توپ مذاکرات وین در زمین امریکا/۳ تاکتیک روانی و رسانه‌ای غرب
مذاکرات وین بر اساس گزارش‌هایی که گفته می‌شود، از نظر فنی به اشباع رسیده و نکته‌ای برای حل شدن باقی نمانده و اکنون این طرف غربی است که باید برای اثبات اراده خود دست به اتخاذ تصمیمات سیاسی بزند.
مذاکرات وین بر اساس گزارش‌هایی که گفته می‌شود، از نظر فنی به اشباع رسیده و نکته‌ای برای حل شدن باقی نمانده و اکنون این طرف غربی است که باید برای اثبات اراده خود دست به اتخاذ تصمیمات سیاسی بزند. همان نکته‌ای که شامگاه شنبه در گفت‌وگوی تلفنی رئیس‌جمهور کشورمان با امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه مورد تأکید چند باره قرار گرفت و رئیسی از سه موضوع «لغو تحریم‌ها»، «راستی‌آزمایی» و «ضمانت معتبر» به عنوان مبانی اساسی توافق یاد کرد توپ این سه مسئله در زمین طرف غربی و به صورت مشخص امریکاست که به صورت غیر قانونی و یکجانبه از برجام خارج شد.
پس از آنکه دور هشتم مذاکرات کمیسیون مشترک برجام تا زمان اعلام تصمیم پایتخت‌ها، متوقف شد، دیپلمات‌های انگلیس، فرانسه و آلمان با صدور بیانیه‌ای مشترک عنوان‌کردند: همه می‌دانند که در حال رسیدن به مرحله نهایی هستیم که نیاز به تصمیم‌گیری‌های سیاسی دارد. بنابراین، مذاکره‌کنندگان برای مشورت به پایتخت‌ها بازمی‌گردند.
مورا، هماهنگ‌کننده مذاکرات وین، هم در توئیتی همسو با دیپلمات‌های سه کشور نوشت: «هشتمین دور مذاکرات وین بر سر برجام که از بیست و هفتم دسامبر آغاز شده و تاکنون طولانی‌ترین دور مذاکرات بوده با وقفه مواجه شده است. مشارکت‌کنندگان جهت رایزنی و دریافت دستورالعمل راهی پایتخت‌هایشان خواهند شد تا هفته دیگر بازگردند. هم‌اکنون به اتخاذ تصمیمات سیاسی نیاز است.»
با این توصیف اگر به فلسفه از سرگیری مذاکرات هسته‌ای ایران و طرف‌های غربی بازگردیم، بدیهی است که این تلاش‌ها برای «لغو تحریم‌های یکجانبه ایالات‌متحده امریکا» به جریان افتاده و جمهوری اسلامی ایران تا پیش از خروج امریکا از برجام به همه تعهدات خود در قالب این توافقنامه عمل کرده است؛ بنابراین تصمیم سیاسی یعنی اراده عملی امریکا برای بازگشت بی قید و شرط به برجام و لغو تحریم‌های ظالمانه بر اساس سه شرطی که ایران عنوان کرده است. موضوعی که در سخنان چندی پیش مذاکره‌کننده ارشد چین هم مورد اشاره قرار گرفت: «طی روز‌های اخیر هیئت‌ها در قالب‌های مختلف دوجانبه و چندجانبه پیرامون مسائل اساسی دیدار و گفتگو کرده‌اند تا اختلاف‌های موجود در حوزه رفع تحریم‌ها، ارائه تضمین‌های مورد نیاز و راستی‌آزمایی را بیش از پیش کاهش دهند.»
این مقام ارشد چینی همچنین با بیان اینکه مطالبات جمهوری‌اسلامی ایران در حوزه دریافت تضمین‌های روشن و عینی، «منطقی» و «مشروع» است، عنوان کرد که در تلاش هستیم تا این مطالبه‌ها را به متن تبدیل کنیم.
آنچه در وین اتفاق افتاده خارج از استراتژی نظام نیست
دیروز بررسی مذاکرات وین در دستور کار کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی بود. سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس در تشریح آنچه در این نشست گذشته، گفت: «آنچه در وین اتفاق افتاده خارج از استراتژی کلی نظام، خطوط قرمز و منافع ملی نبوده و در این میان پیشنهاد‌های خوبی نیز مطرح شد که قرار است توسط رئیس کمیسیون به مسئولان مربوطه منتقل شود.»
