نقشه آمریکا برای ورود مذاکرات عربستان در برجام

کامران کرمی کارشناس مسائل منطقه گفت مذاکرات لغو تحریم ها نقش مهمی در شکل دهی به ادراک مذاکراتی عربستان از پیشبرد گفت‌وگو‌ها با تهران دارد، بخصوص که آمریکا نیز مذاکرات ایران و عربستان و همزمان ایران و امارات را بخشی از مذاکرات منطقه‌ای می‌داند، که اگرچه نتوانست آن را در برجام بعنوان یک بسته مذاکراتی بگنجاند، اما بنا دارد تا بعنوان ضمیمه لغو تحریم ها به پیش ببرد.

با سپری شدن حدود شش سال از قطع روابط دیپلماتیک عربستان و ایران، اکنون چند ماهی است که دو کشور مذاکراتی را  با هدف بهبود روابط انجام داده‌اند. از ابتدای سال جاری تاکنون چهار دور مذاکره در بغداد برگزار شده، اما همچنان چالش‌هایی مقابل این گفت‌وگو‌ها وجود دارد.

به گفته کرمی به نتیجه رسیدن مذاکرات لغو تحریم ها می‌تواند زمینه‌های برگزاری دور پنجم مذاکرات ایران و عربستان را در فضای مناسب تری فراهم و به پیش ببرد. محتمل خواهد بود که با این زمینه، طرفین بتوانند در بحث روابط دوجانبه و بازگشت به روابط کنسولی به نتایج ملموسی دست پیدا کنند. عاملی که می‌تواند به مدیریت مطلوب‌تر تنش‌های منطقه‌ای نیز بینجامد؛ بنابراین اگرچه دو کشور همچنان تا رسیدن به روابط مطلوب فاصله زیادی خواهند داشت، اما می‌توان انتظار داشت که گره و بن بست در روابط جای خود را به روابط متعارف پیشین بر مبنای الگوی رقابت همکاری جویانه بدهد.

بسیاری از کارشناسان معتقدند که عربستان با توجه به تجربیات سال‌های اخیر در تحولات سوریه، لبنان، یمن، قطر و ... اکنون به این نتیجه رسیده که نمی‌تواند در برابر واقعیت‌های موجود منطقه راهبرد گذشته خود را ادامه دهد. اکنون دیگر آمریکا مانند دوره «ترامپ»، از عربستان در جنگ یمن حمایت نمی‌کند و واشنگتن جنگ افزار‌های خود را از این کشور خارج کرده است. با توجه به این واقعیت‌ها ریاض تصمیم گرفته که رویکرد جدیدی اتخاذ کند.

کارشناس مسائل منطقه گفت مذاکرات چهار دور گذشته ایران و عربستان نقطه عطفی در بن بست روابط تهران و ریاض در طول یک دهه گذشته به شمار می‌رود. اگرچه در فرآیند این مذاکرات انتظار این بود که تهران و ریاض بتوانند به نتایج ملموس تری دست پیدا کنند، اما طبیعتا نقش متغیر‌های مداخله گر، ایستایی برخی پیش شرط‌ها و سقف حداکثری خواسته‌ها از جمله عواملی بود که این روند را کند کرد و دستیابی به نتایج را به مذاکرات بیشتر منوط کرده است./باشگاه خبرنگاران