سه تهدید اصلی برای «توافق خوب» در وین

رضا ذبیحی در خصوص نشانه های رسیدن به یک توافق خوب گفت: برای ایران یک توافق خوب، توافقی است که علاوه بر بهره مند شدن ایران از مزایای اقتصادی همراه با ارائه تضمین برای عدم خروج مجدد آمریکا از برجام و نیز امکان راستی آزمایی باشد.

این استاد دانشگاه افزود: ارائه تضمین های قابل اتکاء و واقعی به همراه امکان راستی آزمایی در خصوص چگونگی انجام تعهدات توسط طرف های مقابل و به ویژه از سوی آمریکا دو موضوع مهمی است که ایران با توجه به تجربه ی قبلی برجام به دنبال تحقق آنهاست و در صورت تحقق آنها در توافق جدید می توان گفت که ایران به توافق خوبی دست یافته است.

این کارشناس مسائل بین الملل در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه "دست آوردهای یک توافق خوب برای کشور ما چه خواهد بود؟" گفت: احیای برجام به ذات امری مهمی محسوب می شود و نتایج غیرقابل انکاری بر شرایط اقتصادی و اجتماعی ایران خواهد گذاشت. به عنوان نمونه امکان فروش نفت بدون محدودیت و نیز برقراری ارتباطات مالی ایران با نظام بانکی جهانی در قالب ابزارهایی نظیر سوئیفت همگی جزو نتایجی است که با احیای برجام محقق خواهد شد و این امر در صورت اصلاح همزمان سایر پارامترهای اقتصادی می تواند نتایج در خور توجهی بر بهبود وضعیت اقتصادی کشور داشته باشد.

ذبیحی افزود: البته آنچه از یک توافق خوب انتظار می رود همچنان که عنوان شد علاوه بر بهره مندی ایران از مزایای اقتصادی، برخورداری از تضمین و راستی آزمایی است و لذا در صورت وجود چنین عناصری در توافق، احتمال می رود که توافق انجام شده از ثبات و استواری بیشتری بهره مند باشد و همین امر ثبات و امنیت بیشتر اقتصادی را برای مردم، تولیدکنندگان و  فعالان بنگاه های اقتصادی را در پی خواهد داشت.

اولین تهدید برای انعقاد یک توافق خوب، زیاده خواهی های برخی کشورهای غربی و یا بی توجهی های آنها به خواسته های منطقی ایران است.

این پژوهشگر روابط بین الملل در پاسخ به پرسش دیگری در این خصوص که "چه موانع احتمالی برای رسیدن به یک توافق خوب وجود دارد؟" نیزگفت: اولین تهدید برای انعقاد یک توافق خوب، زیاده خواهی های برخی کشورهای غربی و یا بی توجهی های آنها به خواسته های منطقی ایران است.

ذبیحی تصریح کرد: به عنوان نمونه اینکه ایران درخواست تضمین برای عدم خروج مجدد آمریکا از برجام داشته باشد، درخواست منطقی و به جایی است، آن هم در شرایطی که تا پیش از خروج آمریکا از برجام ایران به تمامی تعهدات خود پایبند بوده است و پس از این خروج نیز طی سه سال اخیر هزینه های سهمگین اقتصادی و اجتماعی پرداخته است.

این استاد دانشگاه ادامه داد: اگر غرب و به ویژه دولت جدید آمریکا این نگرانی واقعی و غیرقابل انکار را درک نماید و تلاش مضاعفی برای رفع آنها بنماید امکان یک توافق خوب افزایش می یابد، اما عدم درک این مسئله از سوی غرب تهدیدی جدی علیه یک توافق خوب و حتی تهدیدی علیه کل این مذاکرات محسوب می شود.

وی افزود: دومین تهدید و مانع بر سر راه یک توافق خوب، موانع احتمالیِ حقوقی در ساختار سیاسی کشور آمریکا و قانون اساسی این کشور است که ممکن است با روی کار آمدن یک رئیس جمهور جدید این کشور نسبت به توافق منعقده پایبند نباشد، نظیر آنچه در دوره ترامپ اتفاق افتاد.

ذبیحی ادامه داد: البته برای این معضل نیز باید چاره اندیشی کرد و باید راه کارهایی تضمین آوری برای آن اندیشید، بگونه ای که هزینه چنین اقدام قانون شکنانه ای برای هر رئیس جمهور آمریکا بسیار بالا باشد.

ایران باید تلاش مضاعفی را از خود به نمایش بگذارد تا کشورهای منطقه درک کنند که احیای برجام تهدیدی برای آنها نیست و اینکه آنها نیز در مزایای چنین توافقی سهیم خواهند بود.

این کارشناس مسائل بین الملل ادامه داد: سومین تهدید و مانع احتمالی برای رسیدن به یک توافق خوب فشار برخی طرف‌های منطقه و به ویژه اسرائیل است که ممکن است بر طرف های مذاکره کننده با ایران وارد شود تا مواضع سخت گیرانه تری در مذاکرات داشته باشند.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: البته به نظر می رسد با پیشرفت مذاکرات، امکان چنین تاثیرگذاری هایی کمتر شده است و طرف های مذاکره کننده نیز با در نظر گرفتن تمامی جوانب، سعی کرده اند در جهت اقناع مخالفان احیای برجام گام بردارند.

ذبیحی در پایان خاطر نشان کرد: البته ایران نیز همچنان که تا کنون در این زمینه رویکرد مناسبی از خود نشان داده است، پس از این نیز باید تلاش مضاعفی را از خود به نمایش بگذارد تا کشورهای منطقه درک نمایند که احیای برجام تهدیدی برای آنها محسوب نمی گردد و اینکه آنها نیز درمزایا و سودمندی های چنین توافقی سهیم خواهند بود./ ایسنا