درس‌ها و عبرت‌های جنگ اوکراین برای غربگراها

به گفته «واقع گرایان» هیچ کشوری نباید امنیت خود را به امید دیگر دولت‌ها واگذار کند چرا که در زمان جنگ یا بحران غیر از توان نظامی خود به هیچ کشوری نمی‌توان اعتماد کرد. مسائل برای عبرت گرفتن زیاد ولی عبرت گیرنده بسیار کم است. آمریکا طی چند دهه گذشته بسیاری از متحدین خود را وارد بحران کرده و یا در شرایط بحرانی رها کرده است. آخرین مورد آن «اشرف غنی» رئیس‌جمهور فراری افغانستان بود که مرداد ماه گذشته مقابل طالبان رها شد. غنی که خود را متعهد به اجرای دستورات آمریکا در منطقه می‌دانست بعدها طی مصاحبه‌ای گفت: «ای کاش به غربی‌ها اعتماد نمی‌کردم.» در جدیدترین مورد نیز این دولت اوکراین است که طعم تلخ اعتماد به آمریکا را می‌چشد. دیروز «ولادیمیر زلنسکی» در حالی که کشورش از زمین و هوا و دریا زیر شدیدترین حملات روسیه بود گفت متحدین غربی اش تنها تماشاچی این جنگ هستند و عملاً اوکراین را تنها در مقابل ماشین جنگی قدرتمند روسیه تنها گذاشته‌اند...آیا غربگراها عبرت خواهند گرفت؟

پوتین: نظامیان اوکراینی تسلیم شوند

بامداد پنج شنبه به وقت مسکو ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه در یک سخنرانی تلویزیونی از آغاز عملیات نظامی روسیه علیه اوکراین خبر داد. پوتین گفت روسیه برای دفاع از خود این عملیات را انجام می‌دهد و اوکراین را غیرنظامی و «نازی زدایی» می‌کند. او از سربازان اوکراینی هم خواست سلاح‌هایشان را زمین بگذارند و تهدید کرد که هرگونه مداخله قدرت‌های خارجی علیه روسیه با یک پاسخ «فوری» از سوی این کشور همراه خواهد بود. رئیس‌جمهور روسیه این را هم گفت که در پاسخ به درخواست رهبران  دو منطقه «دونتسک» و «لوهانسک» تصمیم به انجام یک عملیات نظامی ویژه برای حفاظت از غیرنظامیان دونباس گرفته است. وی تاکید کرد که روسیه چاره‌ای جز این اقدام نداشته و قصد اشغال خاک اوکراین را ندارد.

به دنبال فرمان پوتین حملات هوایی گسترده روسیه علیه اوکراین آغاز شد. طبق گزارش رسانه‌های روسیه حملات روس‌ها با شلیک پرتعداد موشک‌های «کروز» و «بالستیک» آغاز شد. بر اساس گزارش‌ها تمرکز حملات بر نابودی حداکثری توان هوایی و پدافندی ارتش اوکراین بود تا راه برای ورود جنگنده‌ها و بالگردهای روسی به عمق خاک این کشور باز شود. عمده پایگاه‌های هوایی مهم این کشور در کیف، ریون، چرنیوتسی، ایوانو و فرانکسویک هدف حملات سنگین موشکی قرار گرفته و بخش زیادی از توان آنها از دور خارج شد. به گفته منابع آمریکایی، یگان موشکی دوربرد ارتش روسیه روز نخست نبرد ۱۶۰تیر انواع موشک‌های کروز و بالستیک نظیر کالیبر، اسکندر، توچکا را به سمت آشیانه‌های هواپیما، سامانه‌های پدافندی، رادارهای پیش اخطار و انبارهای مهمات ارتش اوکراین شلیک کرده است. وزارت دفاع فدراسیون روسیه نیز همزمان اعلام کرد که «نیروهای نظامی این کشور به شهرهای اوکراین حمله نمی‌کنند، برای غیرفعال کردن زیرساختارهای نظامی تجهیزات بسیار دقیق استفاده شده و مردم غیرنظامی اوکراین در خطر نیستند.»

