منافع ایران؛ از اوکراین تا وین

گروه سیاست سایت فردا - حمله نظامی روسیه به اوکراین توجه دنیا را معطوف به خود کرده است. به نظر می‌رسد که این موضوع برای ایران بیش از سایر کشورهای دنیا حائز اهمیت باشد. شاهدش اینکه بسیاری معتقدند بالا گرفتن اختلافات روسیه و آمریکا فرصتی است در اختیار ایران تا در مذاکرات هسته‌ای وین دست بالاتر را داشته باشد، یا بستری برای اینکه از بازار صادرات گاز به اروپا چیزی عایدش شود. 

اینکه موارد فوق چقدر محقق می‌شود یا اینکه اصلا تحولات جاری در اوکراین به کدام سمت و سو خواهد رفت و چقدر ادامه دارد، معلوم نیست اما واکنش‌های فعلی بر پایه همین تحلیل‌ها ها و ملاحظات است. 

علی بیگدلی، کارشناس مسائل بین‌المللی در تحلیل وضعیت فعلی و موضع ایران، به «فردا» می‌گوید: «با توجه به اختلافات ایدئولوژیکی که بین ایران و آمریکا وجود دارد و با توجه به روابط نزدیکی که ما با روسیه داریم، طبیعتا ایران در این قضیه به صورت غیرمستقیم اقدامات پوتین را تایید می‌کند. دلیلش نیز این است که اگر روسیه در این ماجرا پیروز شود، پشتوانه قوی‌تری خواهد داشت و شکست آمریکا هم به طور کلی به نفع ایران خواهد بود.»

او معتقد است که «این تحولات در مذاکرات هسته‌ای ایران تاثیر عمده و آنی ندارد اما با توجه به اینکه از یک طرف آقای لاوروف غالبا سخنگوی هیات ایرانی در وین است و از طرف دیگر آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها دنبال تفاهم با ایران هستند شاید روسیه بتواند بر سرعت مذاکرات تاثیر بگذارد و یا جلوی انجام شدن مذاکرات را بگیرد. اگرچه انجام نشدن مذاکرات به زیان ایران خواهد بود اما روسیه می‌تواند تا حدود زیادی مذاکرات را به تاخیر اندازد و ایران از این موضوع استقبال می‌کند.»

بیگدلی با اشاره به اینکه الان هم مذاکرات تا حدی تحت تاثیر حوادث اوکراین قرار گرفته، گفت: «آمدن آقای باقری‌کنی به تهران نشان می‌دهد که نقطه‌های مشترکی بین مذاکره‌کنندگان غربی و ایران به مرحله حادی رسیده که آقای باقری نتوانسته خودش تصمیم بگیرد و ناچار شده به تهران آمده و با مقامات مسوول مذاکره کند. با همه اینها مذاکرات هسته‌ای می‌تواند با یک تاخیر به روال خود ادامه دهد.»

این تحلیلگر مسائل بین‌المللی با اشاره به تاخیر احتمالی که در مذاکرات ایجاد خواهد شد، گفت: «به هرحال اختلاف اصلی ما با طرف غربی است و روسیه و چین هم ناچار هستند تا به نحوی از این توافق حمایت کنند تا همه درها بسته نشود، همان‌طور که الان پوتین را تحریم نکردند تا باب دیپلماسی بین غرب و روسیه باز باشد. تلاش آنها تا حد زیادی این بود خود پوتین را تحریم نکنند تا امکان مذاکره باقی بماند. البته از طرف دیگری یک دلیل مهم تحریم نکردن پوتین همین مذاکرات هسته‌ای است. به این خاطر که غربی‌ها تا حد زیادی به حمایت روسیه و چین به خصوص روسیه در روند مذاکره نیازمند هستند.»

بیگدلی درباره بهترین واکنشی که ایران می‌تواند در این موقعیت داشته باشد، نیز گفت: «ایران خیلی تلاش می‌کند که جانب بی‌طرفی را در پیش بگیرد اما با توجه به گزارشات تلویزیون ایران و واکنش‌های غیرمستقیم وزارت خارجه و سخنگوی آن برداشت می‌شود که ایران تمایل به حمایت از روسیه دارد منتها این را خیلی باز نکرده است. این همان کاری است که چینی‌ها کرده‌اند. مثلا ونزوئلا و کوبا مستقیما و صراحتا از روسیه حمایت کردند. ایران اما این کار را نکرده و همان روشی را در پیش گرفته که چین در پیش گرفته است. هند هم البته تا حدی همین رویه را داشته است.»