چرا توافق برجام چندان مورد توجه و استقبال جامعه نیسـت؟

روزنامه غربگرای شرق ادعا کرد: برجام نه یک توافق، بلکه یک افق است.

این روزنامه در یادداشتی ضمن ابراز ناخرسندی از فروکش کردن هیجان‌های گذشته نوشته است: «چـرا در حالی که با وجود برخی مشکلات و مخالفت‌ها (دلواپسان داخلی و خارجی) احیای برجام قریب الوقـوع بـه نظر می‌رسـد شـاهـد شـور و شـوق در جامعه نیستیم؟! تمام اخبار از امضای توافق حکایت می‌کند‌، اما برخلاف سال ۹۴ که نبـض جامعه با ضربان این مذاکرات می‌زد‌، جز بالا و پایین شدن چندصد تومانی دلار و طـلا یـا چنددرصدی بورس‌، کمتـر جنبش و حرکتی را در سطح جامعه مشاهده می‌کنیم. چرا؟! البته این روزها و پس از تجاوز روسیه به خاک اوکراین‌، فضای ذهنی جامعه معطوف به این حادثه بسیار تلخ و هولناک است‌، اما قبل از آن نیز مذاکرات برجام کمتر توجه جامعه را برمی‌انگیخت و عمدتاً تیتر رسـانه‌ها و موضوع سخنان مقامات و تحلیل کارشناسان بود. این در حالی است که به هر حال مهم‌ترین دستاورد این توافق‌، گشایش‌های اقتصادی است که اکنون مهم‌ترین معضل جامعه است.

چرا توافق برجام چندان مورد توجه و استقبال جامعه نیسـت؟! شاید چند پاسخ بتوان به این پرسش داد:

- تصور و تحلیل جامعه از زودگذر بودن این اتفاق و موقتی دانستن این توافق با توجه به سرنوشت برجام اول.

- باورنداشتن به اینکه ثمره این توافق بتواند در زندگی مردم به‌عنوان یک شهروند عادی تأثیرگذار باشـد و بخشی از این ثروت‌های آتی را روانه بهبود کار و زندگی مردم و خانواده‌هایشان کند.

به‌نظر می‌رسـد باور اجتماعی چنین است که توافق هسته‌ای به تنهایی نمی‌تواند سبب بهبود شاخص‌های زندگی در این سرزمین شود و «افق» نویی را بگشاید؛ افقی که امید و روشنی را جایگزین ابهام و ناامیدی کند. اینکه مقداری پول‌های بلوکه‌شـده کشور آزاد شود‌، گیریم ۳۰ یا ۴۰ میلیارد دلار (که البته بخش مهمی از آنها قبـلا پیش‌خور شـده و بانک مرکزی مابه‌ازای آن ریال منتشر کرده است) یا با افزایش فروش نفت و صادرات غیرنفتی ارز بیشتری روانـه خزانه دولت شود - که برف خواهد بـود و آفتاب تموز در برهوت این چندساله - نمی‌تواند افقی نو و امیدوارکننده از نظر بسیاری از مردم باشد.

شرق در ادامه خواستار برجام داخلی(!) برای امید دادن به مردم شده و نوشت: «احیای برجام‌، احیای یک قرارداد و توافق صرف نیست؛ ضرورت تغییر نگاه ما به جامعه و جهان است؛ احیای امید و آرزوهایی است که سال ۹۴ جوانه زد و در سال ۹۶ با شرکت بی‌نظیر مردم در انتخابات ریاست جمهوری گل داد و... آیا پژمرد؟!

پاسخ سوالات روزنامه شرق را از یک سو باید در کارکرد فریبکارانه برخی بزک‌کنندگان برجام (از جمله همین روزنامه)، و از سوی دیگر در کارکردهای خسارت‌بار خود توافق پیدا کرد. از یک طرف وعده‌های فریبنده و خلاف واقع داده شد تا به تعبیر مدیرمسئول شرق، برجام را (ولو با دروغ) جا بیندازد، و از طرف دیگر مردم دیدند که روند برجام، عرصه تولید و اشتغال و معیشت را چگونه بر آنها تنگ کرد.

بنابراین طبیعی است که از آن هیجان‌های ساختگی درس گرفته باشند و کمتر کسی برای نفس مذاکرات ذوق‌زده شود. به یک معنای دیگر، عملکرد دولت در کنار گذاشتن رویه معطلی دولت سابق و کم کردن وابستگی به برجام و مذاکرات، طبیعتا از شرطی شدن مردم هم کاسته است. در عین حال که مردم، شناخت واقعی‌تری به آمریکا و اروپا پیدا کرده‌اند و می‌دانند که راه‌حل اصلی مشکلات را نباید در مذاکرات برجامی جست‌وجو کرد./کیهان