نابودی زیرساخت‌های نظامی اوکراین

وزارت دفاع روسیه گفته در نتیجه حملات موشکی این کشور در روز پنج شنبه، ۷۴ هدف زمینی ارتش اوکراین شامل ۱۱ فرودگاه نیروی هوایی، ۳ پست فرماندهی، یک پایگاه نیروی دریایی، ۱۸ ایستگاه رادار و تعدادی از پرتابگرهای سامانه‌های پدافندی S-۳۰۰ نابود شدند. همچنین وزارت دفاع روسیه اعلام کرد تاکنون یک بالگرد و ۴ فروند هواپیمای بدون سرنشین ارتش اوکراین نیز سرنگون شده‌اند. بامداد دیروز نیز یک فروند جنگنده سوخو۲۷ نیروی هوایی اوکراین بر فراز شهر کیف پایتخت این کشور هدف قرار گرفته و سرنگون شد که به شکل دقیق مشخص نیست که توسط جنگنده‌های نیروی هوایی روسیه رهگیری شده است یا پدافند هوایی دوربرد این کشور مستقر در خاک بلاروس نظیر سامانه اس-۴۰۰ که از مدت‌ها قبل به بلاروس منتقل شده بود. وزارت دفاع روسیه هم زمان تایید کرد که چتربازان ارتش روسیه روز پنج شنبه کنترل نیروگاه اتمی چرنوبیل را در اختیار گرفتند. در نقطه مقابل وزارت دفاع اوکراین می‌گوید که نیروهای مسلح این کشور از آغاز تهاجم در ساعات اولیه روز پنجشنبه، حدود ۸۰۰ تلفات به نیروهای روسیه وارد کرده‌اند.

ورود به پایتخت

گفته منابع رسمی اوکراین از آغاز حمله نظامی روسیه تاکنون ۱۳۷ اوکراینی کشته و ۳۱۶ نفر زخمی شده‌اند. بر اساس گزارش‌ها ده‌ها هزار اوکراینی نیز از کیف خارج و در راه کشورهای همسایه هستند. گفته می‌شود نیروهای زمینی ارتش روسیه نیز از چند محور در حال پیشروی در داخل خاک اوکراین هستند. وزارت دفاع اوکراین دیروز (جمعه) در توئیتر نوشت که نیروهای نظامی روسیه وارد شهر کیف پایتخت این کشور شده‌اند. به گفته وزارت دفاع اوکراین «دشمن» در منطقه « اوبولون»

که در حدود ۹ کیلومتری شمال پارلمان «کیف» در مرکز شهر قرار دارد، موضع گرفته است. به گزارش ایسنا، ارتش اوکراین مردم محلی را تشویق کرده که برای مقابله اقدام به ساخت کوکتل مولوتف کنند و از سایرین خواسته که به دنبال پناهگاه باشند.ارتش به مردم توصیه کرده که خانه‌های خود را ترک نکنند.از سوی دیگر آنتون هراشچنکو، مشاور وزارت کشور اوکراین گفته روسیه در تلاش است تا با ستون‌های‌تانک و یگان‌های زرهی از شمال شرق و شمال غرب به پایتخت وارد شود. دیروز همزمان با روز دوم جنگ اخبار و گزارش‌ها زیادی نیز از تسلیم شدن نیروهای ارتش اوکراین منتشر شد. همزمان گزارش‌هایی نیز از حضور هزاران چچنی برای جنگ در اوکراین در کنار سربازان روسی منتشر شده است.

زلنسکی: غرب تنها تماشاچی بود

نابودی زیرساخت‌های اوکراین و عدم واکنش متحدین غربی کیف دیروز صدای «زلنسکی» رئیس‌جمهور این کشور را نیز درآورد. رئیس‌جمهوری اوکراین در دومین پیام ویدئویی خود از آغاز جنگ گفت که قدرت‌های جهانی اوکراین را در جنگ مقابل روسیه تنها گذاشته‌اند. وی با ناکافی دانستن تحریم‌های اعلام شده از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا علیه مسکو گفت: «آیا روسیه با تحریم‌های دیروز متقاعد شد که دست از حمله بردارد؟ امروز از ۲۷ رهبر اروپا پرسیدم که آیا اوکراین عضو ناتو خواهد بود یا نه؟ مستقیم پرسیدم. همه می‌ترسند. آنها پاسخ نمی‌دهند.» «ولودیمیر زلنسکی» در اظهاراتی خطاب به آمریکا گفت: «امروز صبح، ما به تنهایی از کشور خود دفاع می‌کنیم. درست مثل دیروز، قدرتمندترین کشور جهان از دور به آن نگاه می‌کرد». زلنسکی همچنین با بیان اینکه جهان همچنان آنچه را که در حال وقوع است از دور تماشا می‌کند، گفت: «اوکراین تنها ماند، روسیه تحت تاثیر تحریم‌های جدید قرار نگرفت... دیر یا زود، روسیه باید با ما در مورد پایان دادن به این عملیات نظامی، در مورد پایان دادن به این تهاجم صحبت کند و هر چه زودتر این گفت‌وگو آغاز شود، خسارات روسیه کمتر خواهد بود...»

