امریکا دنبال جایگزین برجام

مقام‌های امریکایی از حوالی بیستم اسفند ۱۴۰۰ که مذاکرات در وین متوقف شده، می‌گویند که اختلاف با ایران درباره باقی ماندن نام سپاه در فهرست تروریسم امریکا، تنها دلیل متوقف شدن مذاکرات است. با این حال، روایت‌ها در تهران این است که به جز بحث سپاه که یک بحث کلیدی است، موضوعات دیگری به عنوان اختلافات بین ایران و امریکا همچنان نهایی نشده باقی مانده‌اند. دیوید ایگناتوس، خبرنگار واشنگتن‌پست دیروز در گزارشی از قول یک مقام امریکایی نوشته که جو بایدن، رئیس‌جمهور امریکا قصد ندارد سپاه را از فهرست تروریسم حذف کند، حتی اگر این کار باعث پاگرفتن توافق شود: «این به ایران بستگی دارد که ما توافق هسته‌ای خواهیم داشت یا نه. رئیس‌جمهور به اصول اصلی پایبند است و ایرانی‌ها (هم) نظرات ما را می‌دانند.» پیش از این، «جالینا پورتر»، معاون سخنگوی وزارت خارجه امریکا هم جمعه‌شب در یک نشست خبری گفته بود که در مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین توافق با ایران «نه قطعی و نه نزدیک» است؛ موضعی که نشان می‌دهد با گذشت حدود یک ماه از توقف مذاکرات در وین، دولت امریکا در حال سفت و سخت‌تر کردن موضع خود است.

تردید بایدن

آنگونه که منابع غربی می‌گویند درخواست ایران برای حذف نام سپاه از چیزی که امریکا آن را فهرست تروریسم می‌نامد، چند هفته قبل از طریق انریکه مورا، کمیسیونر سیاست خارجی اتحادیه اروپا به امریکا منتقل شده است. بر اساس گزارش بی‌بی‌سی، لوراروزن از قول منابع دیپلماتیکی که به آن‌ها دسترس دارد گفته که «انتظار می‌رفت ایالات متحده در روز‌های اخیر یک پیشنهاد متقابل به ایران ارسال کند، اما هنوز این اتفاق نیفتاده تا احتمالاً راهی برای غلبه بر مشکل نهایی در پیش‌نویسی توافق که اساساً محتوایی متفاوت از پیشنهاد اخیر ایران دارد، پیدا شود.»

طی هفته‌های اخیر برخی منابع در امریکا می‌گفتند که مخالفت‌های داخلی به خصوص در بین جمهوریخواهان مانع اصلی دولت بایدن برای موافقت با پیشنهاد ایران است، ولی حالا شواهد و قرائن نشان می‌دهد که دولت بایدن هم خود تمایلی به این کار ندارد یا اینکه اصلاً خودش را این‌طور نشان می‌دهد. برخی ناظران حدس می‌زنند که دلیل اینکه مقام‌های دولت امریکا به طور مکرر، اختلاف بر سر سپاه را عامل قرار گرفتن مذاکرات در وضع فعلی اعلام می‌کنند، تحمیل هزینه شکست مذاکرات به تهران است. با این حال، به نظر می‌رسد دولت بایدن که نگران شکست مذاکرات، به خصوص در وضعیتی است که تهران توانسته به یمن افزایش کم سابقه قیمت نفت، به وضعیت باثبات‌تری دست یابد، در حال بررسی راه‌حل‌های جایگزین برای احیای برجام است.

روزنامه واشنگتن‌پست دیروز از قول مقام‌های دولتی بایدن نوشت که دولت امریکا مذاکره با ایران را کنار نمی‌گذارد و ممکن است با کمک متحدان اروپایی خود، درباره فرمول قابل‌قبولی مذاکره کند که مستلزم حذف سپاه از فهرست تروریسم نیست. اینکه ایران چنین پیشنهاد جایگزینی را قبول کند یا نه مشخص نیست، ولی مقام‌های ایرانی در حال زمزمه جسته و گریخته این هستند که در صورت به نتیجه نرسیدن مذاکرات، خود را برای افزایش سرعت برنامه هسته‌ای آماده می‌کنند. سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه هفته قبل در توئیتر نوشت: «همه کشور‌ها برای خود «گزینه‌های جایگزین» دارند، هرچند که توخالی بودن گزینه جایگزین امریکا پیش از این ثابت شده است. درشت‌گویی و بلوف‌زنی نتیجه نداشته و نخواهد داشت. این اتخاذ تصمیم است که نتیجه می‌دهد.» او نوشت: «اگر کاخ سفید تصمیمش را بگیرد، توافق کاملاً در دسترس است. ایران برای توافق آماده است، اما تا ابد منتظر نمی‌ماند.» صحبت دیروز رئیس‌جمهور و همچنین رئیس سازمان انرژی اتمی که گفته «دنیا بداند ما از این پس به پیشرفت تصاعدی فکر می‌کنیم» احتمالاً یک هشدارداخل لفافه در این باره باشد.

منبع: روزنامه جوان