«توافق موقت»؛ اسم رمز دولت بایدن

با وجود آنکه تهران بار‌ها هرگونه پیشنهادی را در راستای توافق موقت در جریان مذاکرات وین رد کرده، بار دیگر چنین پیشنهادی از سوی رسانه‌های غربی برجسته و گفته شده که روسیه در هفته‌های اخیر درباره یک توافق موقت احتمالی هسته‌ای با ایران گفتگو کرده است. این در حالی است که ناظران می‌گویند پیشنهاد توافق موقت در مذاکرات وین همراه با رفع قطره‌چکانیِ بخشی از تحریم‌ها تأمین‌کننده منافع ایران نخواهد بود و در عمل خرید زمان را به نفع واشنگتن در راستای توقف فعالیت‌های هسته‌ای ایران رقم خواهد زد.

به گزارش «جوان»، این روز‌ها که تعیین تکلیف مذاکرات وین به تصمیمات سخت سیاسی طرفین مذاکره‌کننده گره خورده، شبکه امریکایی «ان‌بی‌سی‌نیوز» روز شنبه به نقل از دو تن از مقام‌های ارشد امریکا از جمله یک مقام کنگره و یک مقام سابق امریکایی و چهار منبع آگاه از مذاکرات وین درباره لغو تحریم‌های یکجانبه امریکا علیه ایران گفت که روسیه در هفته‌های اخیر به عنوان بخشی از تلاش برای احیای برجام، در خصوص یک توافق موقت احتمالی هسته‌ای با ایران گفتگو کرده که شامل رفع محدود تحریم‌ها در قبال وضع مجدد برخی محدودیت‌ها بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران می‌شود.

این شبکه امریکایی به نقل از منابع آگاه که نامی از آن‌ها نبرده است، گفت که ایالات متحده از پیشنهاد روسیه به ایران آگاه بوده است. براساس گزارش رسانه‌های امریکایی در جریان پیشنهاد توافق موقت روسیه به ایران، «تهران» ملزم به توقف غنی‌سازی اورانیوم تا غنای ۶۰ درصد و دفع ذخایر فعلی اورانیوم ۶۰ درصد است و احتمالاً این مسئله از طریق صادرات این اورانیوم به روسیه امکانپذیر خواهد بود. ظاهراً یکسری محدودیت‌های دیگری برای ایران وضع می‌شود و ایران در قبال این محدودیت‌ها، به یک میلیارد دلار از درآمد‌های نفتی خود که در حساب‌های بانکی‌اش در کره‌جنوبی است، دسترسی پیدا می‌کند.

تهران خواهان توافق موقت نیست

برجسته‌سازی «توافق موقت» از سوی رسانه‌های امریکایی در حالی است که نمایندگی دائم ایران در سازمان ملل روز جمعه اعلام کرده بود که تهران خواهان توافق موقت نیست. نمایندگی ایران همچنین پیشنهاد توافق موقت هسته‌ای از سوی روسیه را تأیید نکرده است.

نمایندگی دائم ایران در سازمان ملل در بیانیه‌ای در این خصوص گفت: «ایران به دنبال یک توافق قابل‌اعتماد، اما در عین حال پایدار است که با وعده‌هایی که در برجام داده شده است، سازگاری داشته باشد و هرگونه توافقی که این دو شرط را تحقق نبخشد، در دستور کار ما قرار ندارد.»

دولت روسیه نیز تاکنون به درخواست‌ها برای اظهارنظر درباره این خبر پاسخ نداده است.

انتشار گزارش «پیشنهاد روسیه به تهران درباره توافق موقت» در رسانه‌های امریکایی پس از پایان سفر ریاست جمهوری ایران به مسکو صورت گرفته و هرچند هیچ‌کدام از مقامات ایرانی و روسی چنین پیشنهاد و موضوعی را تأیید نکرده‌اند، اما شاید انتشار چنین گزارشی با هدف تحت‌الشعاع قرار دادن بازتاب‌های بین‌المللی دیدار سران تهران و مسکو در کاخ کرملین صورت گرفته است. «حسین امیرعبداللهیان»، وزیر خارجه ایران نیز که همراه با ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور به روسیه سفر کرده بود، روز جمعه با انتشار توئیتی نوشت که با همتای روس خود دیدار کرده است، اما به موضوع مذاکرات وین در این ملاقات اشاره‌ای نکرد و نوشت «تسریع در ساخت نیروگاه‌های جدید اتمی در ایران» مطرح شده است.

توافق موقت؛ اسم رمز دولت بایدن

«توافق موقت» را اولین بار «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی بایدن پیش از آغاز مذاکرات احیای برجام (۸ آذر) رسانه‌ای کرد و از همان زمان هم با مخالفت سرسخت مقامات ایرانی روبه‌رو شد. از آنجا که «بازگشت به توافق با ایران» یکی از شعار‌های انتخاباتی تیم بایدن بود، به نظر می‌رسید که موج‌سواری سالیوان روی توافق موقت در پاییز امسال با هدف فرار از اجرای تعهدات برجامی و در عین حال ثبت دستاوردی نمایشی در چارچوب شعار‌های انتخاباتی و همچنین کاهش فشار‌های افکار عمومی صورت گرفت.

در حال حاضر نیز که مذاکرات وین به مرحله سرنوشت ساز تصمیمات سیاسی رسیده، شاید تأکید دوباره برخی منابع امریکایی برای توافق موقت با ایران به دلیل ناتوانی واشنگتن برای تصمیم‌گیری نهایی در برابر دوراهی پذیرش بازگشت به تعهدات یا ترک میز مذاکرات است. یک منبع آگاه به «جوان» گفته است که با توجه به جلسات کارشناسی متعدد در دور هشتم، اکنون بخش قابل‌توجهی از ابهامات متنی و نگارشی و شماری از اختلاف نظر‌ها در خصوص پرانتز‌های موجود در متون برطرف شده و در حال حاضر تقریباً تمام موارد باقی‌مانده، موضوعات مهم و دشواری است که حل و فصل آن‌ها نیازمند تصمیم‌گیری سیاسی غرب است. به گفته این منبع آگاه ایرانی، به محض اینکه امریکا تصمیمات لازم را برای رفع مؤثر، قابل‌راستی‌آزمایی و پایدار تحریم‌ها اتخاذ کند، سرعت گفتگو‌ها افزایش می‌یابد و توافق در مدت زمانی کوتاه ممکن خواهد شد. بر این اساس در شرایطی که برای ایران امکان توافق بلندمدت و پایدار وجود دارد، این جای سؤال است که چرا تهران به توافق موقتی تن دهد که همزمان با جلوگیری از توسعه پیشرفت‌های هسته‌ای، سرانجام رفع تحریم‌ها نیز در آن مشخص نیست؟/منبع: روزنامه جوان