درخواست مذاکره از پوتین

رئیس‌جمهور اوکراین دیروز همچنین در پیام ویدئویی دیگری که در کانال تلگرامی اش منتشر کرد، از «ولادیمیر پوتین» همتای روس خود دعوت کرد تا به گفت‌و‌گو بنشینند: «می‌خواهم یک بار دیگر از رئیس‌جمهور فدراسیون روسیه درخواست کنم، بیایید برای جلوگیری از مرگ مردم پای میز مذاکره بنشینیم». وی در عین حال از اروپاییان با تجربه جنگی خواست تا به صفوف اوکراین در برابر روسیه بپیوندند. درخواست برای مذاکره یک روز پس از آن صورت می‌گیرد که زلنسکی اعلام کرد کیف روابط دیپلماتیک خود را با مسکو قطع کرده است.

تحریم‌های گسترده

به دنبال اقدام روسیه در حمله تمام عیار به روسیه آمریکا و اروپا به گفته خود شدیدترین تحریم‌های خود را علیه روسیه اعمال کردند. به نوشته گاردین بایدن در کاخ سفید پوتین را «متجاوز» خواند و گفت که با اعمال تحریم‌های قوی و «بسته‌های تحریمی ویرانگر» علیه روسیه موافقت کرده است: «تحریم‌های ما علیه روسیه بر بانک‌های این کشور که دارایی‌های مالی یک تریلیون دلاری دارند، تأثیر خواهد گذاشت... چهار بانک دیگر روس را مسدود کردیم و توانایی روسیه در زمینه تجارت با دلار و ین را محدود می‌کنیم. از امروز تمامی دارایی‌های روسیه در آمریکا مسدود می‌شود... شرکت‌های گازی و نفتی نباید از بحران سوءاستفاده کرده و قیمت‌ها را بالا ببرند. در تلاشیم منابع جهانی انرژی را تضمین کنیم...تحریم‌های جدید علیه روسیه، نخبگان این کشور، بانک‌های بزرگ و صادرات فناوری روسیه را هدف خواهد گرفت... قطع ارتباط روسیه با سوئیفت و تحریم پوتین فعلاً در دستور کار نیست.... اثرگذاری تحریم‌ها زمان‌بر خواهد بود.»

از سوی دیگر بعد از جلسات طولانی نمایندگان کشورهای اروپایی در بروکسل، اتحادیه اروپا روز جمعه اعلام کرد بابت «حمله روسیه به اوکراین» بسته تحریمی عظیمی را علیه مسکو اعمال کرده است.به نوشته خبرگزاری «آناتولی»، این تحریم‌ها، بخش‌های اقتصاد، انرژی و حمل‌ونقل روسیه را شامل شده و تدابیری برای محدودیت صدور ویزا و تشدید کنترل بر واردات کالاهای روسی را در بر می‌گیرند. «اورسولا فون در لین» رئیس‌کمیسیون اروپا در پیامی توئیتری اعلام کرد، این تحریم‌ها که هفتاد درصد بانک‌ها و شرکت‌های دولتی روسیه را در بر می‌گیرند، همچنین محدودیت‌هایی برای دسترسی روسیه به محصولات تکنولوژی اروپایی را در بر می‌گیرند.

درس‌ها و عبرت‌ها

از نکات مهم تحولات چند روز گذشته اوکراین، تسلیم شدن سریع نظامیان ارتش اوکراین در برابر نیروهای روسی و عدم مقاومت مردمی در برابر هجوم دشمن بود. اتفاقی که در افغانستان نیز شاهد آن بودیم. انگار کشورهایی که به غرب اعتماد کرده و وابسته آن می‌شوند و به جای سرمایه‌گذاری روی توانایی‌های داخلی و تکیه بر مردم خود به وعده‌های غرب تکیه می‌کنند، در شرایط بحرانی که قرار می‌گیرند، مسخ شده، قدم از قدم بر نمی‌دارند. دیروز خبری از سفیر اوکراین در انگلیس منتشر شد که در آن می‌گفت، اگر به وعده‌های آمریکا، انگلیس و روسیه اعتماد نکرده و توانایی‌های نظامی شان را از بین نمی‌بردند، امروز وضع بهتری داشتند! او از ایران نیز خواست در برابر آمریکا «سپر هسته‌ای» خود را کنار نگذارد!/ کیهان