قالیباف: رویکردها در تدوین برنامه هفتم توسعه تغییر کند/نیازمند«جهاد تصمیم»هستیم

محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی ظهر امروز (چهارشنبه یکم تیر ماه) در نخستین آیین رونمایی از گزارش ارزیابی عملکرد قانون برنامه پنج‌ساله ششم توسعه که با مقامات دیوان محاسبات کشور، روسای کمیسیون‌های برنامه و بودجه و محاسبات، کمیسیون اصل ۹۰، اقتصادی، اجتماعی و جهش و رونق تولید، و اعضای هیئت رئیسه کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس برگزار شد، ضمن تشکر از اینکه در آستانه تنظیم برنامه هفتم، گزارشی از عملکرد برنامه ششم توسط دیوان محاسبات کشور ارائه شده است، گفت: امروز دیوان محاسبات کشور در مسیر تحول قرار گرفته است؛ طبیعی است که تحول مسیری طولانی است اما همین که بر این ریل سوار شده و به عنوان یک نهاد نظارتی پیش‌رو در این مسیر حرکت می‌کند حائز اهمیت است.

وی افزود: باعث افتخار همه ماست که رهبر معظم انقلاب از عملکرد دیوان اظهار رضایت کردند اما توجه داشته باشیم همانقدر که این امر افتخارآفرینی دارد به مراتب بیش از آن برای ما مسئولیت در پی دارد؛ لذا باید توجه بیشتری به وظایف خود داشته باشیم.

رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه محور بحث امروز ما برنامه ششم و تدوین برنامه هفتم است، اظهار کرد: من شخصاً از برنامه سوم توسعه که به طور خاص به دلیل مسئولیت‌هایی که داشتم شاهد بوده‌ام که در برنامه‌های مختلف شاهد اجرایی شدن حدود ۳۰ درصد بوده‌ایم، فارغ از اینکه این بخش از برنامه‌ها که اجرایی شده‌اند تا چه میزان اثرگذار و کیفی بوده است. به هر حال بسیار مهم است که شاخص‌های ما برای سنجش و ارزیابی چه بوده است.

قالیباف تاکید کرد: باید به این سوال پاسخ بدهیم که اگر این برنامه‌ها تدوین نمی‌شد همین میزان از نتایج که امروز شاهد آن بوده‌ایم اتفاق نمی‌افتاد؟ به نظر می‌رسد باید به دو نکته دقت کنیم؛ اول اینکه اگر برنامه هفتم نیز با همان روش شش برنامه گذشته تنظیم شود پایان آن نیز به سرنوشت قبلی‌ها دچار خواهد شد. در این باره باید تصمیم جدی بگیریم و رویکرد خود را در این باره اصلاح کنیم.

وی افزود: نکته دوم در این بخش آن است که اگر کار را رها هم کنیم به نظر می‌رسد همین اتفاقاتی که امروز افتاده، می‌افتاد. ما در بخش اصلی نظام حکمرانی هستیم که حتماً نوع کار و مدیریت ما باید از جنس نسل سوم باشد به این معنا که معطوف به هدف حرکت کنیم، حتماً قدرت تنظیم گری داشته باشیم و در کنار آن بتوانیم کنترل بر مسائل ایجاد کنیم، همچنین توأم با همه اینها قدرت بازگشت‌پذیری نیز داشته باشیم.

رئیس مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: به نظر می‌رسد در برنامه‌های توسعه قبلی یا چنین نگاهی نداشته‌ایم یا قدرت و توان آن را نداشته‌ایم. متاسفانه قدرت حل مسئله ما به شدت پایین آمده است. کدام موضوع دراز مدت و کوتاه مدتی را توانسته‌ایم به صورت دقیق حل کنیم؟

قالیباف تاکید کرد: بنده چهل سال در جایگاه‌های مختلف مدیریتی بوده‌ام و اطمینان دارم اگر به این دو نکته‌ای که گفتم دقت شود و مسئله محور، کار را پیش ببریم می‌توانیم به راحتی و با اطمینان خاطر و بدون تردید ثبات اقتصادی را در پنج ساله پیش رو ایجاد کنیم و جامعه را به ثبات برسانیم؛ البته راحتی نه به این معنا که بیکار بنشینیم. نکته آن است که ما بیش از آنکه به رشد احتیاج داشته باشیم به ثبات اقتصادی نیاز داریم.

وی گفت: درآمدهای میلیارد دلاری سالانه در یک سال رشد متناسبی به ما نداده است و در همه موارد دچار نوسان هستیم. در چنین شرایطی، دیگر نمی‌توان حرفی از بهره وری، سرمایه گذاری، رشد و عدالت زد، چرا که هرجا را نگاه کنیم ناترازی را به وضوح می‌بینیم اما با توجه به نکته‌ای که پیش تر گفتم می‌توانیم این ناترازی ها را حل و فصل کنیم.

