سیاست‌ورزی جدید علی لاریجانی با دست‌‌فرمان هاشمی

گروه سیاسی فردا: علی لاریجانی بعد از انتخابات ریاست جمهوری وارد فاز جدیدی از سیاست ورزی شد. او هیچ گاه فکر نمی کرد بعد یک سال از ترک بهارستان در مسیر پاستور با چالش بزرگ احراز صلاحیت مواجه شود. وقتی شورای نگهبان نتیجه بررسی صلاحیت نامزدهای ریاست جمهوری را اعلام کرد و نام علی لاریجانی در میان اسامی نبود، تقریبا هفته ای نبود که لاریجانی از طریق توئیت یا نامه رسمی یا مصاحبه مطبوعاتی پیگیری دلایل عدم احراز صلاحیت خود نشود. این موضوع قریب 6 ماه طول کشید تا بالاخره نامه آیت الله جنتی به علی لاریجانی در موضوع دلایل عدم احراز صلاحیت و پاسخ علی لاریجانی به نامه منتشر شد. هرچند هم نامه و هم پاسخ آن تأیید شدند اما هیچ کس مسئولیت انتشار آن را برعهده نگرفت.

کدام لاریجانی؟

بعد از ماجرای عدم احراز صلاحیت در انتخابات ریاست جمهوری، برخی سیاسیون و تحلیلگران سیاسی لاریجانی را با هاشمی رفسنجانی مشابه سازی کردند. گروهی گفتند «او هاشمی سال 92 شد که خورشید سیاست ورزی‌اش غروب کرد و این اصرارش هم برای اعلام دلایل عدم احرازش نیز به نوعی خداحافظی غیررسمی از عرصه سیاست ورزی بود» اما گروهی دیگر معتقد بودند «او گرچه از سبک سیاست ورزی هاشمی گرته برداری کرد اما مدل حرکتی اش، الگوبرداری از هاشمی 84 تا 92 بود نه هاشمی مدل 92 تا 95».

لیدر منتقدان وضع موجود وارد می‌شود

معنای این تعابیر آن است که لاریجانی تازه شروع کرده است و می خواهد با مدل جدید سیاست ورزی خود را منتقد وضع موجود و قطب مقابل دولت سیدابراهیم رئیسی تعریف کرد. این همان مدلی است که هاشمی رفسنجانی در طول دوران محمود احمدی نژاد به اجرا درآورد و گرچه در سال 88 به شدت از سوی احمدی نژاد ضربه خورد و در سال 92 نیز ردصلاحیت شد اما بالاخره توانست نماینده گفتمانی خود را به پاستور برساند. در طول آن هشت سال اصلاح طلبان گرچه چندین تلاش کردند با احمدی نژاد پنجه در پنجه بیاندازند اما هر مرتبه به دلیل اتخاذ تاکتیک ها و استراتژی های غلط بازنده میدان شدند اما هاشمی رویه میانه روی پیش گرفت و با نقدهای مداوم و مستمر توانست منتقدان وضع موجود اعم اصولگرایان میانه رو تا اصلاح طلبان را دور خود جمع کند و در نهایت گفتمان حاکم بر پاستور را به سبک و سلیقه خود تغییر دهد.

حالا به نظر می رسد علی لاریجانی نیز چنین طرح و برنامه ای دارد. در روزهایی که اصلاح طلبان و اعتدالیون وضعیت خوبی ندارد و اصولگرایان سنتی نیز نتوانستند از تنور انتخابات ریاست جمهوری، مجلس و شوراهای شهر و روستا نان دندان گیری برای خود تهیه ببینند، علی لاریجانی یک لیدر بالقوه و با پتانسیل بالا برای آنها محسوب می شود که دورش جمع شوند و با ساماندهی قطب مقابل دولت توجه افکارعمومی را به سوی خود معطوف سازند.

چالش های علی لاریجانی در مسیر جدید سیاست‌ورزی

البته علی لاریجانی در مسیر جدید سیاست ورزی با چالش های مهمی باید دست و پنجه نرم کند نخست آنکه اصلاح طلبان همواره نشان دادند که تا آخرین لحظه غرور سیاسی خود را کنار نمی گذارند و همواره بر این باور هستند که بهتر از همه مسائل را درک و تحلیل می کنند بنابراین انتظار آنکه آنها به اردوگاه یاران لاریجانی بپیوندند خیلی دور از انتظار است کما اینکه در انتخابات ریاست جمهوری 1400 نیز جز طیف کارگزاران بقیه گروه های اصلاح طلب حاضر نشدند حتی تلویحی لاریجانی را مورد حمایت قرار دهند و آنها حتی مسعود پزشکیان را ارجح به حمایت از علی لاریجانی می دانستند.

نکته دیگر آنکه اصولگرایان سنتی نیز این روزها به پایین ترین سطح از اعتبار سیاسی رسیده اند و تقریبا دنبال گزینه حاضر آماده برای دستیابی به قدرت هستند. آنها هر چند زودتر از سایر گروه های اصولگرا از سیدابراهیم رئیسی حمایت کردند اما کمترین سهم را از کیک قدرت به دست آوردند.

چالش مهم و اصلی علی لاریجانی نیز آن است که وقتی به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری نگاه می کنیم کمتر از 50 درصد واجدین شرایط در آن شرکت کردند و در چنین وضعیتی قطعا نماینده گفتمانی جناح رقیب در انتخابات 1404 بیشترین شانس را برای راهیابی به پاستور دارد، مگر آنکه همچون سال 92 و 96 مردم به یکباره با صندوق رأی آشتی کنند و ورق به نفع جناح منتقد برگردد که با این اوضاع و احوال اقتصادی حداقل در حال حاضر چنین چشم اندازی دیده نمی شود.

در این میان یک چالش سنتی نیز وجود دارد و آن اینکه بعد از انقلاب همه روسای جمهور دوره 8 ساله ریاست جمهوری را تجربه کردند، رئیس جمهور مستقر به طور بالقوه پیروز انتخابات دور بعدی نیز محسوب می شود.

حال باید منتظر ماند و دید علی لاریجانی از چه زمانی می خواهد مدل جدید سیاست ورزی خود را استارت بزند و این مدل چه مشخصات و مختصاتی دارد.