چه خبر از وین؟

گروه سیاست سایت فردا - مذاکرات احیای برجام همچنان در وین جاری است و گویا رو به جلو هم هست. البته درباره سرعت این رو به جلو بودن اختلاف نظر وجود دارد. مثلا «ایسنا» امروز در گزارشی نوشته «مذاکرات وین رو به جلو اما کند پیش می‌رود» اما روزنامه «جوان» نوشته: «ظاهراً توافق در وین از آنچه در آیینه رسانه‌ها می‌بینیم نزدیک‌تر است.»

امر مشخص و مسلم اما این است که مذاکرات وین رو به پیشرفت است و از میزان اختلافات طرفین نیز نسبت به گذشته کاسته شده است. شاهد آنکه از هفته پیش تا کنون وقفه‌ای ایجاد نشده و مذاکراه کنندگان به دور از هیاهو رسانه‌ای مشغول رایزنی هستند. 

علی باقری رییس هیات مذاکره کننده کشورمان نیز در آخرین اظهارنظر، شنبه شب و در پاسخ به این پرسش که چند درصد از اختلاف‌ها بر سر پرانتزهای باز حل شده است؟ و آیا این مساله رو پیشرفت است تایید کرد که مسایل مورد اختلاف و پرانتزها رو به کاهش است. او گفته که مذاکرات رو به جلو و در حال پیشرفت است.

رو به پیشرفت بودن مذاکرات اما صرف حرف ایران نیست. میخاییل اولیانوف نماینده روسیه در مذاکرات که بیش از همه حاضران فعال است و تمایل دارد که اخبار دست اول را هم شخصا از طریق توییترش منعکس کند، گفته که «فضای گفت‌گوهای وین مثبت و موثر است. ما رو به جلو حرکت می کنیم؛ نه سریع اما به صورت تدریجی».

آنچه اما بیشتر موجب امیدواری شده و برخی را مثل روزنامه «جوان» به این گمان انداخته که توافق نزدیک است، حضور سعودی‌ها در وین است. روزنامه اصولگرای جوان در این باره نوشته است: «حدود هفت سال قبل، در حالی که ایران و ۱+۵ به سمت توافق می‌رفتند، شامگاه دوم آذر ۱۳۹۳ سعود الفیصل، وزیر خارجه وقت عربستان با هواپیمای اختصاصی به وین رفت و داخل همان هواپیما، میزبان جان کری، وزیر خارجه وقت امریکا شد تا کاخ سفید را از توافق هسته‌ای با ایران منصرف کند. حالا همین اتفاق، با شرایطی متفاوت در حال تکرار است نماینده عربستان به وین رفته و اسرائیلی‌ها هم می‌گویند اینکه به ایران اجازه داده شود به پول دسترسی پیدا کند، صرفاً بدبختی، تنش و رنج را در خاورمیانه افزایش می‌دهد. تحرک صهیونیست‌ها و سعودی‌ها قبل از هرچیز نشان از جدی‌بودن توافق دارد.»

قضاوت درباره اینکه توافق نزدیک است یا دور اما به این سادگی‌ها نیست. حتی برخی اظهارنظرهای داخلی را نیز نمی‌توان نادیده گرفت.  مثلا  سعید جلیلى، چهره اصولگرا که در دوره‌ای سکاندار مذاکرات هسته‌ای بود و اکنون هم یکی از نیروهای نزدیک به او مذاکره کننده ارشد ایران است، گفته که «مذاکره غلط هیچ مشکلی را حل نخواهد کرد و مذاکره خوب نیز تنها بخشی از کار برای رفع مشکلات است.» وی افزوده «‌سال نود و دو هم گفتیم که تا ایرادات ساختار اجرایی-اداری کشور حل نشود، نمی‌توان ادعا کرد که مشکلات با مذاکره و ... حل خواهد شد». 

جلیلی درباره اینکه توافق احیای برجام نزدیک است یا دور حرفی نزده اما کلام این گمانه را به ذهن می‌رساند که تحلیل «ایسنا» درباره تدریجی حاصل شدن توافق بیش از برداشت «جوان» مبنی بر نزدیک بودن توافق، واقع‌بینانه است. اگرچه این فقط یک گمانه است.