ایران و روسیه علیه پدافند صهیونیستی شیوخ

در شرایطی که امریکا با محوریت عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی در پی تشکیل ائتلاف علیه ایران است و گفته می‌شود در سفر جو بایدن به منطقه در هفته‌های آتی به طور رسمی جزئیات این ائتلاف علنی خواهد شد، روسیه و ایران سیاست‌های خود را برای مقابله با تحرکات تنش‌زای امریکا هماهنگ می‌کنند. وزیر خارجه روسیه در دیدار با مقامات ایرانی ضمن مخالفت با استقرار سیستم پدافندی و امنیتی امریکا در خلیج فارس با محوریت تل‌آویو، گفت «ما خواستار ایجاد امنیت توسط ایران و کشور‌های عربی هستیم». اظهاراتی که نشان می‌دهد مسکو این بار در مقابل جاه‌طلبی‌های واشنگتن در خاورمیانه که با هدف ضربه زدن به منافع ایران است، سکوت نخواهد کرد.

در حالی که امریکا پس از شروع جنگ اوکراین و به دلیل تقابل غیرمستقیم با روسیه به دنبال یارگیری در خلیج فارس است تا امنیت متحدانش را ارتقا دهد، روس‌ها نیز برنامه‌هایی برای خنثی کردن طرح‌های امریکا در خاورمیانه دارند که بر مدار مسکو و تهران می‌چرخد. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در سفر به تهران دیدار‌های جداگانه‌ای را با مقامات ایرانی داشت و بر سر مسائل دوجانبه، برجام و تحولات منطقه رایزنی و گفتگو کرد. به گزارش فارس، لاوروف روز پنج شنبه در نشست خبری مشترک با حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه درباره طرح جدید امریکا برای تشکیل ائتلاف منطقه‌ای در خاورمیانه گفت: «ما مخالف استقرار سیستم پدافندی و امنیتی توسط امریکا در خلیج فارس با کشور‌های عربی هستیم. ما خواستار ایجاد امنیت توسط ایران و کشور‌های عربی هستیم.» اظهارات لاوروف به برنامه اخیر امریکا برای تشکیل ائتلافی متشکل از اعراب و رژیم صهیونیستی اشاره دارد که قرار است در سفر جو بایدن، رئیس‌جمهور امریکا به عربستان سعودی و سرزمین‌های اشغالی در هفته‌های آینده مورد بررسی قرار گیرد.

بنی گانتس، وزیر جنگ اسرائیل چند روز پیش در سخنانی ادعا کرده بود که تل‌آویو در حال ایجاد یک ائتلاف پدافند هوایی منطقه‌ای تحت حمایت امریکا است و مدعی شد که این پدافند پیش از این حملات ایران را خنثی کرده و ممکن است با سفر جو بایدن به منطقه در آینده تقویت شود. وزیر جنگ رژیم صهیونیستی در جلسه‌ای با نمایندگان پارلمان این رژیم با رونمایی از آنچه «ائتلاف پدافند هوایی خاورمیانه (MEAD)» نامیده می‌شود، ادعا کرد که چنین همکاری‌های دفاعی با کشور‌های عربی همسو با واشنگتن در حال انجام است. دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق امریکا کلید تشکیل ائتلاف منطقه‌ای علیه ایران را زده بود، اما به دلیل نبود روابط سیاسی بین اعراب و اسرائیل این برنامه اجرایی نشد، اما باتوجه به عادی‌سازی روابط برخی رژیم‌های عربی با اسرائیل و احتمال عادی‌سازی روابط عربستان سعودی با این رژیم در آینده نزدیک، موانع تشکیل چنین ائتلافی از بین رفته است. صهیونیست‌ها در حالی از ایجاد سامانه پدافند هوایی منطقه علیه ایران سخن می‌گویند که در برابر رهگیری موشک‌های گروه‌های فلسطینی که نسبت به توان موشکی ایران ضعیف‌تر است، عاجز هستند. از سوی دیگر، کشور‌هایی مثل عربستان و امارات هم که قرار است در این طرح منطقه‌ای به داد صهیونیست‌ها برسند، خودشان ناتوان‌تر از اسرائیل هستند که حتی در مقابل موشک‌های یمنی‌ها نمی‌توانند از امنیت خودشان دفاع کنند. باتوجه به اینکه تنش‌ها بین ایران و امریکا در هفته‌های اخیر بر سر زیاده‌خواهی‌های غرب در برنامه هسته‌ای افزایش یافته و شانس رسیدن به توافق را کاهش داده است، بنابراین امریکایی‌ها می‌خواهند با تشکیل ائتلاف منطقه‌ای، امنیت متحدان‌شان را در برابر تهدیدات ادعایی از سوی ایران ارتقا دهند.

