مذاکره؛ مستقیم یا غیر مستقیم

گروه سیاست سایت فردا - مذاکره مستقیم با آمریکا پیشنهادی است که برخی از تحلیلگران و رسانه‌ها خاصه در جریان اصلاحات بارها بیان کرده‌اند. این گروه معتقدند که ایران می‌تواند با نشستن رو به روی آمریکا بخش بیشتری از منافع ملی را در زمانی کمتر و راحت‌تر تامین کند. دیدگاه مقابل اما با اشاره به اینکه آمریکا از برجام خارج شده و به همین خاطر نباید مستقیما وارد مذاکره کرد، در پی آن هستند که تا به آمریکا و سایر طرف‌های برجامی بفهمانند که این نمی‌توان هر وقت خواست از برجام بیرون رفت و هر وقت خواست، برگشت.

با وجود مشخص بودن موضع جمهوری اسلامی ایران در رابطه دیدیم که در روزهای اخیر انتشار تصویری از رایزنی‌های میخاییل اولیانوف نماینده روسیه و رابرت مالی نماینده آمریکا در وین حواشی بسیاری به راه انداخت. جریان حامی مذاکره مستقیم، وساطت روس‌ها برای بیان مواضع ایران را خلاف استقلال و عزت ایران دانسته و مایه سرشکستی به شمار آورند. خیلی از این کاربران نیز تصویری مشابهی از رایزنی‌ها ظریف و جان کری را منتشر کرده و آن رویه قبلی را مایه مباهات خواندند! 

مثلا روزنامه جمهوری اسلامی در سرمقاله امروز خود به نقش روسیه در مذاکرات وین ایراد گرفته و نوشته: «میخائیل اولیانف نماینده روسیه در مذاکرات وین گفته است: در مذاکرات اخیر، روسیه و چین، ایران را متقاعد کرده‌اند برخی خواسته‌های حداکثری خود را کنار بگذارد. ... مگر اولیانف از اولیاء ما است که هرچه بگوید ما باید قبول کنیم و مسئولین ما هم به خواسته او عمل کنند؟  ...او برای خودش یک چیزی گفته و در مقابل، وزیر خارجه ما همان روز یا یک روز قبل از اینکه نماینده روسیه این حرف را بزند گفته بود: «هم در موضوع هسته‌ای و هم تحریم‌ها سند ۲۰ ژوئن را کنار گذاشته و به یک سند جدید مشترک رسیده‌ایم». برای ما سخن مسئولین خودمان، معیار است نه حرف روس‌ها و چینی‌ها.»

همه این‌ها اما درحالی است که مواضع ایران در جریان مذاکرات برجامی نه فقط از سوی روسیه بلکه از سوی هر سه کشور اروپایی، روسیه و چین توامان به آمریکایی‌ها منتقل می‌شود. ضمن آنکه اتفاقا و به گواه اظهارات متعدد مقامات و نوشته‌های رسانه‌های آمریکا آنکه در این بین و با این رویه تحقیر شده آمریکا است که ایران او را سر میز مذاکره نمی‌پذیرد. 

این استدلال اگرچه روشن و منطقی است، مانع حواشی و واکنش‌ها نشد. شاهدش آنکه برخی روزنامه‌هایی اصلاح‌طلب همین امروز و بهانه همان عکس از اهمیت مذاکره مستقیم نوشتند. مثلا مصطفی هاشمی‌طبا در مصاحبه‌ای با «آرمان ملی» که عکس یک شده از ضرورت مذاکره مستقیم گفته است. قاسم محبعلی نیز در مصاحبه‌ای با «جهان صنعت» هم مذاکره غیر مستقیم را آسیب زا دانسته و هم روس‌ها را واسطه‌ای مشکوک.

البته این فقط یک روی سکه بود و برخی هم از موضع دوم که سیاست رسمی ایران است، نوشتند. مثلا سید رسول موسوی در صفحه توییتر خود در این زمینه نوشت : «این حرفهای دوستانی که از یک عکس که معلوم نیست درباره چه چیزی صحبت می‌کنند؛ صد تحلیل عجیب و غریب در می‌آورند و مثلا برای استقلال کشور مویه می‌کنند مرا یاد نقالی های مرشدعلی قهوه خانه محله بچگی‌ام در باغچه بیدی می‌اندازد که یک پرده داشت و سالها از آن پرده برایمان قصه های جورواجور می‌گفت.»