فردا گزارش می‌دهد؛
به شماره‌افتادن ضربان نبض برجام
برجام در حساس‌ترین نقطه زمانی قرار گرفته است و احتمال احیای آن در پایین ترین سطح ممکن ارزیابی می‌شود.
گروه سیاسی فردا: از مسکوت ماندن مذاکرات وین 3 ماه گذشت، امید بر آن بود که بعد از سفر دیپلمات ارشد اروپا به تهران، گفتگوهای برجامی در نیمه دوم خردادماه دوباره از سر گرفته شوند اما در روزهای اخیر پالس‌ها و نشانه‌ها خلاف این تحلیل را تصویر می کنند.
آغاز دوباره سیاسی‌بازی‌های آژانس
در سفری که گروسی اواسط اسفندماه به تهران داشت و در پی گفت‌وگوهای انجام شده، بیانیه مشترکی از سوی ایران و آژانس صادر شد. براساس توافق ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، سازمان انرژی اتمی حداکثر تا ۲۹ اسفند ۱۴۰۰ توضیحات کتبی مرتبط با سؤالات مطرح شده توسط آژانس درباره موضوعات مربوط به سه مکان که ایران به آنها نپرداخته را به همراه اسناد پشتیبان مربوط، به این نهاد ارائه دهد.
محمداسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی نیز ۱۷ فروردین ماه از ارسال اسناد مدنظر آژانس خبر داد و گفت «امیدوارم آژانس بدون نفوذپذیری از دشمنان ما کار خود را در چارچوب کارشناسی و منطقی رسیدگی کرده و جمع بندی نهایی و گزارش آن را ارسال کنند.»
ایران برای نشان دادن حسن نیت خود و رد ادعاها و اتهامات مطرح شده، از طریق اعلام آمادگی برای تعامل مستدل و فنی با آژانس تلاش کرد تا ضمن توافق با آژانس برای وارد شدن به یک روند مذاکراتی، با هدف حل و فصل نهایی این ادعاها، با شرکت در سه نشست فنی تفصیلی جداگانه با مسؤولان ذیربط آژانس طی دو ماه گذشته، توضیحات و مستندات فنی لازم را در خصوص ادعاهای مطروحه شده در اختیار آژانس قرار دهد.
اما دو گزارش جدید رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد راستی آزمایی اجرای برجام و اجرای پادمان در ایران آنی نبود که تهران انتظارش را داشت. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش روز دوشنبه خود اعلام کرد که اورانیوم غنی شده ایران به ۱۸ برابر حد مجاز در برجام رسیده است. آژانس همچنین در گزارش خود اعلام کرد که ایران در ارائه پاسخ‌های «معتبر فنی» به سؤال‌های آژانس درباره پیدا شدن مواد هسته‌ای در ایران طی سه سال گذشته ناکام بوده است.
«محمدرضا غائبی» سرپرست نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان های بین المللی در وین و آژانس در واکنش به دو گزارش مدیرکل آژانس گفت «گزارش مدیرکل آژانس منعکس کننده همکاری های گسترده ایران با آژانس نیست. جمع بندی گزارش عینا همان مطالبی است که مدیرکل حتی پیش از پایان مراحل پیش بینی شده در بیانیه مشترک، در پارلمان اروپا قبل از برگزاری دور سوم مذاکرات فنی ارائه کرد.»
به گفته نماینده ایران، این گزارش متاسفانه با کنار گذاشتن استدلالات مبسوط، مستدل و فنی مطرح شده از سوی طرف ایرانی و نامعتبر خواندن غیر منصفانه آنها، همچنان بر مفروضات از پیش تعیین شده آژانس تکیه کرده و بر این اساس جمع بندی یک طرفه خود را ارائه می دهد.
جمهوری اسلامی ایران این رویکرد گروسی را غیرسازنده و مخرب نسبت به روابط و همکاری های جاری و نزدیک ایران و آژانس ارزیابی کرده و معتقد است آژانس بایستی متوجه عواقب مخرب انتشار چنین گزارش های یک سویه ای که می تواند بهانه لازم را در دست مخالفان روابط ایران و آژانس و مخالفان قسم خورده احیای برجام قرار بدهد، باشد. خطیب زاده سخنگوی وزارت خارجه در همین رابطه به گروسی هشدار داد «مسیری را که ایران و آژانس به سختی آمده‌اند، او به راحتی تخریب نکند.»
ایران بارها نسبت به ضرورت پرهیز آژانس از درج اطلاعات جزیی فعالیتهای هسته ای خود بر اساس اهمیت رعایت اصل محرمانگی بر اساس مقررات آژانس، به مسؤولان این سازمان هشدار داده و مراتب اعتراض خود را اعلام کرده، مسئله ای که هیچ گاه مورد توجه جدی آژانس قرار نگرفته است.
در همین رابطه میخائیل اولیانوف سفیر و نماینده دائم روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین به درز گزارش‌های مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره ایران واکنش نشان داد و گفت «این مساله به تشدید گمانه‌زنی‌ها در آستانه نشست شورای حکام منجر خواهد شد.»
سفر ناگهانی علی باقری به اروپا
در وضعیتی که ایران و آژانس وارد یک چالشی جدید شده اند، علی باقری معاون سیاسی وزیر امور خارجه به نروژ سفر کرد. او درباره این سفر نوشت «در کنار کوشش برای پیشبرد منافع ملی از جمله لغو تحریم‌های غیرقانونی، توسعه روابط ایران و نروژ نیز مورد تاکید ماست.»
سکوت آمریکا درباره ابتکارات ایران و اروپا
رابرت مالی نماینده آمریکا در مذاکرات وین، اخیرا شانس رسیدن به توافق احیای برجام را در حد پایین توصیف کرد، در حالیکه میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین و مذاکره‌کننده ارشد این کشور در مذاکرات وین در صفحه توییترش درباره وقفه در مذاکرات وین نوشت: «مذاکرات وین درباره برجام[توافق هسته‌ای] از ۱۰ مارس با وقفه مواجه شده است. طبق گزارش رسانه‌ها، ایران در طی سفر [انریکه مورا] هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا در مذاکرات به تهران تا حدی انعطاف نشان داده است و حالا منتظر پاسخی از سوی آمریکاست. توپ در زمین واشنگتن است».
اما با وجود انعطاف تهران ایالات متحده تا کنون پاسخ‌های مورد انتظار را نداده است. خطیب زاده سخنگوی وزارت خارجه در همین رابطه گفت «الان مکث در گفت‌وگوها به دلیل بی پاسخ گذاشتن ابتکاراتی است که ایران و اروپا دادند و باید ببینیم چه زمانی ایالات متحده می‌خواهد تصمیم خود را اعلام کند.»
در وضعیتی که مخالفان برجام در داخل ایران و آمریکا برای اعلام مرگ این توافق لحظه شماری می کنند، باید منتظر ماند و دید آیا در نهایت دولت بایدن می تواند بر تردیدهایش غلبه کند و تصمیمی شجاعانه برای به نتیجه رساندن مذاکرات وین بگیرد یا آنکه تردیدهای بایدن عاملی فرصت سوزی و ناامیدی همه طرف ها از نجات برجام خواهد شد.
دیدگاه تان را بنویسید