اینکه روسیه به صراحت مخالفت خود را با اقدامات امریکا در خلیج فارس ابراز می‌کند، نشان می‌دهد که در صورت تنش‌آفرینی واشنگتن در منطقه، روس‌ها سکوت نخواهند کرد و با کمک ایران سعی می‌کنند این اقدامات تنش‌زا را خنثی کنند. روسیه با توجه به اینکه در اوکراین با غربی‌ها درگیر است و سطح دشمنی دو طرف به حد بی‌سابقه‌ای رسیده است، بنابراین با سیاست‌های امریکا در همه جای جهان مخالفت می‌کند و خاورمیانه هم یکی از این مناطق مهم و استراتژیکی است که مقامات مسکو اجازه جولان به امریکایی‌ها را نخواهند داد و واکنش قاطع روس‌ها به تحرکات امریکا و متحدانش در خاک سوریه گویای این قضیه است. مخالفت مسکو با پدافند هوایی خاورمیانه درحالی است که روابط روسیه با اسرائیل در ماه‌های اخیر به دلیل موضع‌گیری‌های مقامات صهیونیستی در قبال بحران اوکراین، تنش‌آلود شده است و روس‌ها با سیاست‌های این رژیم در منطقه مخالفت می‌کنند. حتی مسکو که تا چندی پیش در مقابل حملات رژیم صهیونیستی به خاک سوریه موضع انفعالی می‌گرفت در روز‌های اخیر به شدت با این حملات مخالفت کرده و حتی تلاش می‌کند پیش‌نویس قطعنامه علیه اسرائیل را به شورای امنیت سازمان ملل ببرد. ایران و روسیه در عرصه‌های سیاسی و اقتصادی روابط مستحکمی با یکدیگر دارند و دوکشور تلاش می‌کنند روابط امنیتی و نظامی خود را برای مقابله با برنامه‌های امریکا و متحدانش نیز تقویت کنند.

برجام و اقتصاد در اولویت دو کشور

وزیر امور خارجه روسیه در ادامه سخنان خود در کنفرانس مطبوعاتی با همتای ایرانی، به برنامه هسته‌ای ایران نیز گریزی زد و گفت: «همه تحریم‌های غیرقانونی علیه ایران که ناقض برجام است باید لغو شود.» به گزارش فارس، وی در این زمینه اظهار داشت: «هدف ما این است که اشتباهی را که امریکا صورت داد تصحیح کنیم. زمانی امریکا از برجام و قطعنامه خارج شد، یک بار دیگر حقوق بین‌الملل را نقض کرده است. باید کاری کنیم که برجام احیا شود و به همان شکل اول آن که در سال ۲۰۱۵ توسط قطعنامه سازمان ملل تأیید شد، بدون هیچ اضافه و کم کردن از آن.» وزیر خارجه روسیه تصریح کرد: «همه تحریم‌های غیرقانونی علیه ایران که ناقض برجام است، باید لغو شود، امیدوارم امریکا انتخاب منطقی خودش را صورت دهد. البته در این زمینه اطمینان نهایی ندارم.» لاوروف به سنگ‌اندازی‌های امریکا در مسیر احیای برجام اشاره کرد و گفت: «امریکا یک سال پیش ما را متهم کرد که بر سر راه احیای برجام ترمز ایجاد کردیم، و این مسئله درست نبود و همه به این موضوع اذعان دارند، روسیه مثل طرف‌های دیگر گفته که آماده است برجام را به صورت کامل احیا کند. امریکا از آن زمان به تنهایی در این زمینه ترمز ایجاد می‌کند. ما به دوستان ایرانی گفتیم که از موضع آن‌ها برای احیای کامل برجام بدون هیچ کم و کاستی و افزودن به آن حمایت می‌کنیم.» روسیه همواره با تحریم‌های امریکا علیه ایران مخالفت کرده و آن‌ها را ناقض برجام می‌داند و با قطعنامه اخیر شورای حکام علیه ایران به شدت مخالفت کرده است، زیرا این اقدام را مانع جدی بر سر راه رسیدن به توافق احتمالی در وین می‌داند.

از سوی دیگر، لاوروف، مسائل تجاری بین تهران و مسکو را مهم ارزیابی کرد و درباره توافقات انجام شده برای توسعه همکاری‌ها گفت: «مذاکرات بسیار خوبی داشتیم و امروز هم به صورت مفصل با امیرعبداللهیان گفتگو داشتیم و دو کشور تصمیم دارند روابط خود را تعمیق ببخشند. ما نظر مشترک داریم که روابط فیمابین توانسته به سطح بسیار بالایی در طول تاریخ برسد. با این هدف کار می‌کنیم روی توافق بزرگ که ابتکار آن توسط رئیس‌جمهور ایران مطرح شده است. چند وقت پیش پیشنهاد وزارت ما به تهران مخابره شد و امروز توافق کردیم کارشناسان هر چه سریع‌تر درباره این سند مهم توافق کنند. سندی که آینده شراکت استراتژیک ما را برای ۲۰ سال آینده مشخص می‌کند.» وزیر خارجه روسیه خاطرنشان کرد: «وظیفه ماست که روابط فیمابین را گسترش دهیم در شرایطی که تحریم‌های امریکا و کشور‌های اقماری مانع توسعه پویای روابط دو کشور شده است. به‌رغم همه این تبعیض‌ها تجارت ما سال گذشته ۸۰ درصد افزایش یافت و به حدود ۴میلیارد دلار رسیده است و امسال روند مثبت است و هر کاری صورت می‌دهیم که از این روند حمایت کنیم.» وزیر خارجه روسیه در ادامه همچنین حضور ایران در سازمان شانگ‌های را هم مهم ارزیابی کرد و گفت که روسیه از پروسه رسمی ورود ایران به سازمان همکاری شانگ‌های به عنوان عضو دائم استقبال می‌کند.

سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران هم در دیدار با لاوروف تأکید کرد که این ملاقات‌ها میان رؤسا و مقام‌های ارشد ایران و روسیه نشان‌دهنده اراده جدی دو کشور برای شکل دادن به دوران جدیدی از همکاری‌های راهبردی سودمند برای دو ملت از جمله در حوزه اقتصادی است.

منبع: روزنامه جوان