وی تصریح کرد: ما قبل از اینکه برنامه هفتم توسعه را تدوین کنیم نیازمند یک تحلیل دقیق از شرایط محیط داخلی و خارجی هستیم چرا که تحت تأثیر اینها باید تصمیم گیری کنیم.

رئیس مجلس شورای اسلامی افزود: در زمان تدوین برنامه ششم تحت تحریم بودیم اما رقم ۲۰ میلیارد دلار در بودجه آمد و بر اساس آن احکامی نوشته شد. در ۱۰ سال گذشته بالغ بر صد میلیارد دلار خروج ارز از کشور داشته ایم. این مورد دیگر که ربطی به خارج از کشور ندارد. ما می‌توانستیم این مبلغ را داخل کشور سرمایه گذاری کنیم و دستمان را جلوی هیچ کس و ناکسی دراز نکنیم.

قالیباف تاکید کرد: اگر این مبلغ را برای کشور نگه می‌داشتیم می‌توانستیم ادعا کنیم تکیه به خود و اقتصاد مردمی را تحقق بخشیده ایم و در چنین شرایطی حتی می‌توانستیم جذب ۲۰ میلیارد دلار سرمایه خارجی را نیز اجرایی کنیم. همه اینها فرصت‌هایی است که آنها را از دست داده ایم. این کار سخت است اما در یک قدمی ما قرار دارد.

وی اظهار کرد: در حوزه دیوان محاسبات کشور در سالی که گذشت شورای هماهنگی دستگاه نظارتی در مجمع به همراه ۷ دستگاه دیگر در کنار هم قرار گرفته اند و گزارشات جلسات آنها که هر هفته یک بار تشکیل می‌شود را شاهد بوده ام. دیوان محاسبات، کمیسیون اصل۹۰ و سایر مجموعه‌های مربوطه در این جلسات حضور دارند.

رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: کاری که این دستگاه نظارتی انجام می‌دهد مچ گیری نیست بلکه پیشگیری است. بنابراین با برنامه ریزی به عنوان یک دستگاه نظارتی می‌تواند تحلیل‌های دقیقی به ما بدهد تا بتوانیم با اولویت بندی در گلوگاه‌های مختلف تصمیم گیری کنیم. چنین اقدامی برای مدیران ارشد بسیار مورد نیاز است.

قالیباف با بیان اینکه یک حوزه نظارتی قوی بر هدایت برنامه‌ها می‌تواند بسیار مؤثر باشد، تاکید کرد: چه در مجمع تشخیص مصلحت که قرار است سیاست‌های کلان را ارائه دهد، چه در دولت که مجری آن است و چه در مجلس که قرار است برنامه توسعه را تصویب کند، باید هر سه قوا به همراه مجمع در هر مقطع برنامه، کار را با هماهنگی و توافق یکدیگر ببندند.

وی گفت: یعنی امروز که قرار است سیاست‌های کلان در مجمع قطعی شود باید حرف دولت و قوه قضائیه به درستی شنیده شود و مورد بحث قرار بگیرد. البته نباید مسئولیت مجمع لوث شود. قطعاً مسئولیت تصمیم گیری در حوزه اختیارات مجمع با خود این نهاد است که طبیعتاً تأیید نهایی سیاست‌های کلان با مقام معظم رهبری است.

رئیس مجلس شورای اسلامی افزود: وقتی قرار است برنامه سیاست‌های کلان نوشته شود کار با دولت است و طبیعتاً مجمع، مجلس و قوه قضائیه باید به دولت در اجرای برنامه‌ها کمک کنند. همچنین در مرحله‌هایی نیز وقتی برنامه توسعه برای تصویب و ابلاغ به مجلس می آید، مسئولیت در آن مقطع با مجلس است ولی نیاز به همراهی سایر دستگاه‌ها وجود دارد.

قالیباف گفت: اگر چنین رویکردی در تدوین برنامه توسعه صورت نگیرد و هر کس برای خود جداگانه تصمیم گیری کند، نهایتاً در اجرا دچار مشکلاتی می‌شویم و نمی‌توانیم برنامه‌ها را اجرایی کنیم. بنابراین در کنار مسئله محوری، مسئولیت‌های خود را بادقت ببینیم و تحلیل دقیقی از محیط داخلی و خارجی داشته باشیم.

وی با اشاره به بیانات رهبر انقلاب در رابطه با جهاد تبیین، گفت: امروز بیش از هر زمان دیگری به جهاد تبیین نیازمندیم. و باید آن را در میان خود به پیش ببریم. ما مکلف هستیم امید را در جامعه زنده نگهداریم. این امکانپذیر نیست که با باورهای دینی و روح انقلاب اسلامی زندگی کنیم و ناامید باشیم.