محمود عباس زاده مشکینی به خبرگزاری خانه ملت گفته: بررسی مذاکرات وین نخستین دستور کار اعضای کمیسیون امنیت مجلس بود تا مشخص شود استراتژی و راهبرد کشور با واقعیت صحنه چه میزان تطبیق دارد و چه کار‌هایی باید انجام داد. نماینده مردم مشکین شهر در مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: «خوشبختانه تحلیل‌ها، نظرات و ارزیابی‌ها نشان می‌دهد آنچه در وین اتفاق افتاده خارج از استراتژی کلی نظام، خطوط قرمز و منافع ملی نبوده و جمهوری اسلامی ایران در موقعیت قالب اصلی قرار دارد. در این میان پیشنهادات خوبی نیز مطرح شد که قرار است توسط رئیس کمیسیون به مسئولان مربوطه منتقل شود.»
موضوع مذاکرات وین البته در جلسه فراکسیون مستقلین ولایی مجلس هم مورد ارزیابی قرار گرفته و سخنگوی این کمیسیون در تشریح نشست گفته: «فراکسیون بر ادامه مذاکرات با حفظ منافع ملی تأکید دارد.»محمدعلی محسنی بندپی ضمن حمایت فراکسیون متبوع وی از تداوم مذاکرات با حفظ منافع ملی تصریح کرده: «فراکسیون از اقدامات و ابتکارات تیم مذاکره‌کننده تشکر دارد و امیدواریم به جمع‌بندی خوبی در انتهای مذاکرات برسند و ضمن حفظ مصالح نظام، تحریم‌ها به طور کامل لغو و مبادلات تجاری کشور از سر گرفته شود.»
۳ تاکتیک روانی و رسانه‌ای
این نکته را نباید از نظر دور داشت که به موازات مذاکرات وین و خوش‌بینی‌هایی که از دو سوی مذاکرات اعلام می‌شود، طرف‌های غربی هیچ‌گاه از اقدامات عملیات روانی و رسانه‌ای خود برای تأثیر‌گذاری بر روند مذاکرات غافل نشده‌اند. از این رو به‌رغم پیشرفت گفت‌وگوها، طرف غربی از چند تاکتیک و شگرد تبلیغاتی برای کسب امتیاز در گفتگو‌ها بهره گرفته که القای توافق موقت، تقسیم وظایف با بازی «پلیس خوب و پلیس بد» و تغییر در ترکیب تیم دیپلماتیک امریکایی از آن جمله بود.
ایرنا در گزارشی در تشریح این سه تاکتیک روانی و تبلیغاتی نوشت: «از جمله فضاسازی‌ها در این دور از مذاکرات، مطرح کردن موضوع توافق موقت از سوی رسانه‌ها و مقامات غربی با اهداف چندگانه بود. رسانه‌های غربی پیشتر نیز موضوع توافق موقت را مطرح کرده‌بودند و این بار نیز طرح مجدد توافق موقت نشان‌دهنده راهبرد طرف‌های غربی و امریکا در مذاکرات وین بود. کشور‌های غربی که همواره به دنبال راهی برای عدم پذیرش مسئولیت‌های بین المللی خود هستند، علاقه ندارند که موضوع برجام و مسئله هسته‌ای ایران از پایه و اساس حل و فصل شود.»
از نگاه کارشناسان، این توافق موقت شامل لغو محدود تحریم‌ها در ازای اعمال مجدد برخی محدودیت‌ها بر برنامه هسته‌ای تهران خواهدبود، ولی ایران دنبال چنین توافقی نیست و خواهان توافقی پایدار است. بی‌تردید سرمایه‌گذاران خارجی در فضایی به سرمایه‌گذاری در ایران اقدام خواهند کرد که شاهد یک توافق دائم و باثبات باشند؛ بنابراین توافق احیای برجام در صورتی مورد قبول تهران قرار می‌گیرد که تمام تحریم‌هایی که در دوره ترامپ وضع شده، لغو شوند؛ تحریم‌هایی که اگرچه با بهانه‌های حقوق بشری، تروریستی، موشکی و منطقه‌ای اعمال شده‌اند، ولی در واقع هدف ترامپ، پیچیده کردن کلاف تحریم‌ها و دشوارسازی بازگشت همگان به برجام بود.
