شارلاتان بازی گروسی

پس از چند روز غوغای رسانه‌ای در خصوص قطعنامه آژانس بین المللی انرژی اتمی علیه کشورمان، بالاخره چهارشنبه شب این قطعنامه صادر شد و حالا به صورت آشکار معلوم شده است که این اقدام آژانس، صرفاً اهرم فشاری برای پذیرش مطالبات کشورهای غربی به ویژه آمریکا در مذاکرات رفع تحریم‌ها و احیای برجام است.

این قطعنامه روز دوشنبه توسط کشورهای آمریکا، انگلیس، آلمان و فرانسه به شورای حکام ارائه شده بود.

سهم ۲۲ درصدی ایران از کل بازرسی‌های آژانس در جهان

«محمدرضا غائبی» سرپرست نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران در وین، ضمن محکومیت شدید این اقدام با انگیزه سیاسی و مغرضانه از سوی برخی از کشورهای عضو شورای حکام در بیانیه‌ای با اشاره به این‌که طی ۲۰ سال گذشته فشرده‌ترین بازرسی‌های آژانس در ایران انجام شده است و تنها در سال ۲۰۲۱، ۲۲ درصد از بازرسی‌های آژانس در سراسر جهان در ایران انجام شده است، گفت: این در حالی است که ایران تنها ۳ درصد از کل تأسیسات هسته‌ای تحت پوشش آژانس در سراسر جهان را در اختیار دارد.

وی همچنین تاکید کرد: ایران قاطعانه نسبت به این قطعنامه ابراز تأسف می‌کند و در پاسخ به آن اقدام مقتضی را انجام خواهد داد، که عواقب آن متوجه ارائه کنندگان و حامیان این قطعنامه است.

سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان نیز ضمن محکومیت این اقدام آژانس بین المللی انرژی اتمی گفت: جمهوری اسلامی ایران تصویب قطعنامه ارائه شده از سوی آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان در نشست امروز شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی را به عنوان اقدامی سیاسی، نادرست و غیرسازنده تقبیح می‌نماید.

جزئیات جدید از اقدام عملیاتی ایران برای پاسخ به قطعنامه آژانس

ایران در پاسخ به این اقدام غیر سازنده آژانس در میدان عمل نیز تعدادی از دوربین‌های فراپادمانی آژانس و همچنین فعالیت دستگاه اندازه گیری برخط سطح غنا و فلومتر (OLEM) که مخصوص آب سنگین است را قطع کرد.

اما موضوع به همینجا ختم نمی‌شود و بنابر اطلاع خبرنگار مهر، پاسخ به قطعنامه سیاسی شورای حکام صرفاً محدود به کاهش دسترسی‌های فراپادمانی آژانس نخواهد بود و جمهوری اسلامی ایران در دو اقدام راهبردی دیگر، فرآیند گازدهی به برخی از سانتریفیوژهای پیشرفته (از جمله IR2 و IR6) را آغاز کرده و نیز سرعت تولید انواع ماشین‌ها، سانتریفیوژها و قطعات مورد نیاز در صنعت هسته‌ای کشور را افزایش داده است.

این اقدامات راهبردی کشورمان طی چند نامه به اطلاع آژانس بین‌المللی انرژی اتمی رسیده است.

تنها استفاده کننده سلاح هسته‌ای، آژانس بین المللی انرژی اتمی را بنیان کرد!

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) یک سازمان بین‌المللی است که در سال ۱۹۵۷ برای ترویج استفاده صلح‌آمیز، و جلوگیری از استفاده نظامی، از انرژی هسته‌ای تأسیس شد. این آژانس به عنوان یک نهاد مستقل و خودمختار تأسیس شده و جزئی از سازمان ملل یا سازمان دیگری نیست با این حال در اساسنامه خود اعلام کرده که گزارش‌های خود را به مجمع عمومی و شورای امنیت ملل متحد به طور مرتب ارائه می‌دهد. مقر این سازمان در شهر وین اتریش است و تاکنون ۱۷۵ کشور به عضویت این سازمان درآمده‌اند.

پیشنهاد تأسیس این سازمان را آیزنهاور رئیس‌جمهور آمریکا در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد (که به سخنرانی اتم برای صلح معروف شد) در سال ۱۹۵۳ مطرح کرد.