رئیس مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: ناامیدی از جنس شیطان است و امید از جنس معنویت و باورهای دینی، روح و مبانی انقلاب اسلامی است. این ظرفیت‌ها برای ما وجود دارد. ما در نظام حکمرانی دچار اشکالاتی هستیم. در جلسه با دولت نیز به این موضوع اشاره کرده ام که ما نیازمند «جهاد تصمیم» هستیم. وقتی حرف از جهاد تصمیم می زنیم یعنی باید اهل گذشت باشیم، از آبروی خود بگذریم و در تصمیم گیری، شجاعت و همچنین قدرت «نه» گفتن داشته باشیم. ما نباید همه را از خود راضی نگهداریم.

وی عنوان کرد: وقتی منابع کم است اولویت بندی یعنی اینکه به یک بخش منابع بدهیم و به یک بخش دیگر نه. ضروری است به فهم مشترکی در مسائلی که باید روی آنها متمرکز شویم برسیم و اولویت‌های مشترک را پیدا کنیم. حتی من اعتقاد دارم که باید در اجرا نیز روش‌های مشترکی در نظر بگیریم.

رئیس مجلس شورای اسلامی افزود: جهاد تصمیم یعنی اینکه معطوف به رأی تصمیم نگیریم بلکه معطوف به حق و ظرفیت‌ها تصمیم گیری کنیم. چنین رویکردی کشور را نجات می‌دهد. لذا امروز نیازمند تصمیم گیری شجاعانه و پیشروی مداوم هستیم.

قالیباف گفت: کارشناسان دیوان محاسبات کشور بهتر از هر کسی می‌دانند که ما چه سرمایه‌های هنگفتی داریم که از دستمان خارج هستند. البته در بخش شرکت‌های دولتی همانطور که رهبر انقلاب اشاره کردند نتوانسته ایم کارنامه قابل قبولی در دو سال گذشته داشته باشیم.

وی ادامه داد: آیا مشخص است چه میزان بودجه عمرانی در دو سال گذشته هزینه شده است؟ امروز شرکت‌های نیمه دولتی داریم که حدود ۷۰ هزار میلیارد تومان سود آنها است. سال ۹۹ که مجلس یازدهم روی کار آمد سهم دولت از حقوق مالکانه معادن ۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بوده است اما آیا سهم دولت از حوزه معدن همین قدر است؟ به جرأت می‌توان گفت سهم دولت بیش از ۱۲۰ هزار میلیارد دلار است.

رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: امسال یعنی سال ۱۴۰۱ سهم دولت از حوزه معدن به ۴۲ همت افزایش یافته است اما چطور از رقم ۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان به ۴۲ هزار میلیارد تومان رسیدیم. همه این ناترازی ها باید حل و فصل شود.

قالیباف تاکید کرد: همه اینها ظرفیت‌هایی است که اگر در یک حکمرانی درست، مدیریت صحیح و نظارت دقیق آنها را به کار بگیریم به عنوان کسی که ۴ دهه خدمتگزاری کرده و تجربه میدان دارد می گویم به سرعت می‌توانیم به این وضع سروسامان دهیم و هیچ جای تردیدی در موفقیت اقتصادی وجود نخواهد داشت.

وی افزود: وقتی قانونی می‌نویسیم باید بدانیم اجرای آن بر عهده دولت اما اجرایی ساختن آن بر عهده مجلس است. باید بفهمیم تصمیمی که قابلیت اجرا ندارد را نباید اتخاذ کنیم.

رئیس مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: امروز ما در نقطه بسیار کلیدی و حیاتی ایستاده ایم. در شرایطی که قوای سه گانه با هم هم جهت هستند، می‌توانیم کار خود را به سمت اهدافمان پیش ببرم. تسلط بر سیستم نظام اداری و حکمرانی را باید در بخش‌های مختلف دنبال کنیم.

قالیباف با بیان اینکه باید انتخاب‌های خود را محدود کنیم گفت: باید به موضوعاتی بپردازیم که خود آنها ده‌ها و صدها مسئله دیگر را در دل خود حل می‌کنند. بنابراین باید اولویت‌های درستی را انتخاب کنیم.

وی با بیان اینکه نباید از نقش دیوان محاسبات کشور غافل شد،گفت: دیوان می‌تواند در ماه‌های پیش رو بهترین تصمیم سازی را برای مدیران عالی کشور رقم بزند. نباید از چنین رسالتی غفلت کرد. اطلاعات دقیق کارشناسان دیوان می‌تواند به تنظیم یک کار درست کمک کند و امید است زحمات این کارشناسان موجب سعادت همه ما در کشور شود.

منبع: مهر