گره اصلی در مذاکرات وین

گروه سیاست سایت فردا - مذاکرات هسته‌ای بین ایران و اعضای 1+5 طی چند هفته گذشته پیشرفت چندانی نداشته است و آخرین خبر همانطور که امیرعبداللهیان وزیرخارجه کشورمان گفته توافق بر سر مسائل فنی با طرف‌های اروپایی است. با چین و روسیه هم که خیلی بحثی نداشتیم، بنابراین می‌ماند آمریکا که اگر چه مستقیما با آن مذاکره نمی‌کنیم و باز هم به قول امیرعبداللهیان در مذاکره مستقیم با او نفعی نداریم. مواضع ایران و آمریکا از هم فاصله بسیاری دارد که به گفته کارشناسان و تحلیل گران در صورت عدم اخذ تصمیمات سیاسی مانع از توافق خواهد شد.

این طور که به نظر می‌رسد اما در شرایط فعلی یکی از گره‌های اصلی مساله تحریم‌های سپاه است. ایران خواستار لغو همه تحریم‌ها از جمله تحریم‌های سپاه است و آمریکایی‌ها نیز نمی‌پذیرند، گویا پیشنهادشان جایگزین کردن سپاه قدس با کلیت مجموعه سپاه در لیست تحریمی و تروریستی بوده است!

آنطور که رویترز از قول یک دیپلمات ایرانی اعلام کرده اما تهران پیشنهاد ایالات متحده برای قرار گیری نیروی قدس سپاه در لیست سازمان های تروریستی را در ازای حذف سپاه از لیست سازمان های تروریستی را رد کرد.

از مواضع سیاسیون و رسانه در ایران هم می‌توان فهمید که به فرصت صحت چنین پیشنهادی، چنان پاسخی از سوی ایران قابل پیش‌بینی بوده است. مصداق این مدعا اظهارات چندی قبل وزیرخارجه در این باره و واکنش رسانه‌هایی است که از تاخت زدن سپاه و برجام گفتند. 

این نگاه در ایران اما از سوی خیلی‌ها دنبال شد. برخی نمایندگان مجلس نیز در همین گروه قرار می‌گیرند، مثلا احمد حسین فلاحی، نماینده همدان گفته بود: «سپاه قدس یک شاخه‌ای از کلیت سپاه است که نیروی نظامی رسمی کشورماست. طبیعتا با قبول اینکه سپاه قدس در این فهرست بماند، گویی ما هم نیروهای سپاهی را تروریست محسوب کرده‌ایم. این موضوع برای نظام بسیار حساس است.»

وی ادامه داد: «برخلاف تفکری که امریکا دارد و فکر می‌کند که با تحریم می‌تواند سپاه را محدود کند، سپاه قدس در نقطه به نقطه دنیا و حتی در کنار گوش آن‌ها دارای نیروست. بنابراین به نفع آن‌ها نیست که چنین کاری را انجام دهند.»

اینطور که به نظر می‌رسد، گره اصلی در مذاکرات هسته‌ای تحریم‌های سپاه است و ایران نیز تصمیم خود را در این باره گرفته است. حال باید دید که طرف مقابل چه موضعی گرفته و برای عبور از این مرحله و حل این مساله چه تصمیماتی خواهد گرفت. خاصه آنکه دولت بایدن هم در آستانه انتخابات کنگره به اندازه ایران به احیای برجام اهمیت می‌دهد و حتی به آن نیاز دارد.