شاید همین موضوع اولین مثال نقض برای اثبات ماهیت سیاسی آژانس در پوشش مسائل فنی است؛ زیرا بنیان آژانس توسط کسانی بنا نهاده شد که در طول تاریخ تنها استفاده کننده از تسلیحات اتمی علیه بشریت بوده است.

ایالات متحده که در سال پایانی جنگ جهانی دوم دو شهر ناکازاکی و هیروشیما را با دو بمب اتمی با خاک یکسان کرد به یک باره برای ایجاد محدودیت علیه سایر کشورها به فکر ایجاد محدودیت برای سایر کشورها افتاد.

دو رکن سیاست‌گذاری در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مجمع عمومی و شورای حکام است. این شورا ۳۵ عضو دارد و معمولاً پنج بار در سال (در ماه‌های مارس و ژوئن، دو بار در سپتامبر، پیش و پس از جلسه مجمع عمومی، و در دسامبر) تشکیل جلسه می‌دهد.

در حال حاضر کشورهای آرژانتین، استرالیا، اتریش، برزیل، برونئی، کانادا، چین، کلمبیا، جمهوری چک، مصر، فنلاند، فرانسه، آلمان، گواتمالا، هند، ایرلند، ژاپن، جمهوری کره، لیبی، مالزی، مکزیک، نیوزیلند، پاکستان، پرو، لهستان، روسیه، سنگال، اسلوونی، آفریقای جنوبی، اسپانیا، سوئیس، امارات متحده عربی، بریتانیا، ایالات متحده آمریکا و ویتنام عضو شورای حکام هستند.

فراز و فرود روابط ایران و آژانس

روابط ایران و آژانس در طول سالیان گذشته دارای فراز و فرودهای عجیبی بوده است. در مواقعی آژانس، ایران را از هرگونه اتهام مبرا دانسته است و در برخی از برهه‌های زمانی، تحت تأثیر فشارهای کشورهای غربی و همچنین رژیم صهیونیستی ایران را مورد اتهامات گوناگون قرار داده است.

اگرچه اتهام زنی‌های آژانس علیه کشورمان امری مستمر و بر اساس فشارهای خارجی از جمله لابی‌های رژیم صهیونیستی است، این موضوع به طرز بی‌سابقه‌ای در جریان سفر رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی به سرزمین‌های اشغالی آشکار شد. از آن جایی که رژیم صهیونیستی عضو پیمان NPT نیست لذا سفر گروسی در این مقطع زمانی حساس بیانگر پیوند تنگاتنگ صهیونیست‌ها و ارکان مختلف آژانس بین المللی انرژی اتمی است.

اما ریشه اتهامات امروز به زمان خروج ترامپ از برجام برمی‌گردد. پروژه مشترک رژیم صهیونیستی و دولتِ ترامپ در جهت تخریب برجام و مشروعیت‌زدایی از برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای کشورمان، ذیل کارزار فشار حداکثری مطرح و پس از آن با فشار آمریکا و سه کشور اروپایی به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی کشیده شد. قطعنامه آژانس نیز در ژوئن ۲۰۲۰ نیز توسط همین سه کشور اروپایی (فرانسه، انگلیس و آلمان) و آمریکا پیگیری شد.

مدیرکل به دنبال صندلی دبیرکل!

نفوذ آمریکا در آژانس باعث شد که بر اثر لابی‌های ترامپ، رافائل گروسی کرسی ریاست آژانس را به دست آورد و طبیعی است که اکنون این دیپلمات فرصت طلب و شارلاتان سیاسی، آماده پذیرش هرگونه بیانیه و قطعنامه سفارشی از طرف غربی‌ها باشد. البته برخی از تحلیل گران مسائل بین‌الملل معتقدند گروسی فکرهای بزرگ‌تری در سر دارد و به دنبال تصاحب صندلی دبیرکلی سازمان ملل است. شاید بتوان یک بعد دیگر از سفر پرحاشیه گروسی به سرزمین‌های اشغالی را، اعلام این نکته دانست که در صورت رسیدن به صندلی دبیرکلی سازمان ملل، روند همیشگی حمایت این سازمان از جنایت‌های رژیم اشغالگر قدس را ادامه خواهد داد.

گروسی سفرهای متعددی به تهران و مذاکراتی در سطوح مختلف با مقامات کشورمان داشت که سرانجام ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی در ۱۴ اسفند ۱۴۰۰ به توافقی ۴ بندی به شرح ذیل رسیدند:

۱- سازمان حداکثر تا ۲۹ اسفند ۱۴۰۰( ۲۰مارس ۲۰۲۲ )توضیحات کتبی مرتبط با آن دسته از سوالات مطرح شده توسط آژانس در خصوص موضوعات مربوط به سه مکان که ایران به آنها نپرداخته است را به همراه اسناد پشتیبان مربوطه به آژانس ارائه خواهد کرد.

