عیار دلواپسی‌های برجامی

گروه سیاسی فردا: از روزی علی باقری برای دور پایانی مذاکرات راهی وین شد، برخی نمایندگان و فعالان سیاسی نزدیک به جبهه پایداری از طرق مختلف اعم از تذکر، توئیت و گفتگو با رسانه ها نسبت به توافق احتمالی هشدار می دهند و آن را مغایر با منافع ملی و در امتداد راه و مسیر دولت حسن روحانی توصیف می کنند.

نکته جالب آنکه آنها به تصمیم دولتی اعتراض دارند که کمتر از 8 ماه پیش برای پیروزی رئیس آن در انتخابات ریاست جمهوری از هیچ کوششی دریغ نکرده بودند. علی باقری مسئول فعلی هیأت مذاکره کننده ایرانی پیش از دولت سیزدهم از برجسته ترین چهره های منتقد برجام بود اما امروز اوست که سکانداری مذاکرات وین را برعهده دارد.

از زمانی که مذاکرات احیای برجام در دولت سیدابراهیم رئیسی از سرگرفته شد، علی باقری پرهیز داشت که از واژه «برجام» سخن بگوید و بیشتر از تعبیر «توافق» یا «مذاکرات لغو تحریم ها» برای توصیف آنچه در وین می گذرد استفاده می کرد. او و حسین امیرعبداللهیان در این چند ماه بارها از این موضوع سخن گفتند که متن پیش نویس خرداد ماه احیای برجام تغییر کرده و هم اکنون یک متن جدید روی میز مذاکرات قرار دارد.

سیدحسین نقوی حسینی نماینده ادوار مجلس و عضو کمیسیون ویژه برجام در مجلس نهم درباره تفاوت متن توافق وین با برجام گفت «در حوزه امکانات، اختیارات و توانمندی هسته ای متن توافق خیلی متفاوت نیست ولی بحث اصلی درباره لغو تحریم ها و ضمانت هایی است که آمریکایی ها باید بدهند.» البته موضوع لغو تحریم ها و اخذ تضمین از آمریکایی ها مباحثی هستند که این روزها مورد انتقاد دلواپسان قرار دارند و آنها معتقدند انتظارات شان از تیم مذاکره کننده دولت سیزدهم بیش از اینها بود.

محمود نبویان نماینده مردم تهران چندی پیش در صحن علنی مجلس اعلام کرد «فروش نفت و جابجایی پول آن مورد انتظار ما در توافق است. باید به ما تضمین دهند که از برجام خارج نشده، تحریم جدید ایجاد نکرده و مکانیزم ماشه را اجرایی نمی‌کنند، قانون مجلس باید اجرا شود. متاسفانه شنیده‌ها حاکی از آن است که قرار نیست تحریم‌های آیسا و کاتسا برداشته شود، تضمین عدم خروج و عدم استفاده از مکانیزم ماشه نیز در توافق وجود ندارد.»

این موضوعی است که مورد اشاره نمایندگان دیگر هم در مجلس هست و معتقدند توافق وین با قانون مجلس همخوانی ندارد بنابراین آنچه ملاک عمل قرار می گیرد قانون مجلس خواهد بود. جبار کوچکی نژاد از جمله این نمایندگان است او می گوید «آمریکایی ها می خواهد فقط تحریم های برجامی را لغو کنند و بقیه تحریم ها که روسای جمهور آمریکا به ما تحمیل کردند همچنان باقی می مانند. بحث مبادلات بانکی همچنان با اشکال اساسی مواجه است. در بحث های پادمانی، خط قرمز است که آنها بتوانند برخی مراکز ما را بازدید کنند. در مجموع آمریکایی ها تضمینی به ایران نمی دهند که روزی از تعهدشان بر نگردند، با این اوصاف در حوزه اقتصادی، بیمه، نفت، تجارت بحث های اساسی وجود دارد که همه آنها همچنان در حالت ابهام قرار دارند.»

برای رفع این نگرانی ها، صبح امروز در جلسه ویژه‌ای با حضور دریابان علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی و گروهی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در محل دبیرخانه شورا، آخرین تحولات مذاکرات احیای برجام در وین، پایتخت اتریش تشریح شد.

در جریان این جلسه، روند طی شده از ابتدای دور جدید مذاکرات در دولت سیزدهم و پیشرفت‌ها و چالش‌های موجود و همچنین اصلی‌ترین اولویت‌هایی که در دستور کار تیم مذاکره‌کننده ایران است به اطلاع نمایندگان حاضر در جلسه رسید.

دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان در این جلسه با تاکید بر ضرورت حل سریع چند موضوع باقی مانده در مذاکرات که هنوز پیرامون آن توافقی حاصل نشده اظهار داشت: تجربیات تلخ ناشی از بدعهدی آمریکا و بی‌عملی اروپا، تامین الزامات شکل‌گیری توافقی قابل اتکاء، متوازن و پایدار را اجتناب‌ناپذیر کرده است.

دریابان شمخانی تاکید کرد: راهبرد اصلی کشور در کنار تلاش برای رفع تحریم‌ها، تمرکز بر ایجاد سازوکارهای بی‌اثر کردن ابزار تحریم است و خوش‌بختانه در این زمینه اقدامات بسیار خوبی انجام شده است.

با این اوصاف موضوعاتی که هم اکنون درباره آنها داخل کشور نقد صورت می گیرد، مسائلی هستند که هنوز درباره شان توافق نشده است و هیأت مذاکره کننده ایرانی در واپسین روزهای مذاکرات در وین مشغول حل و فصل موضوعات اختلافی باقی مانده هستند و باید منتظر ماند و دید در نهایت چه نتیجه ای رقم خواهد خورد.