با ورود مذاکرات به مراحل پیچیده و حساس فنی و نیز اتخاذ تصمیمات سیاسی، شاهد یک تقسیم وظایف در تروئیکای اروپا هستیم؛ نقش منفی که در بسیاری از مذاکرات قبلی، نماینده فرانسه ایفا می‌کرد، اینک طرف انگلیسی بر عهده گرفته‌است. با ورود مذاکرات به مراحل پیچیده و حساس فنی و نیز اتخاذ تصمیمات سیاسی، شاهد یک تقسیم وظایف در تروئیکای اروپا هستیم؛ نقش منفی که در بسیاری از مذاکرات قبلی، نماینده فرانسه ایفا می‌کرد، اینک طرف انگلیسی بر عهده گرفته‌است. در این زمینه می‌توان به رویکرد غیرسازنده وزیر امور خارجه انگلیس اشاره کرد که مدعی شده مذاکرات در حال رسیدن به بن‌بست خطرناکی است و ادعا کرد: ایران باید اکنون انتخاب کند که آیا می‌خواهد به توافق دست یابد یا مسئول فروپاشی برجام باشد و اگر برجام فروپاشد، همه گزینه‌ها روی میز قرار می‌گیرد.
این سخنان غیرمسئولانه و بی‌مبنای مقام انگلیسی از سوی وزارت خارجه کشورمان بدون پاسخ نماند و به گفته سخنگوی این وزارتخانه، برگ دیگری از بازی توخالی انگلیس و برخی کشور‌های غربی برای مقصرنمایی و پوشاندن سال‌ها بی‌عملی و همراهی با تحریم‌های غیرقانونی و غیرانسانی ایالات متحده به‌شمار می‌رود. امریکا از آغاز مذاکرات تاکنون تاکتیک‌های متعددی را اجرا کرده است؛ از ضرب‌الاجل‌های ساختگی گرفته تا پیوند مسائل بی‌ربط به بدنه مذاکرات. از این رو کناره‌گیری یا حذف «ریچارد نفیو» به عنوان معمار تحریم‌های ایران نیز می‌تواند به عنوان ترفندی برای تسریع در روندگفت‌وگو‌ها و امتیازگیری باشد.
برخی کارشناسان شکست کارزار فشارحداکثری علیه ایران را دلیل این جابه‌جایی‌ها و اختلافات می‌دانند و معتقدند که دال مرکزی تحریم‌های اقتصادی به عنوان تنها ابزار ممکن برای اعمال فشار بر ایران بی‌خاصیت شده و عملاً روی میز مذاکره وجود ندارد. گزینه نظامی نیز به دلیل ضعف توان نظامی امریکایی و غرق شدن در باتلاق‌های خودساخته در منطقه امکانپذیر نیست و این کارت نیز در چند سال اخیر جز در مواضع اعلانی کاربرد نداشته‌است؛ بنابراین تبارشناسی این دو ابزار اعمال فشار بر ایران نشان می‌دهد که چرخش مناسبات در نظام بین‌الملل باعث شده تا امریکا نیازمند اعمال دیپلماسی متفاوتی در برابر ایران باشد که نقطه مرکزی آن اکتفا به دستاورد‌های حداقلی است.
این گزارش درپایان باز هم بر سه اصل تصریح شده در ابتدای این گزارش تأکید کرده و نوشته است: به‌رغم تهدیدات و فشار‌های طرف مقابل، از ابتدای ازسرگیری مذاکرات تاکنون تهران از مطالبات بحق و بجای خود کوتاه نیامده که لغو تحریم‌ها و راستی‌آزمایی، تضمین و خودداری طرف غربی از سوءاستفاده از سازوکار‌های مندرج در متن برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ از آن جمله است.
منبع: روزنامه جوان
دیدگاه تان را بنویسید