۲- ظرف دو هفته پس از دریافت توضیحات کتبیِ سازمان و اسناد پشتیبان مرتبط با آن، آژانس این اطلاعات را مرور کرده و هر سوالی در مورد این اطلاعات دریافت شده را به سازمان ارائه می‌نماید.

۳- ظرف یک هفته پس از ارائه اطلاعات به سازمان توسط آژانس در خصوص هر سوال دیگر در مورد این اطلاعات، آژانس و سازمان برای بررسی سوالات در تهران تشکیل جلسه خواهند داد. برای هر مکان جلسات جداگانه ای برگزار خواهد شد.

۴- مدیرکل در نظر دارد با انجام فعالیت‌های مندرج در بندهای ۱ تا ۳ بالا و به دنبال ارزیابی مربوطه توسط آژانس، نتیجه‌گیری خود را پیش از برگزاری شورای حکام در خرداد ۱۴۰۱( ژوئن ۲۰۲۲ )گزارش نماید.

علاوه بر مذاکراتی که بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی در جریان بود، مذاکرات مهم دیگری نیز در وین در خصوص نحوه بازگشت آمریکا به برجام بین ایران و سایر اعضای باقی‌مانده در برجام برقرار است. البته این مذاکرات نیز فعلاً به دلیل زیاده‌خواهی و همچنین عدم وجود قدرت تصمیم گیری طرف آمریکایی با سرعت پایینی در جریان است.

بدون شک قبل از خاتمه بازی‌های آژانس در موضوع فعالیت‌های صلح آمیز هسته‌ای کشورمان، انجام هر گونه توافق در وین صرفاً به ضرر ایران است. زیرا این امکان برای کشورهای غربی وجود دارد که با استناد با پرونده باز کشورمان در نزد آژانس، در روند دسترسی ایران به منافع توافق احتمالی سنگ اندازی کنند.

هشدار پیش از موعد خبرگزاری مهر در خصوص احتمال بهانه جویی آژانس

خبرگزاری مهر پیش‌تر در این خصوص با انتشار دو گزارش در تاریخ ۱۲ و ۱۶ اسفند ۱۴۰۰ ضمن نسیه خواندن وعده‌های گروسی، هشدار داده بود: اساس شکل‌گیری برجام برای حل مسائل و ادعاهای کذب طرف‌های غربی در خصوص فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای کشورمان بود و اگر قرار به شکل‌گیری یک توافق بدون حل و فصل مهم‌ترین چالش آن، یعنی پرونده «PMD» باشد طرح ادعاهای مجدد از طرف غرب همچنان محتمل است. همانطور که علی رغم همکاری فوق‌العاده اخیر کشورمان با آژانس برای بازدید از اماکن ادعایی، آژانس به درخواست طرف‌های غربی از بسته شدن این پرونده اجتناب کرد!

اسلامی: توافق یک سبد است و نمی‌توان اجزای آن را از یکدیگر جدا کرد

محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی نیز اخیراً در گفتگویی تصریح کرد: ما در گفت‌وگوهای اخیر این مسائل را مورد بحث و بررسی قرار دادیم و گفتیم که ما به تمام تعهداتمان در چارچوب توافق هسته‌ای عمل می‌کنیم؛ اما توافق یک سبد است و نمی‌توان اجزای آن را از یکدیگر جدا کرد. نمی‌توانند یک بخش‌هایی از توافق را انتخاب کنند و سوال مطرح کنند و بازرسی نمایند و پس از آن نیز بگویند که قانع نشده‌اند. این نه درست است و نه قابل فهم. چرا خودمان را در یک شرایط کاملاً جدید قرار دهیم؟

غرب با دستیابی ایران به علم مخالف است

در پایان می‌توان اینگونه نتیجه گرفت، در اصل کشورهای غربی با برخورداری ملت ایران از فناوری و تکنولوژی هسته‌ای مخالف هستند و با وجود بازرسی‌های بی‌نظیر به خوبی می‌دانند که ایران هیچگاه به دنبال تسلیحات اتمی نبوده و این موضوع صرفاً دستاویز اهداف خصمانه آنها بوده است./مهر