیرد مطالبات اضافی‌اش را که فراتر از برجام هستند کنار بگذارد».

در همین حال وزارت خارجه قطر با صدور بیانیه‌ای درباره مذاکرات رفع تحریم‌ها در دوحه گفت امیدوار است این گفت‌وگوها به نتایج مثبتی منتهی شود. در این بیانیه آمده است که قطر از مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در دوحه برای احیای توافق هسته‌ای استقبال می‌کند و امیدوار است مذاکرات دوحه موجب توسعه امنیت و ثبات در منطقه شود. وزارت خارجه قطر همچنین تأکید کرد: «آمادگی کامل داریم تا فضای مناسب را برای همه طرف‌ها در راستای موفقیت‌آمیز بودن گفت‌و‌گوها میان ایران و ایالات متحده آمریکا فراهم آوریم».

از طرف دیگر حساب توئیتری سفارت آمریکا در قطر اعلام کرد «رابرت مالی» نماینده ویژه آمریکا در امور ایران با «محمد بن عبدالرحمن آل‌ثانی» معاون نخست‌وزیر و وزیر خارجه قطر برای گفت‌وگو درباره «تلاش‌های دیپلماتیک مشترک برای رسیدگی به مسائل با ایران» دیدار کرد. نماینده آمریکا در امور ایران روز دوشنبه برای ازسرگیری مذاکرات غیرمستقیم رفع تحریم‌ها علیه ایران راهی دوحه، پایتخت قطر شد.

گزارش بعدازظهر دیروز منابع قطری از دیدار و گفت‌وگوی «علی باقری‌کنی» مذاکره‌کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران و «احمد بن حسن الحمادی» دبیرکل وزارت خارجه قطر در دوحه از دیگر تحولات روز گذشته بود. طبق گزارش روزنامه «الرایه» در این دیدار، ۲ طرف همکاری‌های دوجانبه میان ایران و قطر را مورد بحث و بررسی قرار دادند. الرایه اضافه کرد که «محمد بن عبدالعزیز بن صالح الخلیفی» دستیار وزیر خارجه قطر در امور منطقه‌ نیز در این دیدار حضور داشته است.  

همچنین روز گذشته علی باقری در دوحه با انریکه مورا هماهنگ کننده اروپایی مذاکرات دیدار و گفت‌و گو کرد.

منبع: وطن امروز