روسیه و فرانسه منافع‌ خود را در طویل‌شدن مذاکرات می‌بینند/روسیه با دعوت هیأت سعودی به تهران هشدار داد

گروه سیاسی فردا: آنچه در روند مذاکرات وین خیلی برجسته و پررنگ به نظر می رسد، نقش آفرینی محوری روسیه در صحنه رسانه ای است، گویی که سخنگوی همه طرف ها را برعهده دارد و نبض معادلات با تدبیر و اراده او می تپد.

حشمت الله فلاحت پیشه در گفتگو با خبرنگار «فردا» درباره نقش آفرینی برجسته روسیه در جریان مذاکرات وین گفت: موضوع هسته ای چالشی بین ایران و آمریکاست و بقیه طرف ها را ایران ساخته است. این طرف ها ابتدا به عنوان واسطه در مهمترین مهمترین چالش دیپلماتیک دنیا برای خودشان دنبال نقش بودند و حالا همه آنها برای خودشان یک حوزه منافع برجامی تعریف کردند. روسیه نیز الان چنین بازی گری است. پس روسیه نقشی را ایفا می کند که هر کشوری در راستای منافع ملی خودش آن را دنبال می کند.

وی افزود: روسیه برای خودش یک حوزه منافع برجامی تعریف کرده و در قالب آن آقای اولیانوف سعی می کند روسیه را به کانون مذاکرات تبدیل کند. این نقش را تیم مذاکره کننده ایران قبلی برای روسیه قائل نبود، حتی توافق نهایی درست در زمانی بسته شد که یک ساعت قبل آن وزیر خارجه روسیه ساعت 4 صبح از اتاق بیرون آمد و گفت «می خواهم بروم بخوابم». همان جمله نشان می داد که روسیه در متن مذاکرات قبلی نبود، حالا در این مذاکرات به متن مذاکرات آمده است.

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی بیان کرد: درجات اهمیت طرف های برجامی ساخته شده توسط ایران براساس درجه اهمیتی است که ایران به آنها داده است. متأسفانه چنین نقشی را ایران برای روسیه قائل شده و به همین دلیل روس ها سعی می کنند موضوع برجام را به بخشی از منافع و رقابت های خودشان با آمریکا و کشورهای غربی تبدیل کنند.

وی با اشاره حضور هیأت های کره ای و عربستانی در محل مذاکرات وین افزود: گرچه نوع حضور این دو هیأت را متفاوت می دانم چون معنای حضور هیأت کره ای این بود که مذاکرات دارد به سمت مورد نظر ایران یعنی شروع کاهش تحریم ها و پایان دادن به انسداد منابع پول های ایرانی حرکت می کند اما دعوت هیأت عربستانی برای نوعی ایجاد توازن بود تا هشداری به تهران باشد که موضوع منطقه ای نیز مدنظر طرف های برجامی است.

این استاد دانشگاه یادآور شد: همانقدر که حضور هیأت کره ای در وین مثبت بود حضور هیأت عربستانی می توان جنبه منفی داشته باشد که در هر دو جنبه مثبت و منفی معتقدم روس ها صاحب نقش هستند. ضمن آنکه در چند روز اخیر روس ها خیلی این موضع را مطرح کردند که آنها باعث شدند ایران بخشی از مواضع خودش را کنار بگذارد. این نقش توازن بخش را طرف ایرانی به روسیه داده است.

وی افزود: تیم مذاکره کننده ایران می کوشد این موضع را دنبال کند که روابط راهبردی با روسیه دارد ولی واقعیت آن است که روسیه هیچ وقت رابطه اش با ایران راهبردی نبوده است بلکه رابطه اش تاکتیکی است. اصولا در دنیای امروز چیزی تحت عنوان راهبرد جایگاهی ندارد و کشورها خودشان را در قید و بند روابط راهبردی قرار نمی دهند بلکه منافع خودشان را در حوزه های مختلف دنبال می کنند.

فلاحت پیشه اظهار کرد: کره جنوبی و عربستان در حوزه استراتژیک امریکا هستند در حوزه هسته ای مناسبات خاصی را با روسیه دارند دنبال می کنند. ایران نباید اجازه دهد کشورهایی که خودش آنها را در حوزه برجام ساخته همچون روسیه، طرف های دیگری را در این حوزه بسازند. این مسئله موضوع برجام را پیچیده تر می کند.

وی ادامه داد: هر چه زودتر توافق انجام شود منافع کشورهای برجامی برچیده خواهد شد و امکان اینکه ایران آثار توافق را در کاهش تحریم ها ببیند وجود دارد. معتقدم فقط ایران و آمریکا به عنوان دو طرف اصلی در وین به دنبال رسیدن به توافق هستند، بقیه کشورها مثل روسیه و فرانسه منافع شان در طویل شدن مذاکرات است.

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی گفت: گرچه در غرب روسیه را به عنوان یک کشور متجاوز به خاک اوکراین می شناسند یا کشوری که برای سرکوب تظاهرات به قزاقستان نیرو می فرستد اما در وین، روسیه تلاش می کند خود را به عنوان کانون دیپلماسی و رفع اختلافات نشان دهد.