دلواپسان جدید

گروه سیاسی فردا: وقتی ایران با 1+5 به توافق موقت در ژنو دست یافت، مخالفان دولت روحانی گردهمایی پشت گردهمایی و مصاحبه پشت مصاحبه داشتند تا دغدغه ها و نگرانی های شان را درباره توافق جامع با 1+5 به جامعه منتقل کنند و از طریق فشار افکارعمومی جلوی برخی امتیازدهی ها به طرف مقابل را بگیرند. این گروه خود را دلواپسان نامیدند و تا حصول برجام و حتی بعد از اجرایی شدن آن هیچ گاه آرام ننشستند و از هر فرصتی برای اصلاح توافق بهره گرفتند، نمونه اش نمایندگانی بودند که در مجلس تلاش کردند هنگام بررسی برجام در مجلس از طریق پیشنهادهای متعدد اصلاحاتی را در متن توافق اصلاحاتی اعمال کنند اما علی لاریجانی مانع از طرح این پیشنهادها شود و در نهایت برجام ظرف 20 دقیقه در مجلس تصویب شد.

از آن تاریخ به بعد نیز دلواپسان، برجام را رها نکردند و در هر نقطه ای اجرای آن به مشکل خود این جمله را یادآور می شدند که «ما گفتیم اما دولت روحانی توجه نکرد». اوج کار زمانی بود که ترامپ رسما خروج آمریکا از برجام را امضا کرد و عملا برجام به لحاظ اقتصادی زمین گیر شد، هر چند دولت روحانی تلاش کرد در سه سال پایانی عمر خود اعتبار سیاسی برجام را حفظ کند و تا حدودی نیز موفق بود چراکه دولت ترامپ 2 مرتبه تلاش کرد تا از طریق شورای عالی امنیت ملی مکانیزم ماشه را علیه ایران فعال کند اما موفق نشد چون اروپایی ها و چین و روسیه بر تعهد سیاسی خود به برجام باقی ماندند هرچند هیچ گاه نتوانستند ضرر و زیان اقتصادی خروج آمریکا از برجام را حتی در ناچیزترین سطح جبران کنند.

نگرانی حامیان دیروز برجام

این روزها 1+4 به نیابت از آمریکا مشغول مذاکره با هیأت ایرانی هستند. حالا اخبار از نزدیک بودن توافق بین ایران با «1+4» حکایت می کنند؛ البته هنوز نمی توان درباره کم و کیف توافق قضاوت کرد، هرچند دو طرف بر رو به جلو بودن گفتگوها اذعان دارند اما روند گفتگوها چیزی نیست که مطلوب اروپا و آمریکا باشد. از ابتدای سال جدید میلادی اروپا و آمریکا اعلام کردند که تنها تا پایان ژانویه حاضرند به دیپلماسی فرصت دهند تا راهی برای حل مناقشه پیدا کند و حالا که در روزهای پایانی این فرصت قرار داریم، مشهود و ملموس آن است که زمان برای پایان دادن به مذاکرات کافی نیست. روز گذشته یک عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی از محتمل بودن توافق موقت با 1+4 سخن خبر داد و گفت «این موضوع را غربی ها پیشنهاد دادند و ایران در حال بررسی آن است».

فارغ از آنکه ایران در نهایت با طرف های برجامی به توافق جامع می رسد یا توافق موقت، موضوع قابل تأمل در این روزها آن است که حامیان دیروز برجام حالا در نقش دلواپسان امروز سعی می کنند «دل نگرانی ها و دغدغه هایی را درباره توافق جدید مطرح کنند.» هشدار مشترک این گروه درباره روسیه است. آنها بر این باور هستند که پرهیز از مذاکره مستقیم با آمریکا نباید به نفع روسیه تعبیر و تفسیر شود، به طوری که روس ها بخواهند ایران را در مذاکره غیرمستقیم با آمریکا نمایندگی کنند چون همان قدر که آمریکایی ها قابل اعتماد نیستند نوع رفتار روس ها در گذشته مشخص می کند که آنها نیز از همین ویژگی برخوردارند. این گروه جنگ تحمیلی، نیروگاه بوشهر و موشک های اس300 را از مصادیق روشن برای اثبات ادعای خود می دانند.

دلواپسان جدید انتظار دارند همان گونه 7 سال پیش دلواپسان به رسمیت شناخته شدند و نگرانی ها و دغدغه های آنها باید در این زمینه مورد توجه قرار می گرفت، اکنون دغدغه ها و نگرانی های آنها محل توجه قرار گیرد. البته اینکه آیا این دغدغه ها و نگرانی ها در هر دو زمان دارای استدلال درونی و پیامدهای بیرونی بوده اند یا خیر؟ می تواند محل گفتگوهای بسیاری باشد.