وضعیت خاکستری مذاکرات احیای برجام

سفر هفته گذشته معاون مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی و هماهنگ‌کننده مذاکرات وین به تهران تا حدی یخ مذاکرات را آب کرده و گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال توافق میان ایران و 1+4 را افزایش داده است. در همین زمینه وزارت خارجه آمریکا در بیانیه‌ای از دیدار و گفت‌وگوی وزیر خارجه این کشور با همتایان اروپایی خود درباره برجام و مذاکرات احیای آن خبر داد.

 مذاکرات برای بازگشت آمریکا به برجام در رکود بی‌سابقه‌ای قرار گرفته است. از سویی بیش از 2 ماه است هیات‌های مذاکره‌کننده راهی وین نشده‌اند و از سوی دیگر هیچ کدام از دولت‌های حاضر در مذاکرات خبر از پایان مذاکرات و منتفی شدن توافق نمی‌دهند. در این میان واشنگتن هم رویه دوگانه خود را کمافی‌السابق ادامه می‌دهد و در عین اینکه حاضر به تصمیم‌گیری سیاسی برای بازگشت به توافق نیست با ادبیات تهاجمی سعی می‌کند توپ را به زمین ایران بیندازد.

با این حال سفر هفته گذشته انریکه مورا به تهران تا حدی فضا را از بن‌‌بست خارج کرد و گمانه‌زنی‌ها را درباره امکان توافق افزایش داد. اروپا در این میان البته اشتیاق بیشتری به احیای توافق دارد. افزایش تنش‌ها میان اروپا و روسیه، قاره سبز را با خطر بالقوه محرومیت از انرژی روسیه مواجه کرده است و دولت‌های اروپایی امیدوارند با آزاد شدن مسیر مبادله با تهران، بخشی از نیاز خود را از طریق ایران برطرف کنند؛ مساله‌ای که هفته گذشته جوزپ بورل، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی و هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام در گفت‌وگویی با روزنامه فایننشال تایمز نیز به آن اشاره کرد و گفت: این توافق منفعت زیادی برای ما اروپایی‌ها خواهد داشت، در حال حاضر شرایط تغییر کرده است. [در ابتدای این توافق] برای ما مثل این بود که «خب! به آن نیاز نداریم» اما الان برای‌مان خیلی خوب خواهد شد که تامین‌کننده دیگری [برای نفت خام] داشته باشیم و آمریکایی‌‎ها هم به یک موفقیت دیپلماتیک نیاز دارند.

در این میان روز گذشته وزارت خارجه آمریکا در بیانیه‌ای از دیدار و گفت‌وگوی وزیر خارجه این کشور با همتایان اروپایی خود درباره برجام و مذاکرات احیای آن خبر داد. وبگاه وزارت خارجه آمریکا در این بیانیه‌ از دیدار آنتونی بلینکن، وزیر خارجه این کشور با ژان ایو لودریان، همتای فرانسوی‌اش در فرانسه خبر داد و در بخشی از آن نوشت: آنها درباره تلاش‌ها برای دستیابی به بازگشت دوجانبه با ایران به اجرای کامل برجام[توافق هسته‌ای] صحبت کردند. وزارت خارجه آمریکا علاوه بر این در بیانیه دیگری خبر داد بلینکن با آنالنا بِربوک و لیز تراس، وزرای خارجه آلمان و انگلیس، همچنین با فیلیپ ارا، مدیرکل سیاسی و امنیتی فرانسه دیدار کرده و درباره مذاکرات ادامه‌دار با ایران و تلاش‌ها برای رسیدن به توافقی بر سر بازگشت دوجانبه به اجرای کامل برجام گفت‌وگو کردند.

اظهار نظر درباره آینده برجام البته تنها به تروئیکای اروپا و آمریکا محدود نماند و معاون وزیر خارجه روسیه نیز در اظهاراتی درباره گفت‌وگوهای ایران و 1+4 تاکید کرد متن احیای توافق هسته‌ای تقریبا آماده است و تنها تصمیمات سیاسی باقی مانده است. سرگئی ریابکوف در این باره گفت: در حال حاضر احتمال زیادی برای پذیرش متن [توافق] وجود دارد. برخی مشکلات سیاسی وجود دارد که ارتباطی به نهایی‌سازی این سند ندارد. تمام چیزهایی را که برای نهایی‌سازی این سند لازم است واقعا ظرف چند روز می‌توان انجام داد. وی ادامه داد: همان‌‌طور که بارها گفته شده، روسیه روی رسیدن به یک نتیجه کار کرده است و متن توافق در زمینه منافع‌مان از جمله در چارچوب همکاری هسته‌ای صلح‌آمیز با ایران تا اندازه زیادی [برای ما] رضایت‌بخش است. دیپلمات ارشد روس همچنین با اشاره به سفر اخیر انریکه مورا، نماینده اتحادیه اروپایی در مذاکرات وین به تهران، گفت: ما لب خط قرار داریم، این اتفاق [ازسرگیری مذاکرات و حصول توافق] می‌تواند بزودی بیفتد، مادامی که تصمیمات سیاسی در پایتخت‌ها در راستای آن باشد، ما از آن استقبال خواهیم کرد.

اظهارات این روزهای مقامات غربی درباره امکان توافق با ایران در شرایطی است که واشنگتن در ماه‌های گذشته کوچک‌ترین قدمی برای اثبات حسن‌ نیت خود در مسیر مذاکرات نشان نداده و در آخرین اقدام روز جمعه «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا در اطلاعیه‌ای به وزیران خارجه، خزانه‌داری و انرژی آمریکا اعلام کرد عرضه نفت و محصولات نفتی از کشورهای غیر‌ از ایران به اندازه‌ای هست که بتوان خریداری نفت و محصولات نفتی از ایران را به طرز محسوسی کاهش داد.

منبع: وطن امروز