هشدار ایران به کاهش همکاری با آژانس

نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دیروز شروع شد و به احتمال زیاد امروز یا حداکثر فردا، بحث درباره ایران روی میز قرار خواهد گرفت. موضوع داغ مورد بحث، گزارشی است که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس هفته پیش در اختیار اعضا قرار داده و گفته که ایران درباره «سه مکان اعلام نشده» خود توضیح نداده است. پیش‌بینی روس‌ها این است که نشست درباره ایران با تنش همراه باشد. به خصوص که سه کشور اروپایی و امریکا قصد دارند علیه ایران قطعنامه تصویب کنند. در مقابل، وزیر خارجه ایران هشدار داده که بانیان این قطعنامه «مسئول همه عواقب آن هستند» و سخنگوی وزارت خارجه هم گفته که «چنین قطعنامه‌ای هم بر همکاری ما با آژانس و هم مذاکرات ما اثرات منفی خواهد داشت.»

به گزارش «جوان»، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس با سخنرانی دیروز خود در شورای حکام آژانس که بلافاصله بعد از بازگشتش از سرزمین‌های اشغالی انجام شد، نشان داد که شمشیر را برای ایران از رو بسته است. گروسی در سخنرانی خود خطاب به اعضای شورای حکام، ادعا‌های مطرح شده در گزارش هفته قبل خود را تکرار کرد و گفت که ایران هنوز درباره سه سایت اعلام‌نشده خود توضیحات معتبری ارائه نکرده است. او گفت آژانس اتمی درباره سایت‌های تورقوزآباد، ورامین و مریوان توضیحاتی دریافت کرده، اما آن توضیحات از لحاظ فنی معتبر نیستند. او البته پیش از گزارش به اعضای شورای حکام، در یک کنفرانس مطبوعاتی که به نظر می‌رسید آشکارا تحت تأثیر سفرش به تل‌آویو قرار دارد، گفت که ایران به طور مداوم به غنی‌سازی اورانیوم ادامه می‌دهد و دستیابی ایران به منابع قابل‌توجهی که از خط قرمز عبور کند «خیلی خیلی نزدیک است و چند هفته بیشتر نیست». او گفت که «برخی می‌گویند» که ایران همین الان هم به مقدار قابل‌توجهی اورانیوم غنی‌شده که خط قرمز را رد می‌کند، «رسیده است»، ولی مشخص نکرد که منظور از این «برخی»، سازمان‌های اطلاعاتی اسرائیل هستند یا امریکا! گروسی البته با گفتن اینکه اگر تمامی اورانیوم‌های غنی‌سازی‌شده که اکنون در دست ایران است یکجا جمع شود به آن «مقدار قابل توجه» خواهد رسید، نشان داد که دست‌کم خودش به ارزیابی «برخی»‌هایی که در سخنانش به آن‌ها استناد کرده، معتقد نیست. سخنان دیروز گروسی بلافاصله با واکنش رئیس سازمان انرژی اتمی ایران مواجه شد، جایی که محمد اسلامی گفت که «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به گزارش‌های اطلاعاتی دشمنان‌مان و در أس آن‌ها اسرائیل استناد می‌کند.»‌اسلامی خطاب به گروسی از او خواست که «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نفوذ سیاسی در درون خود را متوقف کرده و به قوانین خود پایبند باشد.» اسلامی گفت: ««آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حمله به تأسیسات ما را محکوم نکرده و این جای سؤال بزرگی دارد.» این در حالی است که گروسی درباره سفر به سرزمین‌های اشغالی که با اعتراض ایران روبه‌رور شده، گفته که این سفر قرار نبوده حامل هیچ پیامی باشد، و او در این سفر به اسرائیل گفته «اجازه بدهید آژانس کارش را انجام بدهد.»‌گروسی ادعا کرد: «بسیار مهم است که من به عنوان مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با همه صحبت کنم. باید این کار را انجام بدهم. نمی‌توانم با بعضی صحبت کنم و با بعضی دیگر نه.»

خطیب‌زاده: انگار از قبل تصمیم گرفته بودند

صحبت‌های دیروز مدیرکل آژانس برای ادامه نشست شورای حکام که قرار است احتمالاً امروز یا حداکثر فردا مسئله ایران روی میزش قرار بگیرد نشانه چندان خوبی نیست. در حالی که ایران گزارش آژانس را «شتاب‌زده»، «غیر دقیق» و «بی‌اعتنا» به پاسخ‌های خودش خوانده، سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت خارجه هم با اشاره به این گزارش گفته که «انگار از قبل تصمیمی گرفته شده که گزارش جهت‌گیری خاصی را داشته باشد»؛ موضوعی که البته خبرگزاری فرانسه هم از قول دیپلمات‌های غربی آن را تأیید می‌کند: «غربی‌ها در جلسات این هفته شورای حکام به دنبال ارسال یک پیام تهدیدآمیز به ایران هستند.» رافائل گروسی به رغم همه موضع‌گیری‌های منفی دیروز خود گفت: «اینکه همکاری بین آژانس و ایران از این هم کمتر شود به نفع هیچ‌کس نیست. لازم است ما واقعاً برای شفاف‌سازی این مسائل همکاری کنیم.»

در مقابل، ایران درباره تبعات صدور قطعنامه احتمالی، به طرف‌های غربی هشدار داده است. حسین امیرعبداللهیان روز دو شنبه ضمن اینکه گفت «توافق در دسترس است، اگر امریکا و سه کشور اروپایی واقع‌بین باشند» در عین حال در توئیتی نوشت: «اگر بانیان قطعنامه ضد ایرانی در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روش تهدید را دنبال کنند، مسئول همه عواقب آن هستند.»‌سخنگوی وزارت امور خارجه حتی از امیرعبداللهیان هم یک گام فراتر گذاشت و گفت که صدور قطعنامه احتمالی، ممکن است بر همکاری ایران با آژانس اثر منفی بگذارد: «ما نه تنها این قطعنامه را سازنده نمی‌دانیم بلکه تصور ما این است که هم در مسیر کل همکاری‌های ما با آژانس و هم مذاکرات ما اثرات منفی خواهد داشت و بانیان این قطعنامه باید بدانند.» خطیب‌زاده هرچند گفت که «درباره قطعنامه پیشداوری نمی‌کنیم»، ولی این را هم روشن کرد که «متناسب با اقدامی که اتفاق بیفتد پاسخ‌های خود را خواهیم داد.» او گفت: «بانیان این قطعنامه باید بدانند هر چقدر هم این قطعنامه را شکلی معرفی کنند از نظر ما مردود است و از همه اعضای شورای حکام خواستیم مراقب نیات رژیم صهیونیستی و بانیان قطعنامه باشند و به این قطعنامه رأی منفی بدهند تا پنجره‌ای که ایران برای دیپلماسی ایجاد کرده در مسیر خودش باز بماند.» اینکه ایران قصد دارد به قطعنامه احتمالی سه کشور اروپایی و امریکا چه واکنشی نشان دهد، معلوم نیست، ولی محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران دیروز زمانی را پیش‌بینی کرده که این روند منجر به زیر سؤال رفتن مذاکرات بر سر احیای برجام شود و گفت که دسترسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تصاویر ضبط شده دوربین‌ها وابسته به سرنوشت برجام است. اسلامی گفت که «قطعنامه‌ای که برخی در تلاش برای مطرح کردن آن در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هستند وضعیت جدیدی را ایجاد نخواهد کرد.»

تنش‌ها کنترل شده خواهد ماند

روس‌ها یک جلسه پرتنش را در شورای حاکم پیش‌بینی کرده‌اند. «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در وین گفته که «انتظار می‌رود این نشست با تنش همراه باشد. علاوه بر تعدادی از جنبه‌های عمومی کار آژانس، شورای حکام موضوعات مربوط به ایران، اوکراین و AUKUS (توافق زیر دریایی هسته‌ای سه‌جانبه استرالیا، انگلیس و امریکا) را مورد بحث قرار خواهد داد.» خبرگزاری فرانسه با اشاره به قطعنامه‌ای که امریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان تهیه کرده‌اند، آن را نشانه‌ای از بی‌صبری فزاینده خوانده و گفته که دیپلمات‌ها هشدار می‌دهند پنجره نجات توافق تاریخی در حال بسته شدن است. با همه این‌ها کارشناسان بعید می‌دانند سطح تنش‌ها در نشست شورای حکام از حد مشخصی فراتر برود. «کلمنت ترمه» محقق مؤسسه بین‌المللی ایران‌شناسی رسانه به خبرگزاری فرانسه می‌گوید: «حتی اگر جلسات کمی متشنج باشد، بعید است که مذاکرات به هم بخورد. با توجه به جنگ در اوکراین، اروپایی‌ها آمادگی ایجاد یک بحران جدید را با ایران ندارند. این کارشناس پیشنهاد کرد که قطعنامه احتمالی علیه ایران به گونه‌ای بیان شود که در را به روی مذاکرات بیشتر نبندد. ترمه با اشاره به شرایط جهانی انرژی، می‌گوید که طرف‌های غربی در این شرایط به دنبال یک رویارویی جدید با ایران نخواهند بود. کلمنت ترمه می‌گوید: «با توجه به جنگ در اوکراین، اروپایی‌ها آمادگی ایجاد یک بحران جدید را با ایران ندارند.» گروه بازرگانی نفت ویتول نیز پیش‌بینی کرده که امریکا حتی بدون توافق هسته‌ای هم ممکن است اجازه دهد نفت بیشتری از ایران به بازار‌های جهانی وارد شود. ویتول که بزرگ‌ترین شرکت بازرگانی مستقل نفت جهان است گفته که واشنگتن با نزدیک شدن انتخابات میان‌دوره‌ای و ضرورت کاهش قیمت بنزین، ممکن است چشم خود را به روی نفتی که از ایران صادر می‌شود، ببندد.

منبع: روزنامه جوان